Chiều 12.9, trong khuôn khổ Hội nghị Diễn đàn Kinh tế thế giới về ASEAN 2018 tại Hà Nội, Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith đã chia sẻ về vụ vỡ đập thủy điện Xe-Pian Xe-Namnoy, tỉnh Attapeu hồi tháng 7 trong phiên thảo luận về “Tầm nhìn mới của khu vực Mekong”.
Trả lời câu hỏi của ông Justin Wood – Giám đốc khu vực Châu Á – Thái Bình Dương của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, người điều phối phiên thảo luận về những thay đổi trong năng lực sản xuất điện của Lào sau sự cố vỡ đập dự án thủy điện Xe-Pian Xe-Namnoy, Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith cho biết, câu nói Lào là nguồn xung lực, nguồn pin của ASEAN đến từ một bài báo do một tạp chí viết về Lào nhiều năm. Tạp chí này đã thực hiện một nghiên cứu về Mekong cũng như đóng góp của Lào. Đây chính là cơ hội cho phát triển về và năng lực thủy điện của Lào, phục vụ phát triển xuất khẩu và sản xuất và hợp tác với các quốc gia lân cận. Theo nghiên cứu này, Lào trong tương lai sẽ trở thành nguồn pin và nguồn xung lực cho các quốc gia Châu Á.
“Theo tôi, Lào khó có thể trở thành nguồn pin của khu vực Châu Á” – Thủ tướng Lào nhấn mạnh.
Lý giải bình luận này, Thủ tướng Thongloun Sisoulith cho biết, năng lực của Lào trong phát triển nguồn điện, nguồn năng lượng so với nhu cầu của các quốc gia lân cận ở Châu Á rất hạn chế. Tuy nhiên, Lào có đủ tiềm năng để đẩy mạnh hơn những nguồn tài nguyên này bởi có nguồn tài nguyên nước rộng lớn.
“Chúng tôi có thể tạo ra nhiều điện hơn, đủ cho người dân Lào sử dụng và cũng có thể xuất khẩu sang các quốc gia láng giềng. Việc sử dụng điện tại Lào nói riêng và việc xuất khẩu điện sang một số quốc gia láng giềng đã đạt được 2/3 dự đoán, mong muốn của Lào. Lào bán điện sang Việt Nam, Campuchia và Thái Lan” – ông cho biết.
Thủ tướng Lào khẳng định, việc xây dựng các nhà máy, các dự án thủy điện nên được thực hiện dựa theo các kế hoạch, nghiên cứu cũng như cách tiếp cận nghiêm túc, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế để các dự án này dựa trên nghiên cứu khoa học cũng như quan điểm của các nhà nghiên cứu trên thế giới.
Theo Thủ tướng Lào, hiện Lào có khoảng 50 đập thủy điện khắp đất nước. Về vụ vỡ đập, ông cho biết, đập thủy điện Xe-Pian Xe-Namnoy hiện vẫn đang được xây dựng lại.
“Về vấn đề phát triển nguồn năng lượng điện, chúng tôi có cam kết đảm bảo từ bây giờ, việc xây dựng các dự án thủy điện sẽ phải dựa trên việc lập kế hoạch rõ ràng, thiết kế dự án chỉn chu và chúng tôi cũng phải đảm bảo những yếu tố liên quan đến phát triển kinh tế xã hội nói chung cũng như những tác động tiềm năng của dự án với xã hội” – ông nhấn mạnh.
Cũng theo Thủ tướng Lào, trong xây dựng những dự án, đặc biệt là những dự án lớn, nước này phải kêu gọi các bên liên quan, các thành viên của cộng đồng quốc tế, các tổ chức quốc tế nhận thức được tầm quan trọng cũng như tính khả thi, sao cho xây dựng được các công trình thủy điện hiệu quả.
“Sau tai nạn tại tỉnh Attapeu chúng tôi cũng đang tạm hoãn việc xây dựng của rất nhiều dự án thủy điện tại Lào. Chúng tôi đang rà soát, khẩn trương kiểm tra lại các dự án đang được xây dựng. Chúng tôi cũng kêu gọi các chuyên gia đến Lào thẩm tra lý do đập thủy điện vỡ vào tháng 7 đó” – ông cho biết.
“Chúng tôi đã học được nhiều những kinh nghiệm tốt từ việc xây dựng dự án thành công cũng như những rủi ro xuất phát từ đập thủy điện Lào bị vỡ hồi tháng 7. Tác động của sự cố của sự cố vỡ đập hồi tháng 7 là điều Lào sẽ luôn luôn ghi nhận, ghi nhớ trong quá trình phát triển sắp tới, trong thực hiện các dự án thủy điện. Lào sẽ tiếp tục nghiên cứu và xem xét các dự án khác nhau, như nguồn năng lượng gió để có thể tạo ra nguồn năng lượng xanh và bền vững” – ông Thongloun Sisoulith nhấn mạnh.
