Trung tâm Quan trắc TN&MT, Sở TN&MT Sơn La đang triển khai quan trắc chất lượng môi trường tỉnh Sơn La đợt 2/2019, với 40 điểm môi trường không khí và 41 điểm môi trường nước mặt, trên địa bàn 12 huyện, thành phố. Việc thực hiện quan trắc chất lượng môi trường là hoạt động thường niên, nhằm tiếp tục cung cấp thông tin đánh giá hiện trạng và theo dõi diễn biến chất lượng môi trường tỉnh Sơn La.
Trước đó, trong tháng 3/2019, Trung tâm đã hoàn thành quan trắc chất lượng môi trường đợt 1/2019, với 40 điểm môi trường không khí (11 thông số), 40/41 điểm môi trường nước mặt (31 thông số), 14 điểm môi trường nước dưới đất (26 thông số).
Kết quả quan trắc cho thấy: Môi trường không khí chưa bị ô nhiễm bởi một số chất độc hại trong không khí như H2S, Cl2. Các khí này đều có giá trị nằm trong giới hạn cho phép của QCVN 06:2009/BTNMT. Tuy nhiên, chất lượng môi trường không khí đang bị suy giảm nghiêm trọng bởi bụi và tiếng ồn với 15/40 điểm quan trắc có thông số tiếng ồn và 19/40 điểm quan trắc có thông số tổng bụi lơ lửng vượt giới hạn cho phép.
Tại 12/12 huyện thành phố đều có các khu vực bị ô nhiễm bởi bụi và tiếng ồn, trong đó các khu vực có mức độ ô nhiễm cao tập trung chủ yếu tại các khu vực gần đường giao thông, bến xe, cổng chợ, cổng bệnh viện, nơi có các công trình thi công xây dựng với quy mô lớn. Đặc biệt, tại thành phố Sơn La đang triển khai đồng thời các dự án như kè suối Nậm La, Quảng Trường Tây Bắc, Trung tâm hành chính tỉnh…
Chất lượng môi trường nước dưới đất cơ bản khá tốt với 23/26 thông số quan trắc đạt QCVN 09-MT:2015/BTNMT, 03/26 thông số quan trắc không đạt QCVN 09-MT:2015/BTNMT cục bộ tại một số vị trí.
Nguyên nhân dẫn đến nhóm thông số vi sinh trong nước dưới đất thường ở mức cao vượt giới hạn cho phép có thể do các mẫu nước chủ yếu được lấy tại giếng nước của các hộ gia đình trong các khu dân cư. Nước mặt chảy tràn tại các khu vực này bị nhiễm khuẩn từ nước thải sinh hoạt và nước thải chăn nuôi thấm xuống đất làm ô nhiễm nguồn nước dưới đất.
Chất lượng môi trường nước mặt có chất lượng tốt với nhiều sông, suối, hồ nước có thể sử dụng cho mục đích cấp nước sinh hoạt. Đa số các chỉ tiêu để đánh giá chất lượng nước mặt đều nằm trong giới hạn cho phép của QCVN 08-MT:2015/BTNMT (cột A2). Nước mặt chưa có dấu hiệu bị ô nhiễm bởi hóa chất bảo vệ thực vật.
Song, một số sông, suối đã có dấu hiệu ô nhiễm cục bộ đối với một số chỉ tiêu chất lượng nước như Suối Nậm La, Suối Nậm Pàn, Suối Muội, Sông Mã…
Nguyên nhân do trước thời điểm quan trắc tại một số khu vực có mưa dẫn đến nước suối chảy cuốn theo nhiều bùn đất, đồng thời các hoạt động xây dựng công trình ven sông, suối làm rơi vãi đất đá, vụn gạch vỡ xuống sông, suối gây xáo trộn dòng chảy làm cho tổng chất rắn lơ lửng trong nước suối tăng lên.
E.coli vượt giới hạn cho phép do suối Nậm Pàn, suối Muội, suối Nậm La thường xuyên phải tiếp nhận nguồn nước thải và rác thải sinh hoạt của các khu dân cư, tiếp nhận chất thải từ hoạt động chăn thả gia súc, gia cầm; suối Nậm Chanh nguồn tiếp nhận nước thải từ hoạt động sản xuất cà phê chưa được xử lý đạt chuẩn dẫn đến bị nhiễm bẩn và nhiểm khuẩn.
Qua kết quả quan trắc chất lượng môi trường tỉnh Sơn La đợt 1/2019, Trung tâm Quan trắc TN&MT kiến nghị UBND tỉnh Sơn La chỉ đạo các cấp, các ngành, các sở, UBND huyện, thành phố cùng với người dân tích cực bảo vệ rừng, trồng rừng chống xói mòn rửa trôi đất đá trong mùa mưa giảm được lượng TSS trong nước mặt.
Đẩy mạnh tuyên truyền phổ biến pháp luật đến người dân về việc bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn nước sạch, không chặt phá rừng làm nương rẫy, bảo vệ các loài thú quý hiếm, sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật đúng lúc, đúng liều và đúng loại. Khuyến khích các hộ gia đình xây dựng nhà vệ sinh đúng tiêu chuẩn, các hộ dân chăn nuôi áp dụng hệ thống Biogas xử lý phân và chất thải trước khi xả thải vào môi trường giảm được hàm lượng chất hữu cơ, vi sinh trong nước mặt.
Đối với những khu vực có các công trình đang thi công yêu cầu các nhà thầu thi công thực thi nghiêm túc các quy định về bảo vệ môi trường, các hoạt động giám sát cần được quan tâm đúng mức.
Kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ thực hiện đúng các nội dung bảo vệ môi trường trong hồ sơ môi trường đã được các cấp phê duyệt. Yêu cầu các cơ sở có chất thải phát sinh phải có hệ thống xử lý đạt quy chuẩn cho phép về môi trường mới được phép hoạt động.
