Một phần đoạn suối A Lin (huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế) đang bị phá tan hoang để lấy cát, sỏi. Điều này khiến nơi đây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, cuộc sống người dân bị đảo lộn và tài nguyên khoáng sản đang bị thất thoát…
Tan hoang suối A Lin
Người dân các xã Hồng Vân, Hồng Trung… (huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế) phản ánh, thời gian gần đây có nhiều doanh nghiệp đã đưa máy móc vào lập đường cày xới con suối A Lin để khai thác cát.
Các già làng tại A Lưới cho hay, suối A Lin (hay còn được gọi là Đăq Pling) bắt nguồn từ chân dãy Trường Sơn, chảy qua địa bàn các xã Hồng Trung, Hồng Vân, Hồng Bắc trước khi đổ vào sông A Sáp, huyện A Lưới. Trước đây, con suối này hoang sơ, tài nguyên cát sỏi khá dồi dào. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, nạn khai thác cát cả có phép lẫn trái phép một cách ồ ạt đã khiến nhiều đoạn suối bị băm nát…
Có mặt tại suối A Lin vào những ngày đầu tháng 6 này, PV nhận thấy dòng A Lin đang “chảy máu”, các doanh nghiệp mở cả con đường giữa suối để khai thác cát. Dọc theo con suối vẫn còn nguyên những dấu vết của việc khai thác cát, sỏi bằng máy móc để lại.
Hiện trường là những khối đá còn lởm chởm, sâu hoắm khiến việc đi lại của người dân gặp không ít khó khăn. Có những đoạn là những ụ cát, sỏi to và cao. Một đoạn suối dài khoảng hơn 2km từ chân đập dâng, tràn xã lũ thuộc cụm đồi mối A Lin 3- Thủy điện A Lin B1 xuôi về phía hạ nguồn tan hoang, có đoạn bị múc rất rộng và sâu. Trên mặt đường dọc con suối vẫn còn hằn nguyên dấu lốp xe ô tô, vết xích máy múc. Nước suối luôn trong tình trạng bị cạn kiệt, vàng đục…
Ông Hồ Văn T., trú tại Đụt – Lê Triêng 2 (xã Hồng Trung, huyện A Lưới) chia sẻ, việc khai thác cát ở đoạn suối này đã diễn ra từ nhiều tháng nay. Doanh nghiệp đã đưa máy xúc, ô tô vào làm đường đi múc cát rồi chở ra đổ khu vực đập A Lin 3.
“Họ nói đã xin phép cơ quan chức năng rồi. Hàng rào nương rẫy để chặn trâu bò của gia đình cũng bị họ ủi để mở đường khai thác cát. Con đường đi rẫy của bà con cũng bị đào xới giờ đi lại rất khó khăn và nguy hiểm…”- ông T. bức xúc.
Khai thác ngoài phạm vi được cấp phép
Qua tìm hiểu từ nhiều nguồn của PV, nhà máy thủy điện A Lin B1 chặn suối A Lin được xây dựng tại hai xã Hồng Vân, Hồng Trung (huyện A Lưới) và xã Phong Xuân (huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế) do Công ty CP Thủy điện Trường Phú làm chủ đầu tư trong đó có gói thầu đập dâng, đập tràn cụm đầu mối Alin 3 đã được khởi công vào tháng 9/2015.
Nhằm khai thác tận thu cát, sỏi lòng hồ dự án thủy điện A Lin B1, Công ty Trường Phú đã có tờ trình và được UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cấp phép khai thác tận thu cát, sỏi lòng hồ dự án thủy điện A Lin B1 làm vật liệu xây dựng thông thường tại khu vực suối A Lin thuộc 2 xã Hồng Vân và Hồng Trung để phục vụ thi công hạng mục đập dâng A Lin 3 vào năm 2016, thời hạn cấp phép 11 tháng.
Đến ngày 20/10/2018, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã có văn bản số 68/XN- UBND về việc gia hạn thời hạn khai thác cát, sỏi cho Công ty CP Thủy điện Trường Phú.
Theo công văn này, vị trí cho phép đơn vị khai thác cát, sỏi tại bãi bồi suối A Lin thuộc địa phận giáp ranh hai xã Hồng Vân và Hồng Trung (A Lưới). Diện tích mỏ cát là 6,02ha; khối lượng cát, sỏi khai thác 19.000m3, công suất khai thác hơn 2.272 m3/tháng; phương thức khai thác từ thượng lưu về hạ lưu suối A Lin, chiều sâu khai thác từ 0,9- 1,5m; thiết bị khai thác gồm máy đào, máy ủi, máy sàn…
Tuy nhiên, theo dân địa phương, vị trí cho phép khai thác cát sỏi như văn bản của UBND tỉnh thuộc hai thôn Tà Ay, xã Hồng Trung và thôn A5 xã Hồng Vân, nhưng đơn vị khai thác đã tiến hành lấy cát sỏi ở các điểm trái với quy định, thậm chí điểm khai thác lại đến tận thôn Lê Triêng, xã Hồng Trung, cách vị trí cấp phép 6-7km.
Ông Lê Văn Chanh – Chủ tịch UBND xã Hồng Trung cho hay, đoạn suối nói trên, các cơ quan có thẩm quyền chưa hề cấp phép cho bất kỳ đơn vị nào được khai thác khoáng sản; theo sự quản lý của địa phương cũng không có đơn vị nào được cấp phép. Vị trí khai thác cát tại suối A Lin nói trên cách vị trí được cấp giấy phép gần 10 km. Cách đây khoảng 1 tháng, sau khi có thông tin phản ánh của người dân, chúng tôi đã vào hiện trường kiểm tra. Sau đó đã yêu cầu những người khai thác cát không được tiếp tục thực hiện việc khai thác…
Liên quan đến sự việc, ông Hồ Dũng – Trưởng phòng TN&MT huyện A Lưới xác nhận, thời gian vừa qua chủ tịch huyện đã ra quyết định xử phạt nhiều doanh nghiệp khai thác cát trái phép ở suối A Lin, với số tiền hàng chục triệu đồng, những doanh nghiệp này đã vi phạm khi khai thác cát ngoài vị trí, không đúng vị trí được cấp phép…
“Lãnh đạo Sở NN&PTNT tỉnh cũng đã có chỉ đạo xử lý kiên quyết tình trạng khai thác cát trái phép trên địa bàn huyện, đồng thời đoàn thanh tra sở cũng đang làm việc trên địa bàn huyện khi có thông tin về tình trạng khai thác cát trái phép ở suối A Lin…”- ông Dũng nói.
Được biết, UBND huyện A Lưới đã đề nghị phòng TN&MT huyện vào cuộc và cũng đã có báo cáo gửi UBND tỉnh đề nghị cử đoàn thanh tra, kiểm tra về sự việc trên…
Báo Điện tử Tài nguyên & Môi trường sẽ tiếp tục thông tin.
