Ngày 6/3, tại Hà Nội, Thanh tra Bộ VHTT&DL đã có cuộc trao đổi với báo chí, làm rõ những sai phạm liên quan đến công trình xây dựng trái phép tại vùng lõi di sản Quần thể di tích danh thắng Tràng An, Ninh Bình – Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận, để nhanh chóng trả lại nguyên trạng cho di sản này.
Phó Chánh thanh tra Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phạm Xuân Phúc cho biết: Khi được cơ quan báo chí cung cấp thông tin, với chức năng quản lý nhà nước, thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Bộ, ngày 5/3, đoàn công tác của Bộ đã trực tiếp về kiểm tra; yêu cầu Ninh Bình chỉ đạo sớm tháo dỡ công trình sai phạm, trả lại nguyên vẹn cho di sản văn hóa, thiên nhiên thế giới Tràng An, Ninh Bình.
Theo Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình: Khoảng tháng 8/2017, Công ty cổ phần Du lịch Tràng An đứng đầu là Giám đốc Nguyễn Văn Son đã tự ý đầu tư, mở điểm du lịch có tên là “Tràng An Cổ” tại thôn Trường An (xã Trường Yên, Hoa Lư, Ninh Bình).
Sau đó, Công ty này tự ý cho khoan núi Cái Hạ, dựng cột bê tông, xây bậc thang lên xuống đỉnh núi khoảng 2.000 bậc, chiều dài khoảng 1km khi chưa được các cấp có thẩm quyền cho phép. Khu vực núi Cái Hạ là vùng lõi di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới cần được bảo vệ nghiêm ngặt, cấm xây dựng. Ngoài ra, Công ty này còn tự ý xây dựng nhiều hạng mục liên quan như nhà vệ sinh, đền thờ, cầu…
Ngay khi phát hiện sự việc, Sở Du lịch Ninh Bình phối hợp với các ngành chức năng, chính quyền địa phương nhiều lần kiểm tra, lập biên bản, yêu cầu Công ty nêu trên phải dừng mọi hoạt động xây dựng, tháo dỡ công trình xây dựng trái phép, hoàn trả cảnh quan ban đầu cho khu di sản. Sở Du lịch cũng nhiều lần đề nghị UBND huyện Hoa Lư khẩn trương xử lý vi phạm theo thẩm quyền.
UBND huyện Hoa Lư cũng đã chỉ đạo UBND xã Trường Yên từ tháng 8-12/2017 với 5 văn bản thông báo gửi đến Công ty cổ phần Du lịch Tràng An, trong đó nhấn mạnh công trình Công ty đang xây dựng là trái phép, phải dừng thi công, thu dọn nguyên vật liệu và trả lại nguyên trạng. Tuy nhiên, Công ty này không chấp hành, vẫn tiếp tục xây dựng công trình trái phép, nay đã hoàn thành và đi vào hoạt động mùa lễ hội năm 2018.
Phó Chánh Thanh tra Phạm Xuân Phúc cho hay: Vào thời điểm Đoàn công tác đến kiểm tra, Công ty cổ phần Du lịch Tràng An đón rất đông du khách lên núi. Qua kiểm tra thực tế của Đoàn có thể thấy đây là công trình không có hồ sơ được cơ quan có thẩm quyền thẩm định và cho phép xây dựng. Công ty cổ phần Du lịch Tràng An đã tự ý xây dựng công trình hơn 6 tháng qua và đến nay đã hoàn thành.
Căn cứ Luật Di sản, văn bản của Sở Du lịch cung cấp, có thể khẳng định đường đi lên núi Cái Hạ là công trình trái phép, vi phạm Điều 13 Luật Di sản văn hóa. Căn cứ quy định của pháp luật, Đoàn công tác yêu cầu Sở Du lịch Ninh Bình khẩn trương báo cáo UBND tỉnh, gửi các địa phương tháo dỡ khẩn trương công trình trái phép, trả lại nguyên trạng cho vùng lõi di sản.
Trong quá trình kiểm tra, đoàn công tác của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch còn phát hiện Công ty cổ phần Du lịch Tràng An còn nhiều hoạt động vi phạm khác: Sử dụng đội ngũ hướng dẫn viên không có thẻ hành nghề, đón khách và sử dụng phương tiện xuồng đò nhưng đội ngũ lái đò chưa được tập huấn, đào tạo; tự ý phát hành, thu vé của du khách mà chưa được phép của cơ quan có thẩm quyền về phí, lệ phí…
Quần thể di tích danh thắng Tràng An tỉnh Ninh Bình là di tích quốc gia đặc biệt. Ngày 23/6/2014, Quần thể danh thắng Tràng An chính thức trở thành di sản thế giới hỗn hợp đầu tiên của Việt Nam đáp ứng cả hai yếu tố nổi bật về văn hóa và thiên nhiên. Đây cũng là di sản thế giới kép đầu tiên và duy nhất ở khu vực Đông Nam Á. Sau khi được công nhận danh hiệu di sản thế giới, Quần thể danh thắng Tràng An phát triển du lịch rất nhanh. Theo báo cáo của Sở Du lịch Ninh Bình, trong năm 2017, Quần thể danh thắng Tràng An đã đón trên 7 triệu lượt du khách…
