Nhiều dự án “xẻ thịt” đất rừng tại Phú Yên sai phạm nhiều năm đến nay vẫn chưa được xử lý.
Điển hình là khu du lịch liên hợp cao cấp New City Việt Nam (Công ty TNHH New City Việt Nam làm chủ đầu tư).
Theo Kết luận thanh tra số 1083 về thanh tra việc thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng rừng và đất lâm nghiệp sang mục đích khác trên địa bàn tỉnh Phú Yên, dự án này chưa có văn bản chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ nhưng đã triển khai thi công.
Tuy nhiên, đến nay, theo thông báo kết luận của Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên tại buổi đối thoại với Công ty TNHH New City Việt Nam về việc triển khai khu du lịch liên hợp cao cấp New City Việt Nam tháng 4/2019, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, ông Nguyễn Chí Hiển khẳng định: “Quy hoạch đất tại khu vực An Phú là đất thương mại dịch vụ, nhưng hiện trạng là rừng phòng hộ, nên phải làm thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng rừng cho phù hợp, thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ.
Do vậy, chủ đầu tư phải hoàn thiện hồ sơ trước ngày 30/4/2019 gửi UBND tỉnh. Nếu quá thời gian 31/5/2019, nhà đầu tư không hoàn thành nội dung nêu trên, xem như nhà đầu tư không có nhu cầu thực hiện và không có bất cứ ý kiến nào phản đối”.
Trước đó, theo thông tin trên báo Thanh tra, Kết luận thanh tra số 1083 về thanh tra việc thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng rừng và đất lâm nghiệp sang mục đích khác trên địa bàn tỉnh Phú Yên đã chỉ ra, có đến 39/41 dự án không phù hợp với quy hoạch bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Phú Yên giai đoạn 2011 – 2020.
Theo Kết luận thanh tra, tại thời điểm thanh tra, có đến 28 dự án chưa chấp hành nghĩa vụ trồng rừng thay thế với tổng diện tích 171,18 ha, theo quy định tại Chỉ thị số 02 của Thủ tướng Chính phủ. 17/37 đã chuyển mục đích sử dụng 206,45 ha rừng không có hồ sơ đánh giá tác động môi trường.
Đáng lưu ý, có 2 dự án chưa được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận cho phép chuyển mục đích sử dụng rừng phòng hộ, rừng đặc dụng sang thực hiện dự án.
Cụ thể là dự án hầm đường bộ Đèo Cả chưa có quyết định thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất, nhưng trên thực tế nhà đầu tư đã chuyển 37,35 ha rừng đặc dụng.
Dự án thứ hai là Nhà máy lọc dầu Vũng Rô, đã được UBND tỉnh Phú Yên ban hành Quyết định số 593 về chuyển mục đích sử dụng 42,35 ha rừng trồng (rừng phòng hộ 31,73 ha và rừng sản xuất 10,62 ha).
Đặc biệt, dự án Khu du lịch liên hợp cao cấp New City Việt Nam (Công ty TNHH New City Việt Nam làm chủ đầu tư) chưa có văn bản chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ nhưng đã triển khai thi công.
UBND tỉnh Phú Yên đã tự ban hành các văn bản cho phép áp dụng cơ chế đặc thù đối với một số dự án: Dự án chăn nuôi Bò thịt chất lượng cao; Khu du lịch sinh thái Sao Việt; Khu du lịch liên hợp cao cấp New City Việt Nam và Hầm đường bộ Đèo Cả.
Theo đó, tỉnh cho phép vừa lập Dự án đầu tư vừa hoàn tất thủ tục về thu hồi đất, thu hồi rừng; vừa chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng, vừa đánh giá tác động môi trường; vừa xây dựng phương án trồng rừng thay thế và vừa khai thác tận dụng gỗ, củi; cho phép chủ đầu tư vừa triển khai xây dựng, vừa hoàn tất các thủ tục đầu tư Dự án; cho phép thực hiện phân kỳ thu hồi đất rừng phòng hộ với diện tích đất thu hồi từng đợt nhỏ hơn 20 ha (thực chất là chia nhỏ để không phải xin chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ theo quy định) và cho phép vừa khai thác, vừa lập thủ tục khai thác mỏ. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến sai phạm trong quá trình triển khai thực hiện các Dự án.
Đối với dự án chăn nuôi bò thịt chất lượng cao, ngày 18/1/2017, UBND tỉnh Phú Yên ban hành Quyết định số 169 về việc chuyển mục đích sử dụng rừng, nhưng đến ngày 5/4/2017, tỉnh Phú Yên mới ban hành Quyết định số 712 về việc phê duyệt Phương án đầu tư trồng rừng thay thế diện tích rừng chuyển sang thực hiện dự án.
Trước đó 1 ngày (17/1/2017), Công ty Cổ phần Chăn nuôi Thảo Nguyên ban hành Quyết định số 001/QĐ-TNPY về việc phê duyệt Dự án Đầu tư Chăn nuôi bò thịt chất lượng cao (giai đoạn 1). Quy mô Dự án đầu tư trên tổng diện tích là 392,9747 ha. Địa điểm xây dựng tại Tiểu khu 310 và 311 thuộc BQL rừng phòng hộ Sông Hinh, xã Sông Hinh, huyện Sông Hinh. Tổng mức đầu tư 626.774 triệu đồng.
Như vậy, việc chuyển mục đích sử dụng rừng là trái quy định tại Điều 29, Nghị định số 23/2006/NĐ-CP ngày 3/3/2006.
Trong khi đó, địa điểm thực hiện dự án nằm trọn trong Tiểu khu 310 và 311 là khu vực tiếp giáp và trải dài hơn 20km chạy dọc theo đập chính hồ thủy điện Sông Hinh, “ôm trọn” vành đai bán ngập bảo vệ lòng hồ thủy điện Sông Hinh; hiện trạng rừng tự nhiên và diện tích liền vùng với diện tích rừng phòng hộ lưu vực Sông Hinh (liền vùng với 13 tiểu khu có tổng diện tích rừng là 19.963,3 ha, trong đó rừng tự nhiên là 19.818,7 ha) và rừng trồng (là diện tích rừng trồng thay thế của DA thủy điện sông Ba Hạ), vì vậy khu vực này có ý nghĩa rất quan trọng trong phòng hộ trực tiếp cho lòng hồ thủy điện Sông Hinh, nhưng UBND tỉnh Phú Yên chưa thực hiện rà soát, đánh giá hiệu quả thực hiện các DA theo quy định.
Việc thẩm định, phê duyệt dự án, nhưng chưa có phương án trồng rừng thay thế được phê duyệt là chưa tuân thủ Chỉ thị số 02/CT-TTg ngày 24/1/2014 của Thủ tướng Chính phủ, đồng thời vi phạm Chỉ thị số 13-CT/TW ngày 12/1/2017 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý bảo vệ và phát triển rừng.
Trong đó, Chỉ thị 13 nêu rõ: “Không chuyển rừng tự nhiên hiện có sang mục đích sử dụng khác (trừ các dự án phục vụ cho mục đích Quốc phòng, an ninh, hoặc các dự án đặc biệt, cấp thiết do Chính phủ quyết định); dừng khai thác gỗ tự nhiên trong phạm vi toàn quốc”.
