Xít than là loại đất đá có lẫn than sau khi khai thác. Cụ thể hàm lượng than còn từ 10% đến 15%. Theo quy định việc sàng tuyển, sơ chế than phải có sự đồng ý của Tập đoàn Công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam.
Thế nhưng, thời gian qua, tại một số khu vực của TP Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh việc sàng tuyển xít than trái phép diễn ra trong một thời gian dài khiến một lượng lớn tài nguyên của đất nước bị thất thoát.
Theo phản ánh của người dân, khu vực phường Cẩm Thịnh, TP Cẩm Phả là nơi thường xuyên xuất hiện tình trạng này. Các cơ sở sàng tuyển xít than trái phép ở đây đầu tư rất nhiều máy móc hiện đại với một số lượng lớn nhân công.
Xít than sau khi sàng tuyển, than được chất đầy những chiếc xe đầu kéo-sơ mi rơ moóc ngang nhiên vận chuyển trên Quốc lộ 18, vượt qua cả những trạm chốt của các cơ quan chức năng.
Trước tình trạng trên, ngày 14-3-2019, UBND tỉnh Quảng Ninh có văn bản số 1538/UBND-CN về việc tăng cường quản lý hoạt động đá, bã xít thải trên địa bàn TP Cẩm Phả đã yêu cầu UBND TP Cẩm Phả chỉ đạo UBND phường Cẩm Thịnh và các đơn vị liên quan: “Có văn bản thông báo cho các tổ chức cá nhân có hoạt động sàng tuyển rửa đá, bã xít thải thu hồi than tại khu vực phía nam đường 18A trên địa bàn phường biết về việc đã vi phạm các quy định của luật khoáng sản; yêu cầu các hộ dừng ngay việc sàng tuyển, rửa đá, bã xít thải để thu hồi than, đồng thời tự tháo dỡ nhà tạm và tháo dỡ di dời các thiết bị trước ngày 22-3-2019.
Nếu hộ nào không thực hiện thì cưỡng chế tháo dỡ theo quy định hoàn thành trong tháng 3-2019”. Ông Cao Văn Chiến, Phó giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ninh cho biết: “UBND tỉnh đã nghiêm khắc phê bình UBND TP Cẩm Phả và Tập đoàn Công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam để xảy ra tình trạng các hộ dân sàng, nghiền, rửa bã xít để thu hồi than trái phép tại phường Cẩm Thịnh”.
Đề nghị các cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ninh tiếp tục kiểm tra và xử lý nghiêm hành vi trên; đồng thời quy rõ trách nhiệm với những cá nhân, tập thể để xảy ra sai phạm trong thời gian vừa qua.