Thanh tra việc bàn giao đất tại Vườn Quốc gia Bạch Mã, Ban Quản lý Rừng phòng hộ (BQL RPH) và việc quản lý, sử dụng đất lâm nghiệp của UBND huyện Nam Đông sau khi nhận bàn giao, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế chỉ ra nhiều thiếu sót, vi phạm.
Buông lỏng quản lý
Từ năm 2004 – 2016, tổng diện tích đất lâm nghiệp do các tổ chức, đơn vị bàn giao cho UBND huyện Nam Đông quản lý, sử dụng là 13.507,60ha.
Tại BQL RPH Nam Đông, diện tích bàn giao trên địa bàn xã Hương Sơn là 1.795,6ha. Qua kiểm tra cho thấy, tại khoảnh 9, 10, Tiểu khu 379, xã Hương Sơn bị 11 đối tượng lấn chiếm 10,25ha, thời điểm lấn chiếm từ năm 2013 – 2015; tại Tiểu khu 378 có 17 đối tượng lấn chiếm với diện tích 20,327ha, thời điểm lấn chiếm từ năm 1996 – 2016.
Diện tích bàn giao tại xã Hương Giang là 773ha thuộc Tiểu khu 390. Đối chiếu với các bản đồ quy hoạch 3 loại rừng, bản đồ địa chính được lập cho UBND xã, nhận thấy BQL RPH Nam Đông bàn giao nguyên tiểu khu cho UBND huyện trong đó có cả phần đất thổ cư, đất giao thông, đất khác là chưa phù hợp.
Mặt khác, bàn giao 186,4ha rừng tự nhiên chưa chính xác, chỉ có 146,3ha, chênh lệch 40,1ha. Đối chiếu số liệu theo Quyết định số 1501/QĐ-UBND ngày 2/7/2007 của UBND tỉnh về việc phê duyệt kết quả rà soát, quy hoạch 3 loại rừng tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2010, diện tích rừng tự nhiên tại địa bàn xã Hương Giang chỉ có 146,5ha.
Tại xã Thượng Quảng, diện tích bàn giao là 400,6ha, theo biên bản bàn giao hiện trường ngày 30/5/2006 là 145ha tại Tiểu khu 401. Tuy nhiên, trong biên bản bàn giao không thể hiện vị trí các lô, khoảnh cụ thể, chỉ thể hiện diện tích bàn giao gồm 130,1ha đất nông nghiệp và 14,9ha đất khác.
Qua thanh tra cho thấy, có 71,25ha tại khoảnh 2, 4, 7 thuộc Tiểu khu 401 bị 35 hộ dân lấn chiếm.
Việc để người dân lấn chiếm đất trước khi bàn giao và việc bàn giao đất nhưng số liệu không chính xác, là biểu hiện thiếu tinh thần trách nhiệm, buông lỏng công tác quản lý. Trách nhiệm của những thiếu sót, sai phạm trên thuộc về Giám đốc BQL RPH Nam Đông và các cán bộ có liên quan qua các thời kỳ.
Hàng loạt xã không có biên bản bàn giao
Tại xã Thượng Long, diện tích bàn giao trên địa bàn là 1.467,1ha. Qua thanh tra cho thấy, tại đợt bàn giao ngày 15/10/2007 có diện tích 116,4ha, nhưng theo hồ sơ lưu tại BQL RPH Nam Đông thể hiện xã Thượng Long có 167,6ha đất trồng rừng đã được BQL RPH Nam Đông đưa vào thiết kế trồng rừng từ năm 1998 – 2000. Rừng trồng bằng nguồn vốn ngân sách địa phương đã được đưa vào thiết kế khai thác trong năm 2007, diện tích thiết kế khai thác là 116,4ha, diện tích đất trống là 51,2ha. Trong tổng số diện tích trồng rừng 167,6ha, chỉ bàn giao 116,4ha, phần đất trống 51,2ha không có biên bản bàn giao cho địa phương. Tại đây cũng bị 35 đối tượng lấn chiếm với tổng diện tích 23,29ha.
