Một báo cáo của các bộ trưởng nội các Botswana đã khuyến nghị chọn lọc voi và dỡ bỏ lệnh cấm săn bắn trong bốn năm.
Sau nhiều tháng họp và tham vấn cộng đồng, báo cáo của các bộ trưởng cũng khuyến nghị “đóng hộp thịt voi” làm thức ăn cho thú cưng.
Số lượng voi ở Botswana ước tính khoảng 130.000 con – một số người cho rằng con số này quá tải cho hệ sinh thái – và ngày càng có nhiều xung đột giữa động vật hoang dã và con người.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến khác cho rằng du lịch của đất nước đã phát triển mạnh kể từ khi lệnh cấm được ban hành và việc dỡ bỏ sẽ ảnh hưởng đến danh tiếng quốc tế về bảo tồn của Botswana.
Ngay sau khi nhậm chức vào tháng 4 năm 2018, tổng thống Mokgweetsi Masisi đã yêu cầu các bộ trưởng xem xét lại lệnh cấm săn bắn được người tiền nhiệm Ian Khama ban hành năm 2014.
Trong các cuộc họp công khai, các tổ chức, cộng đồng và cá nhân được yêu cầu đưa ra bình luận.
Những phát hiện của báo cáo khuyến nghị bao gồm:
- Lệnh cấm săn bắn cần được dỡ bỏ.
- Quần thể voi nên được quản lý “trong phạm vi lịch sử của nó”.
- Các tuyến di cư động vật hoang dã “không có lợi cho các nỗ lực bảo tồn của đất nước” nên bị đóng.
- Trang trại trò chơi được phân định ranh giới để “đóng vai trò là vùng đệm giữa các khu vực cộng đồng và động vật hoang dã”.
- “Chọn lọc voi thường xuyên nhưng có giới hạn” cần được đưa ra giới thiệu.
Tổng thống Masisi hoan nghênh báo cáo sẽ được tư vấn thêm trước khi được thực hiện.
“Tôi có thể hứa với bạn và quốc gia rằng chúng tôi sẽ xem xét nó. Sách trắng sẽ được ban hành và được chia sẻ với công chúng. Nếu cần, chúng tôi để quốc hội chất vấn báo cáo, đồng thời để họ can thiệp trước khi chúng tôi đưa ra quyết định cuối cùng.
Tại sao có sự gia tăng xung đột giữa người và voi?
Các cuộc khảo sát chỉ ra rằng “phạm vi” của voi – những con voi đi được bao xa – đã được mở rộng.
Otisitwe Tiroyamodimo, Giám đốc Sở Động vật hoang dã và VQG cho biết có nhiều yếu tố liên quan, bao gồm cả BĐKH.
“Chúng tôi thấy rằng ngay khi mưa bắt đầu giảm, thảm thực vật xấu đi và sau đó những con voi di cư theo bản năng ra ngoài phạm vi tự nhiên vì chúng nhận được rất ít nước và thức ăn. Số lượng voi đã tăng lên, đồng thời dân số con người cũng tăng lên nên tất nhiên có nhu cầu về đất đai nhiều hơn. Sự phát triển cơ sở hạ tầng cũng khiến những con voi di cư”.
Nhưng cuộc khảo sát mới nhất về động vật hoang dã ở miền bắc Botswana cho thấy số lượng của chúng không tăng như nhiều người dân nông thôn nghi ngờ.
Những người sống gần voi ủng hộ việc tái áp dụng săn bắn, cho rằng số lượng xung đột đã tăng lên kể từ khi lệnh cấm được đưa ra.
Voi có sức tàn phá lớn khi chúng xâm lấn vào đất trồng trọt và di chuyển qua các ngôi làng – phá hủy mùa màng và đôi khi giết người.
Phản ứng với việc dỡ bỏ lệnh cấm săn bắn ra sao?
Những người trước đây làm việc cho các công ty săn bắn đã mất việc và nói rằng họ hoan nghênh sự thay đổi.
Săn bắn có thể được sử dụng như một công cụ bảo tồn, bằng cách tận dụng vùng hoang dã không phù hợp với các hành trình săn lùng nhiếp ảnh cao cấp vốn là đặc sản của Botswana.
Nhưng nhiều nhà bảo tồn chống lại ý tưởng chọn lọc hoặc săn bắt voi và cảnh báo về phản ứng dữ dội có thể từ khách du lịch quốc tế.
Du lịch là nguồn thu nhập nước ngoài lớn thứ hai của Botswana sau khai thác kim cương.
Bầu cử sẽ diễn ra vào tháng 10 tới nên chính phủ phải cân bằng việc dỡ bỏ lệnh cấm săn bắn để giành phiếu bầu ở nông thôn, và tác động có thể có đối với danh tiếng quốc tế của Botswana như một điểm đến du lịch safari sang trọng.
Nhật Anh (Theo BCC)
