Trải nghiệm của nhà báo Duncan Forgan tại một trại du lịch sinh thái mới ở Campuchia đã ghi lại những cảm xúc khá thú vị với hình thức bảo tồn rừng thông qua phương thức du lịch, vừa giúp bảo vệ một khu rừng hẻo lánh khỏi nạn săn trộm, vừa mang lại cho du khách một kỳ nghỉ thoải mái, tiện nghi.
Con đường mòn dẫn đến trạm kiểm lâm Preak Tachan trong VQG Botum Sakor, Campuchia uốn lượn ngằn ngoèo qua khu rừng rậm rạp, lặng thinh. Con đường băng qua những dòng sông sủi bọt và những khoảng rừng thưa nơi đàn bướm dạ quang bay quanh những dây leo khổng lồ và những bụi cỏ cao. Phong cảnh mang đậm phong cách Đông Dương như trong phim The Lost World. Tôi đồ rằng một con khủng long sẽ lao vút tán lá.
VQG rộng 1.712 km2 thuộc vùng núi Cardamom ở phía Tây Nam Campuchia, là nơi sinh sống của các loài động vật hoang dã quý hiếm như vượn pi-lê, voi châu Á, báo đốm và cu li chậm Bengal. Nhưng trước áp lực từ nạn săn trộm, khai thác gỗ và khai thác cát, những loài cực kỳ nguy cấp này cùng ngôi nhà (khu rừng) của chúng đang bị đe dọa nghiêm trọng.
Tôi đang ở tại Cardamom Tents Camp, một khu nhượng địa du lịch sinh thái mới trong VQG với nhiệm vụ hỗ trợ bảo tồn vùng hoang dã này bằng cách cung cấp cho du khách một kỳ nghỉ tuyệt vời và tài trợ cho các nỗ lực bảo tồn. Hợp tác giữa hai NGO – Wildlife Alliance và Golden Triangle Asian Elephant Foundation – cùng công ty du lịch có trách nhiệm Yaana Ventures đã chi trả cho cho 12 kiểm lâm viên cùng bẫy ảnh và thiết bị theo dõi – tất cả đều quan trọng trong cuộc chiến bảo tồn hệ sinh thái và cộng đồng. Trại đã được đề cử giải thưởng Du lịch cho Ngày mai, dự kiến giải sẽ được công bố vào tháng Tư năm nay.
Từ sân bay Trat của Thái Lan là một chuyến hành trình dài ba tiếng bằng xe jeep và thuyền qua biên giới đến trại du lịch. Cách khoảng 10 km từ ngôi làng gần nhất trên một vùng đồng cỏ giống như thảo nguyên trên khúc quanh sông Preach Tachan, trại Cardamom tạo cho bạn cảm giác hẻo lánh nhưng đó không phải là nơi kém tiện nghi. Chín căn lều safari sang trọng có giường và vòi hoa sen (được cung cấp năng lượng bằng các tấm pin mặt trời). Có một quán bar và nhà hàng bên bờ sông nơi tôi ăn mực nấu với tiêu và bánh sô cô la mềm. Nhưng trang sức tuyệt vời nhất do thiên nhiên cung cấp chính là những ngôi sao chiếu sáng màn đêm trong khi tôi thưởng thức bia bên hiên nhà và không có âm thanh nhân tạo nào.
Những ngày ở đây chỉ nên được dành để tận hưởng khung cảnh hoặc khám phá bằng cách đi bộ hay chèo thuyền kayak. Nhưng để hiểu sâu hơn về những thách thức mà khu vực phải đối mặt, du khách có thể tham gia một chuyến đi với các kiểm lâm viên. Những kẻ săn trộm, khai thác gỗ bất hợp pháp và buôn lậu là mối nguy quen thuộc trong khu vực Cardamom rộng lớn. Tê tê bị săn lùng để bán làm thức ăn trong khi vảy của chúng – và các loài sinh vật từ rắn cho đến sóc bay – được sử dụng trong y học cổ truyền Trung Quốc. Những vạt rừng rậm đã bị chặt phá để trồng cao su hoặc cọ dầu – một thảm họa khác đối với động vật hoang dã – và ở đó, còn có các vụ trộm vặt gỗ có giá trị như gỗ trắc. Nạn phá rừng ở Campuchia đang tăng nhanh hơn bất kỳ quốc gia nào khác.
Tại trạm kiểm lâm tồi tàn, cách trại hai tiếng rưỡi đi bộ, trạm trưởng Chum Kheng nói về trận chiến đang diễn ra với những kẻ săn trộm trong và ngoài VQG. Trên giá chứa đầy lưới và những cái bẫy đáng sợ với những chiếc răng rỉ sét, lởm chởm. “Thực tế, việc chúng tôi tịch thu những thứ này là một điều tốt. Những kẻ săn trộm biết rằng chúng tôi tận tâm với công việc và sẽ cố gắng hết sức để ngăn chặn chúng”, ông Kheng nói.
Bất cứ ai muốn đắm mình hoàn toàn trong thế giới của kiểm lâm thì có thể tham gia một cuộc tuần tra xuyên đêm, bạn sẽ được ngủ dưới những vì sao, thu về những bài học về kỹ năng sinh tồn và những chuyến đi vất vả lên tới 20 km. Tuy nhiên, cũng có rất nhiều lựa chọn cho những người thích chuyến đi rừng với sự thoải mái và thư giãn hơn. Sau chuyến đi, tôi dành phần còn lại của buổi chiều thả mình xuống dòng sông mát mẻ, trong vắt và ngước mặt lên để ngắm những con khỉ trên cây.
Mọi thứ còn tinh mơ vào ngày hôm sau. Dưới sự hướng dẫn của tôi, Sinam và tôi chèo thuyền dọc theo một nhánh sông uốn lượn quanh co, chuyến đi của chúng tôi được ghi âm bởi tiếng ve sầu ra rả trong những bức tường rừng rậm xanh mướt hai bên bờ. Một loạt các ghềnh đá ngăn chúng tôi đi tiếp nhưng cơ hội tắm tại một hồ nước sâu trong rừng là một điểm dừng đầy mới mẻ cho chuyến phiêu lưu. Cũng có những con đường mòn để bạn xuyên qua rừng rậm nhưng chủ yếu tôi tuân theo mô típ yên bình: chèo thuyền kayak, lao xuống tắm, ăn uống và đọc sách.
Alan Michaud, phụ trách trách khu du lịch cho biết: “Cơ hội được tận hưởng thiên nhiên tươi đẹp cũng như các loài động vật hoang dã thu hút mọi người. Chúng tôi không thể đảm bảo rằng bạn sẽ nhìn thấy một con khỉ, một con vượn, một con gấu hoặc một số loài chim quý hiếm hơn nhưng dám chắc về sự thanh bình và yên tĩnh”.
Thật vậy, kịch tính của những cuộc chạm trán với những kẻ săn trộm được Kheng kể lại dường như khó có thể xảy ra vì cuộc sống ở đây quá bình yên (và tôi chắc là không cần sợ những kẻ săn trộm tiếp cận trại). Nhưng công việc phía sau hậu trường đang diễn ra nghiêm túc – như tờ quảng cáo của trại nhắc nhở du khách: Thời gian lưu trú của bạn giữ cho khu rừng đứng vững. Ai cũng có lợi ở đây.
Nhật Anh (Theo Theguardian.com)