Tương tự tại xã Thượng Lộ, xã Thượng Nhật, xã Hương Hữu không có biên bản bàn giao.
Thanh tra việc quản lý đất lâm nghiệp nhận bàn giao giao đoạn 2004 – 2016 của UBND huyện Nam Đông cho thấy quá trình tiếp nhận đất lâm nghiệp từ các BQL RPH và các tổ chức, đơn vị chuyển giao cho UBND huyện trên địa bàn các xã, về hồ sơ chỉ có các biên bản bàn giao ký giữa các bên, không bàn giao thực địa, không có bản đồ khu đất lâm nghiệp được bàn giao, dẫn đến việc tổ chức quản lý và sử dụng đất lâm nghiệp nhận bàn giao của UBND các xã gặp nhiều khó khăn.
Hồ sơ không lưu trữ đầy đủ
Hồ sơ quản lý đất lâm nghiệp nói chung và đất lâm nghiệp nhận bàn giao từ các đơn vị từ 2004 – 2016 nói riêng tại một số xã lưu trữ không đầy đủ, không có bản đồ địa chính, sổ địa chính… dẫn đến khó khăn cho công tác quản lý.
Mặt khác, tại thời điểm thanh tra, phần lớn cán bộ địa chính đều luân chuyển địa bàn nên việc nắm các số liệu, cung cấp hồ sơ còn thiếu kịp thời, không đầy đủ và thiếu chính xác.
Việc quản lý đất lâm nghiệp nói chung và đất lâm nghiệp có nguồn gốc từ nông lâm trường nói riêng… trên địa bàn huyện giai đoạn 2004 – 2016, gần như Phòng Tài nguyên và Môi trường không tham mưu cho UBND huyện trong quá trình quản lý, nên còn nhiều bất cập như: Sau khi có chủ trương của cơ quan có thẩm quyền về việc chuyển giao đất lâm nghiệp cho các địa phương quản lý và sử dụng, các đơn vị bàn giao đất lâm nghiệp bàn giao trực tiếp cho UBND huyện (cơ quan đại diện cho UBND huyện nhận là Phòng Tài nguyên và Môi trường, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), các xã chỉ ký chứng kiến việc giao nhận, nhưng Phòng Tài nguyên và Môi trường theo dõi, cập nhật, tổng hợp số liệu đất bàn giao giữa hai bên không đầy đủ, kịp thời.
Việc thiết lập, quản lý hồ sơ về đất có nguồn gốc từ các nông, lâm trường do các đơn vị bàn giao sang cho UBND các xã quản lý và sử dụng hầu như không được Phòng Tài nguyên và Môi trường thực hiện.
Hồ sơ bàn giao đất lâm nghiệp cho các địa phương lưu trữ chưa đầy đủ và để người dân lấn, chiếm, khai hoang đất trong phạm vi diện tích đất do BQL RPH Nam Đông quản lý trước khi bàn giao cho địa phương; không có bản đồ, không khoanh vùng cụ thể để bàn giao, không có mốc giới rõ ràng và bàn giao không đúng một số vị trí, không tiến hành bàn giao thực địa, dẫn đến địa phương không quản lý được diện tích, không nắm được hiện trạng đất nhận bàn giao.
UBND tỉnh đề nghị BQL RPH Nam Đông tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân đã để xảy ra những thiếu sót, sai phạm trong quá trình chuyển giao đất lâm nghiệp cho địa phương, việc để các hộ dân lấn chiếm đất rừng tự nhiên trước khi chuyển giao cho các địa phương; chủ trì phối hợp với Phòng Tài nguyên & Môi trường huyện, Hạt Kiểm lâm huyện để xác định lại một số diện tích, địa điểm bàn giao đất lâm nghiệp nhằm giúp cho UBND các xã nắm được vị trí, diện tích để có cơ sở tổ chức quản lý theo đúng quy định của pháp luật về đất đai.
