Gần 10 năm qua, 2 vợ chồng anh Hà Văn Lâm và chị Nguyễn Thị Luyện (trú tại xã Gia Lạc, huyện Gia Viễn, Ninh Bình) đã tự bỏ tiền túi đấu thầu khu đất rộng hơn 2 ha để trồng cây, làm nơi trú ngụ cho đàn cò lên đến hàng ngàn con.
Suốt nhiều năm qua, ngày nào vợ chồng anh Lâm cũng miệt mài chăm sóc, bảo vệ đàn cò để không bị săn bắt. Mỗi buổi chiều đến tại khu vực đê Gia Lạc, hàng ngàn con cò bay ngợp trời về đậu kín trên vườn cây do vợ chồng anh Lâm quản lý.
Kể về nguyên nhân vì sao cò lại về trú ngụ tại khu đất nhà mình nhiều đến thế, anh Lâm cho biết: Năm 2006, gia đình anh đấu thầu khu đất là thùng đào, thùng đấu cạnh đê Gia Lạc với diện tích 100.000m2. Sau nhà nước thu hồi khoảng gần 40.000m2 để múc sông.
Hiện gia đình còn khoảng 60.000m2 sử dụng. Khu vực đấu thầu khi đó chỉ là vùng đất trũng, chủ yếu là cây lau, sậy rất khó canh tác.
Với quyết tâm cải tạo khu đất thầu mang lại giá trị cao, gia đình anh đã quy hoạch thành 3 vùng sản xuất: 1 vùng cấy lúa, 1 vùng khai thác thủy sản và dành riêng 2ha đất để trồng cây ăn quả, cây lấy gỗ.
Khoảng cuối năm 2012, khi cây cối trong vườn tốt lên đã có 1 số loài cò không biết từ đâu tới trú ngụ tại đây. Khi cò về sinh sống, gia đình anh đã trồng thêm cây cho cò trú ngụ.
Đến năm 2015 cò bắt đầu về nhiều, với số lượng lên đến hàng nghìn con.
Sau khi cò về nhiều, gia đình anh đã dành cả phần đất 2ha để cho cò trú ngụ và không khai thác kinh tế ở phần diện tích này.
“Gia đình tôi coi chúng như những người bạn từ thiên nhiên, phải rất vất vả gia đình tôi mới có thể bảo vệ được đàn cò đến ngày hôm nay. Ngoài việc trồng thêm cây cối để làm nơi trú ngụ cho đàn cò, gia đình tôi còn phải canh gác để không cho kể xấu săn bắt. Đặc biệt, những ngày mưa bão, cây bị đổ, cò con rơi xuống đất vợ chồng tôi phải đội mưa để nhặt cò con cho lên tổ. Vào mùa cò sinh sản, vợ chồng tôi phải mua thuốc về phun để khử trùng khu vực vườn cây, đảm bảo cho cò sinh sản tốt và ngăn không bị dịch bệnh, nhờ vậy đàn cò ngày một đông thêm” – anh Lâm chia sẻ.
Gắn bó với đàn cò gần 10 năm nay, chăm chút đàn cò hằng ngày, vợ chồng anh Lâm hiểu được quy luật hoạt động hằng ngày của chúng.
Sáng sớm thì bay đi kiếm ăn, chiều tối cả đàn cò hàng nghìn con lại bay về vườn trú ngụ. Hiện nay, số lượng cò làm tổ, sinh nở trong khu vườn nhà anh ngày càng gia tăng, vợ chồng anh đang có ý tưởng mở rộng khu đất, trồng thêm cây xanh cho cò đậu. Đồng thời, mong muốn đảo cò của gia đình mình sẽ trở thành một điểm du lịch sinh thái cho cộng đồng đến tham quan du lịch.