Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản trả lời Công văn số 12711/BGTVT-KCHT của Bộ Giao thông Vận tải về việc đề nghị góp ý Dự thảo Nghị định ban hành Quy chế quản lý hoạt động nạo vét, duy tu vùng nước cảng biển và luồng đường thủy nội địa.
Chưa giải quyết được vấn đề quan trọng nhất về duy tu, nạo vét đường thuỷ, đường biển.
Theo lý giải của ban soạn thảo, cơ chế khoán được kỳ vọng sẽ mang lại bước tiến lớn trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả và giảm chi phí của việc nạo vét, duy tu vùng nước cảng biển và vùng nước đường thuỷ nội địa.
Tuy nhiên, dự thảo hiện nay lại giao cho Bộ Giao thông Vận tải quy định chi tiết về nạo vét duy tu theo hình thức khoán (Điều 10.2 của Quy chế) và cũng chỉ áp dụng hình thức này từ năm 2020 (Điều 2.3 của Nghị định).
Như vậy, theo VCCI dự thảo chưa giải quyết được vấn đề quan trọng nhất về duy tu, nạo vét đường thuỷ, đường biển. Đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung luôn các nội dung này trong Nghị định và tập trung triển khai trong thời gian sớm nhất có thể.
Một số doanh nghiệp mượn danh nghĩa duy trì, nạo vét lòng sông để khai thác khoáng sản
Theo VCCI, thực tế thời gian qua có tình trạng một số dự án mượn danh nghĩa duy tu, nạo vét nhưng thực chất là khai thác khoáng sản. Cụ thể một số hành vi sau:
Thứ nhất, khu vực không có nhu cầu luồng tuyến vận tải nhưng vẫn được lập dự án để đưa vào nạo vét.
Thứ hai, dự án được thiết kế thuộc diện không có tận thu sản phẩm nhưng thực tế là có tận thu.
Thứ ba, nạo vét sâu hơn, nhiều hơn so với thiết kế nhưng không báo cáo nhằm tăng khối lượng tận thu.
Thứ tư, khai báo tỷ lệ vật chất thu hồi so với thải bỏ thấp hơn so với thực tế.
Để ngăn chặn tình trạng này, dự thảo đã tập trung nhiều vào cơ chế kiểm tra, giám sát từ phía cơ quan nhà nước. Tuy nhiên, theo VCCI như vậy là chưa đủ mà còn cần có những quy định về công khai, công bố thông tin.
Từ đó, VCCI đề xuất dự thảo cần bổ sung thêm quy định về công khai kế hoạch nạo vét, duy tu, danh mục dự án và lý do, thuyết minh để đưa dự án vào danh mục. Quy định này sẽ giúp hạn chế những trường hợp đề xuất dự án không thực sự cần thiết về mặt vận tải, chủ yếu là để khai thác khoáng sản.
Cần bổ sung quy định công khai thiết kế, phương án thi công, phương án đổ thải, phương án bảo vệ môi trường để người dân địa phương và doanh nghiệp khác có thông tin để giám sát.
