Gần đây, khu vực rừng đồi ở thôn Từ Thiện, xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam (Ninh Thuận) có doanh nghiệp khai thác cát với khối lượng lớn, diện tích rừng đồi nơi đây bị xâm hại nghiêm trọng, nguy cơ khó tránh khỏi bị sạt lở đất rừng đồi khi trời mưa bão, khiến dư luận lo lắng, bức xúc.
Qua phản ánh của người dân, ngày 23-9, chúng tôi đến khu vực này. Nhìn từ con đường ven biển của tỉnh, đoạn ngang qua thôn Từ Thiện về hướng tây – nam và tây – bắc, khu rừng đồi rộng lớn đang bị đào bới sâu hơn chục mét, dài hàng cây số. Cả một vạt rừng đồi đã bị tàn phá vì khai thác cát, để lộ ra những vạt lớn đất đỏ phía dưới rừng đồi sâu hàng chục mét. Tại khu vực này, hiện có ba máy múc, máy đào và nhiều xe ô-tô trọng tải lớn luân phiên chạy vào chở cát về trung tâm TP Phan Rang – Tháp Chàm.
Nhiều người dân cho biết, mấy năm nay, thấy ngay đầu đường, doanh nghiệp đến gắn biển “Bãi cát động Mỹ Phát” và khai thác cát cho đến nay, làm hư hỏng đường đi lại. Anh Đinh Văn Lạc ở thôn Từ Thiện, bức xúc: “Khai thác cát động thì doanh nghiệp chỉ múc cát ở dưới mặt của vùng bìa rừng đồi, cát màu vàng thì mới gọi là cát động, sao lại xâm hại đến vùng đất đỏ đã có độ kết dính hàng trăm năm, tạo nên rừng đồi chắc chắn, cây mọc xanh tốt như vậy”.
Trên tục đường ven biển, nơi đoàn xe ô-tô trọng tải lớn chở cát chạy ngang, một thành viên của Tổ Thanh tra giao thông (Sở GTVT Ninh Thuận) đang lập biên bản một xe vận tải chở cát vi phạm, không che phủ bạt theo quy định, mức xử phạt vi phạm hành chính số tiền hai triệu đồng, trao đổi với chúng tôi: “Thanh tra giao thông chỉ xử lý xe lưu thông trên đường vi phạm, chứ không có quyền hỏi doanh nghiệp có giấy phép khai thác không”.
Tiếp cận hiện trường, chúng tôi thấy, liền kề với vùng đất mà doanh nghiệp đang khai thác cát theo hình thức gọi là thu hồi khối lượng cát làm vật liệu xây lấp từ cải tạo đất, phục vụ sản xuất nông nghiệp là cả vạt rừng đồi rộng lớn đất đỏ bị đào, múc sâu hoắm, để lộ ra cảnh rừng đồi bị xâm hại nghiêm trọng, kết cấu chân đất đang mất dần liên kết địa chấn, sẽ khó tránh được sạt lở nghiêm trọng đất rừng đồi nơi đây khi trời mưa lớn. Trong khi đó, phía dưới khu vực khai thác cát là hàng chục đìa nuôi tôm của người dân. Anh Lê Văn Vương, sống đối diện khu vực khai thác cát, cho biết, mấy hôm trước trời mưa lớn, nhìn sang thấy nơi đó sạt lở từng mảng lớn, sau đó doanh nghiệp múc lên xe ô-tô tải chở đi nhiều lắm, kiểu đó thì chỉ vài năm nữa thôi, rừng đồi không chỉ bị san bằng mà còn tạo thành hố sâu rất nguy hiểm.
Trao đổi qua điện thoại, lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường khẳng định, đơn vị không cấp giấy phép cho doanh nghiệp nào khai thác cát ở vùng đó, vấn đề này UBND huyện Thuận Nam và xã Phước Dinh chịu trách nhiệm.
Chủ tịch UBND huyện Thuận Nam, Lê Huyền cho biết, ngày 5-7-2019, UBND tỉnh có Thông báo số 2857/UBND- KTTH về việc thu hồi khối lượng cát làm vật liệu xây lấp từ cải tạo đất phục vụ sản xuất nông nghiệp tại xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam của Công ty TNHH Khai thác khoáng sản và Thương mại vận tải Hạnh Thái; vị trí, diện tích khu vực thu hồi nằm trong phạm vi thửa đất số 48, diện tích 23,772m2, theo tờ bản đồ địa chính số 62 đã đo đạc bổ sung của xã Phước Dinh, được giới hạn bởi tám điểm có tọa độ cụ thể. Khối lượng thu hồi cát làm vật liệu san lấp là 11.000m3. Phương pháp, thiết bị thi công bằng cơ giới với tổ hợp máy đào và ô-tô tự đổ. Thời gian thu hồi ba tháng (quyết định có hiệu lực từ ngày ký, ngày 5-7-2019). Giao Sở tài nguyên và Môi trường phối hợp địa phương và cơ quan, đơn vị liên quan thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thu hồi khối lượng cát làm vật liệu san lấp của Công ty TNHH Khai thác khoáng sản và Thương mại vận tải Hạnh Thái và kịp thời báo cáo UBND tỉnh các phát sinh, vướng mắc (nếu có) để xem xét, giải quyết.
Cùng ngày 5-7-2019, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1095, về việc phê duyệt tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đối với khối lượng cát san lấp, Công ty TNHH Khai thác khoáng sản và Thương mại vận tải Hạnh Thái được phép thu hồi làm vật liệu xây dựng thông thường, tại xã Phước Dinh.
Chủ tịch UBND huyện Thuận Nam, Lê Huyền cho biết thêm, đã cử cán bộ Phòng Tài nguyên và Môi trường phối hợp xã Phước Dinh đi kiểm tra và nếu phát hiện doanh nghiệp khai thác không đúng theo Quyết định của UBND tỉnh, huyện sẽ có báo cáo kiến nghị tỉnh xử lý, chấm dứt tình trạng khai thác đã gây ảnh hưởng môi trường và xâm hại đến rừng đồi Từ Thiện.
Trước thực tế mà chúng tôi phản ánh, đề nghị UBND tỉnh Ninh Thuận chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp các cơ quan liên quan và UBND huyện Thuận Nam, kiểm tra việc khai thác cát tại khu vực rừng đồi Từ Thiện, kịp thời ngăn chặn việc xâm hại nghiêm trọng khu vực này, đang gây bức xúc trong dư luận địa phương, nhằm tránh sạt lở rừng đồi khi mùa mưa bão đang đến gần. Bên cạnh đó, tỉnh cần xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân tắc trách trong công tác kiểm tra, giám sát để rừng đồi Từ Thiện bị xâm hại nghiêm trọng trong suốt thời gian qua.
