Khó xử lý các container chứa hàng cấm tại Hải Phòng vì hãng tàu Maersk Line?

​Khi cơ quan Hải quan muốn khám xét, đưa về kho tang vật với những lô hàng chứa hàng cấm để điều tra, xác minh, Chi nhánh hãng tàu Maersk Line (tại Hải Phòng) nại nhiều lý do để trì hoãn (!?)

Ngà voi, răng sư tử, vảy tê tê… trong những lô hàng do Maersk Line vận chuyển

Thời gian gần đây, tại khu vực cảng Hải Phòng, nạn buôn bán, vận chuyển trái phép động, thực vật hoang dã qua biên giới diễn biến phức tạp. Các đối tượng thường xuyên thay đổi phương thức và thủ đoạn nhằm qua mặt các cơ quan chức năng để buôn lậu, vận chuyển hàng hóa là động thực vật hoang dã quý hiếm qua biên giới. Đặc biệt là ngà voi, vảy tê tê gần đây được các cơ quan chức năng bắt giữ với số lượng lớn. Các mặt hàng này thường được vận chuyển từ các nước châu Phi rồi trung chuyển qua các cảng của châu Á trước khi về Việt Nam. Trong những tháng cuối năm 2018 và đầu năm 2019, Cục Hải quan Hải Phòng liên tiếp phát hiện bắt giữ một lượng lớn ngà voi, vảy tê tê từ châu Phi được vận chuyển về cảng Hải Phòng.

Đáng chú ý, các lô hàng do cơ quan Hải quan phát hiện, bắt giữ nêu trên thường được vận chuyển từ hãng tàu Maersk Line.

Mới đây nhất, trong tháng 1/2019, liên tiếp 2 vụ vận chuyển ngà voi, vảy tê tê có nguồn gốc châu Phi do Hải quan Hải Phòng phát hiện, bắt giữ đều nằm trong các lô hàng do hãng tàu Maersk Line vận chuyển. Trong đó một vụ có hơn 500 kg ngà voi và hơn 1 tấn vảy tê tê được ngụy trang cất giấu trong 3 container gỗ. Vụ còn lại cũng được sử dụng chiêu bài ngụy trang trong container gỗ cất giấu 100 kg ngà voi và hơn 1 tấn vảy tê tê.

Hay trước đó, vào tháng 10/2018, 2 vụ liên quan đến hàng cấm được bắt giữ tại cảng Hải Phòng cũng do Maersk Line vận chuyển. Trong đó, một vụ lực lượng Hải quan thu giữ 529 kg vảy tê tê, 129 răng nanh sư tử, 93 móng vuốt báo, 3 bộ da báo được ngụy trang cất giấu trong 3 container gỗ. Vụ việc còn lại, lực lượng Hải quan thu giữ được một lượng lớn đuôi voi còn nguyên lông được ngụy trang cất giấu trong 3 container gỗ.

Đòi trả phí đến nửa tỷ đồng/container

Theo Đội Kiểm soát Hải quan Hải Phòng, dù được cơ quan Hải quan và lực lượng chức năng kịp thời phát hiện, ngăn chặn hành vi buôn bán động thực vật hoang dã nguy cấp quý hiếm như đề cập ở trên, nhưng khi cơ quan Hải quan tiến hành khám xét và đưa hàng về kho tang vật để tạm giữ phục vụ điều tra xác minh, hãng tàu Maersk Line luôn đưa ra các lý do không chính đáng để trì hoãn thực hiện quyết định hành chính của cơ quan Hải quan.

Đặc biệt, hãng tàu Maersk Line còn yêu cầu cơ quan Hải quan phải thanh toán cho hãng tàu hàng loạt loại cước phí như: Phí chứng từ, phí dịch vụ xếp hàng tại cảng đích, phí dịch vụ hàng nhập, cước biển, phí xăng dầu khẩn cấp, phí lưu container, tiền đặt cọc vỏ container… mới bàn giao lô hàng vi phạm cho cơ quan Hải quan. Trong khi đó, cơ quan Hải quan là cơ quan quản lý nhà nước và có nhiệm vụ phòng chống, buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, không phải là doanh nghiệp nhập khẩu hay xuất khẩu hàng.

Đã có nhiều lô hàng số tiền phí mà hãng tàu yêu cầu lên đến 400- 500 triệu đồng/container.

Điển hình, tháng 12/2018, Đội Kiểm soát Hải quan Hải Phòng khám theo thủ tục hành chính các lô hàng do hãng tàu Maersk Line gồm: 2 containers số MSKU2760728, MRKU9911212 thuộc vận đơn số 965301893 tại cảng Tân Vũ và lô hàng nhập khẩu đóng trong container số MSKU7665301 thuộc vận đơn số 578322930 tại cảng VIP Green Port Hải Phòng dưới sự chứng kiến của đại diện Chi nhánh Công ty TNHH Maersk Line Việt Nam tại Hải Phòng, Công ty CP cảng Hải Phòng – Chi nhánh cảng Tân Vũ và Công ty CP cảng Xanh VIP.

Kết quả khám xét, hàng hóa đóng trong 3 container là gỗ lim và gỗ gõ châu Phi, bên trong cất giấu một phần chóp đuôi có lông của loài voi châu Phi có tên khoa học là Loxodonta africana, nằm trong Phụ lục I- Thông tư 04/2017/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành Danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã quy định trong các phụ lục của Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (Công ước CITES). Phụ lục I quy định danh mục những loài động vật, thực vật hoang dã bị đe dọa tuyệt chủng, nghiêm cấm xuất khẩu, nhập khẩu, tái xuất khẩu, nhập nội từ biển và quá cảnh mẫu vật từ tự nhiên vì mục đích thương mại.

Để ngăn chặn hành vi vi phạm và có cơ sở xử lý vụ việc theo quy định, ngày 3/1/2019, Đội Kiểm soát Hải quan Hải Phòng đã ban hành các quyết định tạm giữ các lô hàng trên theo thủ tục hành chính và đã giao các quyết định nêu trên cho cho đại diện Chi nhánh Công ty TNHH Maersk Việt Nam tại Hải Phòng để chấp hành. Tuy nhiên, hãng tàu Maersk Line không thực hiện các quyết định của cơ quan Hải quan.

Mặt khác, sau đó hãng tàu có công văn gửi cơ quan Hải quan với nội dung chỉ bàn giao các container hàng hóa nêu trên nếu cơ quan Hải quan thanh toán toàn bộ các chi phí phát sinh của các lô hàng trên với số tiền lên đến hàng trăm triệu đồng.

Theo Đội Kiểm soát Hải quan, đến ngày 25/2, đã hơn 1 tháng quyết định của cơ quan Hải quan được ban hành nhưng hãng tàu Maersk Line vẫn chưa bàn giao các lô hàng chứa hàng cấm để cơ quan Hải quan làm cơ sở xử lý theo quy định.