Thời gian qua, tại tỉnh Sóc Trăng rộ lên tình trạng khai thác đất mặt ruộng, bờ kênh rạch dưới hình thức nạo vét, cải tạo để có đất phục vụ san lấp các công trình công cộng. Lợi dụng việc này, nhiều người đã “tận diệt” mặt đất ruộng.
Chủ trương nạo vét đang bị biến tướng
Nhiều hộ dân phường 5 và phường 8 của TP Sóc Trăng phản ánh, nhiều tuyến kênh ở đây đang bị nạo vét không bình thường, như kênh Lưu Sên và kênh 77. Tuyến bờ kênh những nơi có chiều rộng từ 4 đến 6m bị đào sâu xuống gần 3m, giống như đào thêm 1 con kênh mới nằm cặp với kênh cũ. Hàng ngày, hàng chục chiếc ô tô tải đến rồi chở đất đi. Người dân không dám can thiệp, hỏi không ai trả lời.
Ông Sơn Minh Hoàng, ngụ tại khóm 5, phường 5, chỉ về phía ruộng trước mặt cho biết: Bờ kênh này cao hơn mặt ruộng khoảng 1m, không biết từ đâu nhân công mang xe cuốc đến lấy đất ở đây, bờ ruộng mà họ đào sâu xuống gần 3m giống như đào ao. Hỏi thì nói là đang cải tạo lại kênh và bờ kênh, đây là khai thác đất chứ cải tạo gì, đúng là lạ thật. Lâu nay tuyến đường nằm cặp kênh là tuyến giao thông để vận chuyển giống, phân bón cho ruộng. Tôi nghe người ta nói là múc đất ở bờ đi để họ đổ bùn nạo vét từ dưới kênh đổ lên bờ, đến bao giờ bùn này khô để người dân và xe đi lại.
Ông Lâm Hồng Thanh, ở khóm 3, phường 5 bức xúc không kém: Khoảng tháng 3-2018, ở đâu cũng thấy xe cuốc, phương tiện kéo nhau vào khai thác đất làm vỡ hết các đường ống nước tưới tiêu của người dân đặt. Trong khi đó những người này còn đắp đập ngăn dòng chảy gây thiếu nước sản xuất ảnh hưởng không nhỏ đến việc sản xuất của chúng tôi. Thấy bức xúc quá đầu tháng 6/2018, chúng tôi kéo nhau lên phường yêu cầu trả lời về việc này. Nhưng đến nay vẫn không ai trả lời cho chúng tôi. Chúng tôi cũng không hề được biết, toàn bộ đất những người này khai thác sẽ được đưa về đâu sử dụng vào mục đích gì.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, ngoài hai tuyến kênh Lưu Sên và kênh 77 ở 2 phường 5 và 8, các tuyến kênh khác cũng bị lấy đất theo kiểu “tận thu” như vậy. Trong đó có tuyến kênh phía sau trụ sở Đảng ủy phường 3 và phường 10, tuyến kênh 3-2 tại phường 9 của TP Sóc Trăng.
Được biết, đầu tháng 3-2018, Chủ tịch UBND TP Sóc Trăng Võ Thanh Nhàn có ký văn bản yêu cầu UBND các phường phối hợp với đơn vị tư vấn và đơn vị thi công tổ chức họp dân, thông báo phương án nạo vét kênh và lấy đất bờ kênh. Không lâu sau văn bản này đã được thực thi. Tuy nhiên người dân ở đây cho biết, họ không được nghe về việc nạo vét như thế nào, đáng nói hơn quy trình nạo vét kênh và lấy đất bờ kênh cụ thể như thế nào, lấy đất xuống độ sâu bao nhiêu thì UBND TP Sóc Trăng không quy định rõ.
Xử lý nghiêm tình trạng khai thác đất trái phép
Trao đổi phóng viên, ông Nguyễn Hữu Ngân- Chánh Văn phòng UBND TP Sóc Trăng thừa nhận việc nạo vét và khai thác đất tại các tuyến kênh nêu trên là chủ trương của UBDN thành phố. Toàn bộ số đất trên dùng để phục vụ san lấp các công trình công cộng, trong đó nhiều nhất là phục vụ cho Dự án Lâm Viên, đây là dự án Trung tâm vui chơi, giải trí, du lịch sinh thái, diện tích rộng hơn 20ha do UBND thành phố kêu gọi đầu tư, khai thác.
Tuy nhiên điều ngạc nhiên là thông tin tại Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Sóc Trăng cho biết về Dự án Lâm Viên thì tỉnh mới chỉ giao đất cho một đơn vị đầu tư hơn 2ha.
Ông Tô Ngọc Hiển- trưởng phòng Quản lý đô thị TP Sóc Trăng thông tin số lượng đất bờ kênh khai thác dự kiến khoảng 50.000 mét khối. Chúng tôi cố gắng liên lạc với cơ quan chức năng có liên quan của TP Sóc Trăng để tìm hiểu cụ thể hơn về thông tin khai thác đất và nạo vét tuyến kênh nhưng không nhận được câu trả lời.
Trong khi đó tìm hiểu tại đơn vị quản lý cấp tỉnh là Sở TNMT tỉnh, đến nay vẫn chưa nhận được hồ sơ nào của TP Sóc Trăng trong việc khai thác, nạo vét các tuyến kênh trên địa bàn TP Sóc Trăng.
Được biết, trước tình trạng khai thác đất mặt ruộng, bờ kênh, gây ô nhiễm môi trường, thất thoát tài nguyên khoáng sản và thất thu ngân sách nhà nước; UBND tỉnh Sóc Trăng cũng quyết tâm chấn chỉnh tình trạng này. Vậy nhưng việc TP Sóc Trăng vẫn để xảy ra tình trạng khai thác, vận chuyển đất là đi trái với chủ trương của tỉnh.
Chi cục trưởng Chi cục Quản lý đất đai, Sở TNMT tỉnh Sóc Trăng, Nguyễn Văn Thử cho biết: Do nhu cầu sử dụng đất để làm vật liệu xây dựng thông thường, đặc biệt là để san lắp mặt bằng ngày càng tăng, thêm vào đó là việc nghiêm cấm khai thác lớp đất mặt của đất trồng lúa, nên trong thời gian gần đây tình trạng khai thác đất bờ kênh, bờ đê trái phép đã diễn ra ở một số địa phương.
Theo quy định của pháp luật thì việc khai thác đất bờ kênh, bờ đê để sử dụng vào các mục đích khác: san lấp mặt bằng, sản xuất gạch… phải làm thủ tục xin cấp giấy phép khai thác khoáng sản theo quy định tại Nghị định số 158/2016/NĐ-CP ngày 29/11/2016 của Chính phủ Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản đối với khối lượng đất đem ra bên ngoài phạm vi của dự án để làm vật liệu xây dựng thông thường.
“Nếu phát hiện các trường hợp vi phạm sẽ xử lý theo quy định tại Nghị định số 33/2017/NĐ-CP ngày 3/4/2017 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản”- ông Thử nói.
Hơn 3 tháng trước, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng ban hành Chỉ thị số 04/CT-UBND, ngày 10-4-2018 về việc tăng cường quản lý đối với hoạt động khai thác đất làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng. Vì vậy, rất cần các địa phương trong tỉnh thực hiện nghiêm túc.
