Cách đây hơn 1 năm (tháng 9/2016), sự cố vỡ hầm dẫn dòng Thủy điện Sông Bung 2 ở Quảng Nam đã gây ra hậu quả nghiêm trọng khiến 1 công nhân bị chết và 1 mất tích. Thiệt hại về vật chất theo ước tính của chủ đầu tư khoảng 40 tỷ đồng. Nguồn tin của VietNamNet cho hay, mới đây Bộ Công Thương đã có báo cáo Thủ tướng Chính phủ về kết quả điều tra sự việc nghiêm trọng này.
Kết luận nguyên nhân dẫn đến sự cố, Bộ Công Thương đánh giá: Liên quan công tác thiết kế, kết cấu tháp van hầm dẫn dòng là kết cấu chịu lực quan trọng, phức tạp nhưng Tư vấn thiết kế không thực hiện tính toán kết cấu ở giai đoạn thiết kế kỹ thuật. Còn ở giai đoạn thiết kế bản vẽ thi công, Tư vấn thiết kế có tính toán nhưng phương pháp tính toán chưa phù hợp nên vẫn thiếu cốt thép chịu lực trụ pin tháp van hầm dẫn dòng. Đây được xác định là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự cố công trình.
Ngoài ra, theo Bộ Công Thương, việc tổ chức thi công của nhà thầu tại hiện trường chưa tốt dẫn đến chất lượng bê tông không đạt mác thiết kế, 40% mẫu không đạt cường độ chịu nén thiết kế, 86% mẫu không đạt cường độ chịu kéo thiết kế và 100% mẫu không đạt dung trọng thiết kế…
“Do chất lượng thi công bê tông cốt thép không đạt yêu cầu thiết kế đã dẫn đến khả năng chịu áp lực mực nước thượng lưu của kết cấu trụ pin cửa vào hầm dẫn dòng bị giảm, làm cho sự cố xảy ra sớm hơn. Đây được xem là nguyên nhân bổ sung dẫn đến sự cố công trình”, Bộ Công Thương cho hay.
Bên cạnh đó, Ban quản lý dự án thủy điện Sông Bung 2 ngoài chức năng là đại diện chủ đầu tư còn đảm nhận nhiệm vụ Tư vấn giám sát xây dựng công trình hầm dẫn dòng thi công, quản lý chất lượng thi công xây dựng hầm dẫn dòng không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật theo thiết kế, đã không phát hiện những sai sót, bất hợp lý về thiết kế để kịp thời điều chỉnh hoặc yêu cầu Tư vấn thiết kế điều chỉnh; nghiệm thu công tác thi công bê tông cốt thép trụ pin hầm dẫn dòng khi chưa đảm bảo yêu cầu thiết kế. Đây được xác định là nguyên nhân gián tiếp dẫn đến sự cố công trình.
Mặt khác, Tư vấn thẩm tra thiết kế kỹ thuật là Công ty cổ phần tư vấn xây dựng điện 2 – PECC2 trong quá trình thẩm tra đã không phát hiện việc thiếu tính toán chi tiết kết cấu hầm dẫn dòng của Tư vấn thiết kế. Trái lại, vẫn kết luận “hồ sơ thiết kế kỹ thuật đã đáp ứng được đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật”, để trình chủ đầu tư phê duyệt. Đây cũng được xác định là nguyên nhân gián tiếp dẫn đến sự cố công trình.
Bộ Công Thương cho rằng: Sự cố hầm dẫn dòng thi công công trình thủy điện Sông Bung 2 là sự cố công trình cấp II, đã gây thiệt hại về người và vật chất lên đến nhiều tỷ đồng, liên quan đến nhiều tập thể, cá nhân trong quá trình đầu tư xây dựng công trình cần phải được cơ quan chức năng xem xét, xử lý nghiêm.
Trách nhiệm thuộc về ai?
Từ tháng 4/2013 Tổng công ty Phát điện 2 (GENCO 2) là chủ đầu tư dự án thủy điện Sông Bung 2, là thời gian thi công đóng cống tích nước hầm dẫn dòng thi công công trình. GENCO 2 chịu trách nhiệm với chức năng chủ đầu tư về quyết định tiến độ, thời điểm tích nước, chất lượng, kết quả đóng cống tích nước.
Còn Ban quản lý dự án thủy điện Sông Bung 2 ngoài chức năng là đại diện chủ đầu tư còn đảm nhận nhiệm vụ tư vấn giám sát thi công xây dựng công trình dẫn dòng thi công, chịu trách nhiệm trước chủ đầu tư về quản lý và giám sát chất lượng xây dựng công trình.
Cụ thể, với nhiệm vụ tư vấn giám sát thi công, đã không phát hiện những sai sót về thiết kế của hầm dẫn dòng thi công để kịp thời điều chỉnh, hoặc yêu cầu nhà thầu thiết kế điều chỉnh, vi phạm Nghị định 209/2004/NĐ-CP.
Việc nghiệm thu công tác thi công bê tông, cốt thép trụ pin hầm dẫn dòng thi công trong khi chất lượng chưa đảm bảo theo yêu cầu thiết kế, vi phạm Nghị định 209/2004/NĐ-CP.
Bộ Công Thương cũng điểm mặt trách nhiệm của các nhà thầu tư vấn. Trong đó, liên danh nhà thầu thiết kế PECC3 và Viện Thiế kế Côn Minh Trung Quốc (KHIDI) phải chịu trách nhiệm trước chủ đầu tư và pháp luật về chất lượng thiết kế xây dựng công trình…
Riêng nhà thầu thi công là Tổng công ty xây dựng Lũng Lô phải chịu trách nhiệm trước chủ đầu tư và pháp luật về chất lượng thi công hầm dẫn dòng do mình đảm nhận. Công tác tổ chức thi công tại hiện trường không tốt dẫn đến chất lượng bê tông không đạt yêu cầu, vi phạm Nghị định 209/2004-NĐ-CP.
Do đó, Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân, tổ chức có liên quan kể trên, đề xuất hình thức kỷ luật và thi hành kỷ luật theo quy định hiện hành.
Ngoài ra, Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Công Thương đề xuất các hình thức phạt bổ sung và phối hợp với Bộ Xây dựng để có quyết định xử phạt theo thẩm quyền.
