Trong một thời gian dài, chính quyền tỉnh Quảng Ngãi cho phát triển rầm rộ các dự án vượt quá chỉ tiêu mà HĐND tỉnh đã thông qua trong Chương trình phát triển nhà ở. Hàng chục hecta đất lúa của người dân đã bị thu hồi để làm dự án, nhiều chủ đầu tư thì làm chậm tiến độ, thị trường bất động sản bị biến ảo…
“Phớt lờ” HĐND?
Báo cáo giám sát của Ban Kinh tế – Ngân sách HĐND tỉnh Quảng Ngãi cho hay: giai đoạn 2011-2017 có 32/48 dự án; năm 2018 có 27/27 dự án được chính quyền tỉnh này quyết định chủ trương đầu tư nằm ngoài Chương trình phát triển nhà ở được HĐND tỉnh thông qua.
Việc này đã vi phạm nghiêm trọng quy định. Khoản 3 điều 6 Luật Nhà ở quy định các hành vi bị nghiêm cấm gồm: Quyết định chủ trương đầu tư dự án hoặc phê duyệt dự án đầu tư xây dựng nhà ở không theo quy hoạch xây dựng, chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở đã được phê duyệt. Còn khoản 2 điều 14 của Luật này quy định yêu cầu đối với phát triển nhà ở phải “Phù hợp với chiến lược phát triển nhà ở quốc gia, quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất và có trong chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương trong từng giai đoạn”.
Hậu quả, đến nay diện tích đất ở theo quy hoạch của các dự án KĐT, KDC lớn hơn 471ha so với nhu cầu quỹ đất ở đến năm 2020 của Chương trình phát triển nhà ở tỉnh Quảng Ngãi.
Dù vậy, nhưng khi tổ chức thực hiện Sở Xây dựng cũng chưa có kế hoạch và tổ chức sơ kết, đánh giá để điều chỉnh cho phù hợp. Tỷ lệ số lô đất đã chuyển nhượng so với tổng số lô đất đã hoàn thiện hạ tầng và số lô đất nền theo quy hoạch còn rất thấp.
Lý giải việc này với đoàn giám sát, Sở Xây dựng Quảng Ngãi cho rằng ‘phù hợp với nhu cầu phát triển của từng giai đoạn’!
“Các khu vực dự án được quyết định chủ trương đầu tư chủ yếu do nhà đầu tư lựa chọn nên thường là khu vực thuận lợi để thực hiện dự án, không theo quy hoạch, chương trình phát triển nhà ở”, báo cáo của đoàn giám sát cho hay.
Do đó, một số dự án chưa đảm bảo tính kết nối, đồng bộ về hạ tầng với khu vực hiện hữu dẫn đến ngập nước, ô nhiễm môi trường; có dự án nằm xen lẫn trong khu dân cư hiện hữu gây áp lực về hạ tầng giao thông, phải tăng thỏa thuận đấu nối với các tuyến đường chính trong đô thị.
Có thể kể đến các dự án như: KĐT Chợ mới Hàng Rượu, KDC sinh thái phía nam Chợ mới Hàng Rượu, KDC Bàu Cả kết hợp chỉnh trang đô thị, KĐT dịch vụ Vsip giai đoạn 1.
Theo kiểm tra, phần lớn các chủ đầu tư các dự án KĐT, KDC trên địa bàn Quảng Ngãi là những doanh nghiệp mới thành lập, chưa có nhiều kinh nghiệm!
Hàng chục hecta đất lúa bị lấy
Ban Kinh tế – Ngân sách HĐND tỉnh Quảng Ngãi khẳng định chính quyền tỉnh này thực hiện chính sách bảo vệ và phát triển đất trồng lúa “chưa đầy đủ và đúng quy định”.
Theo báo cáo của Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Ngãi, đối với 37 dự án KĐT, KDC lấy ý kiến của sở thì có 6 dự án nằm trong quy hoạch đất trồng lúa với diện tích 35,2ha nhưng hầu như không thực hiện được việc đền bù lại diện tích đất bị ảnh hưởng.
Đó là các dự án: KDC dịch vụ kết hợp chỉnh trang đô thị phía đông thị trấn Sông Vệ, KDC kết hợp chỉnh trang đô thị phía tây cụm công nghiệp La Hà, KDC Bàu Sen thị trấn Đức Phổ, KDC Đông Phương xã Nghĩa Hà, thành phố Quảng Ngãi.
Chủ đầu tư các dự án KĐT, KDC nói riêng và các dự án khác có sử dụng đất lúa đều không lập phương án sử dụng lớp đất mặt và bổ sung diện tích đất chuyên trồng lúa nước trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Qua rà soát, từ tháng 6.2016 đến tháng 9.2018, các đơn vị được giao đất, cho thuê đất phải nộp khoảng 9,2 tỉ đồng tiền bảo vệ và phát triển đất trồng lúa nhưng báo cáo của Sở Tài chính Quảng Ngãi đến ngày 20.10.2018 cho thấy chỉ có 3 đơn vị nộp với số tiền hơn 449 triệu đồng.
Theo đánh giá của Ban Kinh tế – Ngân sách HĐND tỉnh Quảng Ngãi, việc giải quyết việc làm, chuyển đổi nghề nghiệp cho người bị thu hồi đất nông nghiệp ở tất cả các dự án chưa được quan tâm đúng mức. Ngoài việc đầu tư hạ tầng và nộp tiền thuê đất, các dự án KĐT, KDC gần như ít tạo ra giá trị tăng thêm nên không thể tạo việc làm cho nông dân.
Đến nay có 10/48 dự án ở tỉnh này triển khai chậm so với tiến độ cam kết; trong đó một số dự án cấp giấy chứng nhận đầu tư đến nay gần 10 năm nhưng chưa hoàn thành như dự án khu thương mại dịch vụ Vina Universal Paradise Sơn Tịnh, KĐT mới Phú Mỹ, KDC Sơn Tịnh – Quảng Ngãi.
Không những vậy, nhận định từ cơ quan giám sát, hiện nay phổ biến tình trạng các dự án chưa hoàn tất thủ tục thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất, giao đất như KDC Bàu Cả, KĐT chợ mới Hàng Rượu, KDC phía nam chợ mới Hàng Rượu, KDC Mỹ Khê, KDC Bàu Sen và chỉnh trang đô thị tại thị trấn Đức Phổ… Trong đó, có trường hợp đã được Sở Xây dựng cấp phép xây dựng và nhà đầu tư đã hoàn thành việc san nền, triển khai đầu tư hạ tầng.
Ngoài việc triển khai dự án khi chưa đầy đủ thủ tục, chủ đầu tư cũng tiến hành ký hợp đồng đặt cọc, hợp đồng góp vốn. Ban Kinh tế – Ngân sách HĐND tỉnh Quảng Ngãi cho rằng chủ đầu tư vẫn chưa được nhà nước giao đất và chưa nộp tiền sử dụng đất nên không thể ký hợp đồng khi chưa có quyền sử dụng đất đối với tài sản.
Bài, ảnh: Lê Đình Dũng
