ThienNhien.Net – Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) vừa đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét giao Bộ chủ trì xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị định quản lý cát, sỏi lòng sông.
Bộ TN-MT cho biết, thực hiện các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, thời gian qua, các địa phương đã thực hiện nhiều giải pháp chấn chỉnh hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép. Tuy nhiên, tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép vẫn còn diễn ra gây thất thoát tài nguyên, ô nhiễm môi trường, thất thu thuế, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, làm mất trật tự, an ninh, tệ nạn xã hội.
Theo Bộ TN-MT, hiện nay, phần lớn các địa phương đã lập các quy hoạch thăm dò, khai thác cát, sỏi nhưng chỉ thực hiện trên các đoạn sông theo địa bàn của từng địa phương. Trong khi đó, theo Luật Tài nguyên nước, việc quản lý và lập quy hoạch cần phải theo nguyên tắc quản lý lưu vực sông.
Mặt khác, việc bảo vệ môi trường đối với các dự án khai thác cát, sỏi lòng cũng còn nhiều hạn chế. Một số dự án nạo vét, khơi thông luồng lạch có biểu hiện doanh nghiệp lợi dụng để khai thác cát, sỏi, hoạt động ngoài phạm vi dự án, thực hiện không đúng chuẩn tắc thiết kế, gây tác động xấu đến môi trường, sạt lở bờ sông và ảnh hưởng đất canh tác, sinh hoạt của người dân, gây bức xúc trong dư luận…
“Thực trạng trên đòi hỏi phải tăng cường công tác quản lý Nhà nước và phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác loại khoáng sản này”, Bộ TN-MT đánh giá.
Để bảo đảm quản lý thống nhất các hoạt động thăm dò, khai thác, quy định rõ trách nhiệm của các Bộ, ngành địa phương trong quản lý, bảo vệ cát, sỏi lòng sông, bảo vệ lòng, bờ, bãi sông, Bộ TN-MT đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét giao Bộ chủ trì, phối hợp với các Bộ có liên quan xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định quản lý cát, sỏi lòng sông.
Bộ TN-MT cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải thực hiện nghiêm Chỉ thị 03/CT-TTg và ý kiến của Thủ tướng Chính phủ về việc không cấp mới giấy phép các dự án xã hội hóa để nạo vét duy tu các tuyến luồng hàng hải kết hợp với thu hồi cát, không gia hạn hoặc cấp lại các dự án nạo vét kết hợp thu hồi đã hết hạn.
Đối với các dự án duy tu các tuyến luồng hàng hải, kết hợp với thu hồi cát, sỏi lòng sông, Bộ TN-MT đề nghị giao UBND cấp tỉnh chủ trì quản lý, giám sát. Bên cạnh đó, Bộ TN-MT đề nghị giao Bộ Công an chỉ đạo công an các tỉnh, thành phố tăng cường phối hợp với chính quyền, cơ quan chức năng địa phương kiểm tra, xử lý đối với các hành vi khai thác khoáng sản trái phép. Trường hợp vi phạm nghiêm trọng phải chuyển cơ quan điều tra truy tố hình sự.
Đối với UBND cấp tỉnh, Bộ TN-MT đề nghị sớm hoàn thành xây dựng, phê duyệt phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác, thực hiện tốt quy chế phối hợp quản lý cát, sỏi giữa các địa phương ở khu vực giáp ranh 2 hay nhiều tỉnh; tăng cường giám sát sản lượng khai thác thực tế; xử lý trách nhiệm người đứng đầu địa phương nếu xảy ra hoạt động khai thác khoáng sản trái phép…
Đặc biệt, Bộ TN-MT đề nghị UBND các tỉnh trước khi phê duyệt Quy hoạch thăm dò, khai thác cát, sỏi lòng sông phải lấy ý kiến của UBND tỉnh, thành phố có chung địa giới hành chính và ý kiến của Bộ TN-MT.
Hàng loạt giải pháp cấp bách nêu trên được dư luận và người dân kỳ vọng sẽ giúp ngăn chặn nạn “cát tặc” lộng hành.
