Các chuyên gia về lâm nghiệp vừa cảnh báo thực tế diện tích rừng phòng hộ đang suy giảm, mất mát nghiêm trọng.
Mặc dù tổng diện tích rừng cả nước theo kết quả điều tra của Tổng cục Lâm nghiệp thuộc Bộ NN-PTNT báo cáo là tăng nhưng tại hội thảo về thực trạng rừng phòng hộ Việt Nam hiện nay do Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature) và Vụ Bảo tồn Thiên nhiên tổ chức sáng 7-12 tại Hà Nội, các chuyên gia về lâm nghiệp lại rung chuông cảnh báo rằng thực tế diện tích rừng phòng hộ đang suy giảm, mất mát nghiêm trọng.
| Kết quả đánh giá nhiều năm cho thấy, dù tổng diện tích rừng của Việt Nam tăng thuần từ 12,3 triệu ha năm 2014 lên 14 triệu ha vào năm 2015 nhưng rừng phòng hộ lại đang mất dần 2% mỗi năm. |
Theo bà Nguyễn Thị Hải Vân (thuộc PanNature) thì rừng phòng hộ ở nước ta có các loại: rừng đầu nguồn, rừng chắn sóng chắn cát, rừng điều hoà sinh thái nhưng rừng đầu nguồn (chiếm tới 93,23%) có tác dụng ngăn lũ giảm lũ, chống xói mòn, chống bồi lắng lòng sông suối… đã bị tàn phá, xâm hại nặng nề.
Bà Vân cho rằng tình trạng rừng đầu nguồn bị tàn phá không còn mang tính cục bộ mà xảy ra nhiều điểm nóng phá rừng tại khu vực Tây Bắc, Tây Nguyên và Nam Trung bộ. Nhiều chuyên gia đã khẳng định mất rừng đầu nguồn là nguyên nhân chính gây lũ quét, sạt lở đất với hậu quả ngày càng khốc liệt hơn.
Dẫn các số liệu cụ thể, bà Vân cảnh báo: Hiện ở Việt Nam có 4.537.852 ha là rừng phòng hộ, chiếm 32% diện tích rừng Việt Nam. So với rừng đặc dụng và rừng sản xuất thì rừng phòng hộ là đối tượng bị xâm hại, suy giảm nghiêm trọng nhất cả về diện tích lẫn chất lượng.
“Trong 10 năm từ 2004 đến 2014 diện tích rừng phòng hộ Việt Nam đã giảm tới 1,7 triệu ha. Trong đó, rừng tự nhiên bị mất chiếm tới 1,43 triệu ha, chiếm 84,1%. Rừng thay đổi nhanh tới mức 59 ban quản lý rừng đặc dụng phải trải qua 118 lần thay đổi diện tích giảm rừng”, bà Vân cho biết.
Bà Vân cho rằng, nguyên nhân chủ yếu của tình trạng rừng phòng hộ ngày càng mất mát là do bị chuyển đổi mục đích sử dụng. Theo điều tra, trong tổng số 47.368 ha rừng phòng hộ bị chuyển đổi thì gần 50% là dành đất cho mục đích xây dựng thuỷ điện và khai khoáng. Nhưng quyền lực và năng lực của các ban quản lý rừng phòng hộ không đủ để ngăn cản việc chuyển đổi, trong khi hệ thống quản lý không đồng bộ. Còn 1.288.725 ha đất rừng phòng hộ chưa có chủ đang giao cho UBND xã tạm quản lý. Trong chính sách quản lý vẫn cho phép khai thác gỗ trong rừng phòng hộ là rừng tự nhiên.
Cũng nói về nguyên nhân rừng phòng hộ ngày càng mất mát, ông Nguyễn Tuấn Hưng, thuộc Vụ Quản lý Rừng đặc dụng và Rừng phòng hộ cho rằng nguyên nhân một phần nữa là do lực lượng quản lý rừng còn mỏng.
Ông Hưng nói thêm, theo đề án Bộ NN-PTNT đề ra trong thời gian tới sẽ thành lập lực lượng kiểm lâm tại rừng phòng hộ. Chiến lược phát triển lâm nghiệp Việt Nam đến năm 2020 sẽ phải đạt khoảng 5,68 triệu ha rừng phòng hộ, trong đó 5,28 triệu ha là rừng phòng hộ đầu nguồn. Tuy nhiên, theo ông Hưng, các chuyên gia lo ngại rằng khó đạt được mục tiêu trên nếu không có những giải pháp quyết liệt bảo vệ rừng phòng hộ.
