Dù có dẹp hết các cảng, bến, bãi than, sít trái phép dọc bờ vịnh Bái Tử Long, thuộc địa phận TP.Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh thì vịnh Bái Tử Long vẫn bị uy hiếp nghiêm trọng bởi những cảng, bãi than được phép còn lại của Tập đoàn CN Than – Khoáng sản Việt Nam và Tổng Công ty Đông Bắc tại khu vực Km 6.
Đây là vị trí ra biển gần, thuận lợi nhất cho việc xuất than của cả vùng than Cẩm Phả, nhưng cũng là nguồn chất thải độc hại xả thẳng ra vịnh.
Bụi than và nước thải độc hại
Suốt từ khu vực Km6, phường Quang Hanh cho tới Cửa Ông, TP. Cẩm Phả, có đủ các nguồn ô nhiễm khổng lồ tấn công vịnh Bái Tử Long từ nhiều năm qua.
Ngoài Nhà máy xi măng Cẩm Phả, Nhà máy nhiệt điện Cẩm Phả thì kinh khủng nhất là những bãi chứa than, sít rộng mênh mông không được che chắn nằm chình ình ngay bên bờ vịnh.
Khu vực Km6 từng được ví như “lãnh địa” cảng, bãi than trái phép, trá hình. Nhiều bãi, bến… cả có phép và trái phép của tư nhân nhưng lại được các DN nhà nước thuê lại để làm cảng, bến khiến việc kiểm tra, quản lý của các cơ quan chức năng gặp khó khăn.
Bãi thải phường Cẩm Thịnh, hiện được giao cho Công ty tuyển than Cửa Ông quản lý, nằm sát bờ vịnh Bái Tử Long cũng tương tự như khu vực Km 6 ở cả nguy cơ ô nhiễm đối với vịnh và sự bất ổn về an ninh trật tự do tình trạng sàng tuyển, rửa sít trái phép.
Sau khi báo chí có mặt ở bãi thải phường Cẩm Thịnh mới đây, thì việc sàng tuyển, rửa sít trái phép của một số đối tượng đã tạm dừng. Còn tại khu vực Km6, theo ông Nguyễn Hồng Dương – Chủ tịch UBND TP.Cẩm Phả – đã dẹp xong các cảng, bãi than, sít trái phép.
Việc có lập lại được trật tự lâu dài ở những khu vực này hay không còn phải đợi, bởi thực tế cho thấy, sau mỗi lần các lực lượng chức năng ra quân rồi rút đi, mọi việc lại như cũ.
Tuy nhiên, xót xa hơn cả là, rất nhiều vùng rộng lớn trên bờ và dưới vịnh đều một màu đen của bụi than và nước thải từ các bãi tập kết than, sít.
Những hố nước, kênh dẫn nước đen sóng sánh vẫn tiếp tục đổ thẳng ra vịnh Bái Tử Long; chưa kể, bụi xỉ của các nhà máy nhiệt điện, xi măng và đặc biệt là lũ bùn than từ các mỏ than ở trên cao xối thẳng xuống khi có mưa lớn.
Bao giờ dẹp bỏ?
Vịnh Bái Tử Long đẹp và tiềm năng không kém gì vịnh Hạ Long, được xác định là một trong những nhân tố chính cho định hướng phát triển du lịch, dịch vụ đẳng cấp quốc tế của Cẩm Phả và Vân Đồn.
Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh – ông Cao Tường Huy – cho biết, trong lộ trình phát triển từ “nâu” sang “xanh”, Quảng Ninh mong muốn dẹp bỏ những cảng, bãi tập kết than nằm bên bờ vịnh Bái Tử Long.
Sắp tới, tuyến đường bao biển nối Hạ Long với TP. Cẩm Phả cũng đi qua khu vực này, được kỳ vọng mở ra những ngành nghề, dịch vụ chất lượng, hiệu quả kinh tế cao, bền vững.
Tuy nhiên, theo ông Huy, với khu vực Km6, phường Quang Hanh có lẽ phải ở tương lai xa bởi đây là cửa ngõ xuất than chính cho cả vùng than Cẩm Phả. Nếu “khai tử” các cảng than ở đây, phần lớn than của Cẩm Phả sẽ phải dùng ôtô trở ngược lại vùng Mông Dương, qua một số cảng như Khe Dây để ra biển.
Hơn nữa, khu vực này cũng nằm trong quy hoạch phát triển cảng than theo Quyết định 403, ngày 14.3.2016 của Thủ tướng Chính phủ.
Với bãi thải Cẩm Thịnh, ông Huy cho biết, hết năm 2019, Cty than Cửa Ông sẽ không được đổ thải ở đây, mà phải chuyển đổ thải vào bên trong. Đại diện Cty này cho biết đang lắp đặt thêm một số tuyến đường ray để đến cuối năm nay vận chuyển xỉ thải vào bên trong.
Theo ông Nguyễn Hồng Dương – Chủ tịch UBND TP. Cẩm Phả – tại khu vực Km6, sẽ chỉ còn các cảng, bãi than của một số đơn vị của TKV và Tổng Cty Đông Bắc, tuy nhiên phạm vi sẽ bị thu hẹp lại.
