Biển Chết đang “chết” dần

Biển Chết là hồ chứa nước có độ mặn cao nhất trên thế giới, có sức lôi cuốn đặc biệt đối với các du khách từ các khu vực xung quanh Địa Trung Hải trong hàng nghìn năm qua.

Biển Chết đang “chết” dần. Ảnh: Reuters

Tuy nhiên, hiện nay lượng nước tại khu vực này đang giảm mạnh với vận tốc khoảng 1m/năm. Hậu quả là sự xuất hiện những bãi biển khô cằn và hố sụt.

Nguyên nhân do sự cạn kiệt dòng nước của con sông Jordan, dân cư sử dụng nguồn nước để sinh hoạt và trồng trọt. Hơn thế nữa, việc khai thác khoáng sản tại khu vực còn làm cho tình trạng ngày càng tồi tệ hơn. Trong số 700–800 triệu m3 nước bị mất mỗi năm, thì có 250–350 triệu m3 nước mất do khai thác khoáng sản từ Biển.

Chính phủ Israel đang đề ra phương án can thiệp nhằm “hồi sinh” Biển Chết. Họ tìm cách tái đấu thầu quyền đặc nhượng khai thác từ nhà máy khoáng sản Dead Sea Works, thuộc sở hữu của Công ty Hóa chất Israel (ICL). Biển Chết là tài sản cốt lõi của ICL, công ty hiện đang khai thác để sản xuất phân bón, chất chống cháy và một số sản phẩm khác có giá trị hàng tỷ USD trên toàn thế giới.

Công ty này hiện đang giữ quyền khai thác đến năm 2030. Trước khi hợp đồng hiện tại chấm dứt, Israel muốn tái đấu thầu khai thác Biển Chết sớm hơn 8 năm, tức vào năm 2022. Việc tái đấu thầu không chỉ bắt nguồn từ những mối quan tâm đến môi trường, mà còn từ những lo ngại rằng ICL sẽ tiếp tục các kế hoạch đầu tư mới ở những năm cuối của hợp đồng.

Hoạt động của Nhà máy Dead Sea Works tại Biển Chết

Hiện tại chính phủ Israel lạc quan tin rằng ICL sẽ hợp tác trong thỏa thuận nhượng bộ này.

Thứ trưởng Bộ Bảo vệ môi trường Israel Galit Cohen cho biết: “Đây là cơ hội đặc biệt, khi hợp đồng nhượng bộ hoàn tất, chúng tôi sẽ bước vào giai đoạn mới, sẽ đề ra các tiêu chuẩn cho hoạt động của nhà máy, giúp tác động tích cực đến mối trường trong toàn khu vực”. Ông đưa ra một báo cáo sơ bộ với các hướng dẫn, nhằm cân bằng giữa lợi nhuận từ khai thác và việc bảo vệ môi trường ở Biển Chết lần đầu tiên.

Hiện tại, ICL đang tự do làm bất cứ điều gì để tối đa hóa sản xuất. Chính phủ Israel sẽ đặt ra một số giới hạn trong giấy phép kinh doanh mới của nhà máy. Ngoài những giới hạn trong việc bơm nước, chính phủ sẽ hỗ trợ các ưu đãi tài chính để giúp đỡ nhà máy trong việc sử dụng ít nước hơn. Số lượng khu vực mở để khai thác đá và khoan giếng cũng sẽ bị cắt giảm.