ThienNhien.Net – Phát triển du lịch sinh thái được xem là mũi nhọn trong xây dựng, phát triển kinh tế tại xã đảo Quan Lạn, huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh. Thế nhưng, đã hơn 12 năm, có một dự án mang tên khá “mĩ miều: Phát triển du lịch sinh thái trồng rừng của Cty TNHH MTV Dịch vụ du lịch VIT Hạ Long đã treo hàng thập kỷ, cản trở sự phát triển của Quan Lạn, thậm chí tàn phá thiên nhiên, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh – quốc phòng, đời sống của người dân xã đảo Quan Lạn.
Dự án “treo” liên tục sai phạm
Năm 2005, UBND tỉnh Quảng Ninh đã cấp phép đầu tư Dự án phát triển du lịch sinh thái trồng rừng cho Cty TNHH MTV Dịch vụ du lịch VIT Hạ Long (Cty VIT Hạ Long) trên diện tích 87.304,9m2, tại xã Quan Lạn, huyện Vân Đồn. Tuy nhiên, từ đó cho đến nay, đã hơn 12 năm, dự án này vẫn nham nhở với những hạng mục công trình đã xuống cấp trầm trọng, không còn khả năng sử dụng.
Ghi nhận thực tế tại các hạng mục của dự án phát triển du lịch sinh thái trồng rừng do Cty VIT Hạ Long đầu tư. Chúng tôi nhận thấy hàng loạt hạng mục công trình như đường bê-tông, kênh dẫn nước, hồ chứa nước đều bị nứt toác, xuống cấp trầm trọng. Trong đó, có một số hạng mục sụt lún thành những hố sâu, những đường đứt gãy. Dọc bờ biển, những căn nhà liền kề chưa hoàn thiện, cỏ dại, rêu mốc ăn sâu vào từng “thớ gạch” mục nát. Sự đổ nát, hoang tàn hiện hữu trên từng thảm cỏ, từng cồn cát… Cả một bờ biển dài vốn thơ mộng với những dải cát trắng phau giờ đây khoác lên mình vẻ hoang tàn, vắng lặng như một nghĩa địa bỏ hoang.
Theo ông Phạm Quốc Duyệt, nguyên trưởng bản Văn hóa, UBND xã Quan Lạn thì: Từ khi triển khai xây dựng dự án, Cty VIT Hạ Long liên tục gây ra nỗi bất bình cho người dân. Cụ thể, tiến độ triển khai dự án quá chậm so với thời hạn trong giấy chứng nhận đầu tư là 16 tháng; trong quá trình thực hiện dự án hồ chứa nước khu vực Đồng Làng (là một trong những hạng mục của Dự án phát triển du lịch sinh thái trồng rừng được giao) Cty không hoàn thiện các thủ tục đền bù giải phóng mặt bằng (GPMB) và xin giao đất, hoặc thuê đất mà đã tiến hành đầu tư xây dựng các hạng mục công trình hồ theo quy hoạch được duyệt.
Nghiêm trọng hơn, trước khi lập dự án quy hoạch trồng rừng và phát triển du lịch của Cty VIT Hạ Long đã không có sự tham gia ý kiến của chính quyền địa phương và nhân dân. Trong khi lập quy hoạch làm mất cả 3 con đường dân sinh đi ra bờ biển của nhân dân xã Quan Lạn (đường Đầu Núi, đường Việt Mỹ và đường Đồng Làng) gây ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân xã Quan Lạn.
Mặt khác, trong quá trình triển khai thực hiện dự án Cty liên tục mắc các sai phạm. Khi bị các cơ quan chức năng kiểm tra phát hiện, lập biên bản thì chống đối, không ký vào biên bản. Cụ thể là: Tự ý tổ chức thi công xây dựng hàng chục công trình không có giấy phép xây dựng; tự ý chuyển đất rừng phòng hộ sang sử dụng vào mục đích khác mà không được cấp có thẩm quyền cho phép. Lấn chiếm đất đai trái phép, san gạt, xây dựng công trình trên đất chưa được giao.
Doanh nghiệp “nhờn” và chính quyền “bất lực”
Mặc dù đã được các cơ quan chức năng nhắc nhở, xử phạt hành chính nhưng Cty VIT Hạ Long vẫn không chấp hành nghiêm túc mà tái diễn các hành vi san gạt, xây dựng công trình trái phép, nhiều lần bị lập biên bản yêu cầu tự tháo dỡ công trình xây dựng trái phép, khôi phục lại hiện trạng ban đầu, dừng ngay vi phạm, nghiêm cấm tái vi phạm. Tuy nhiên, Cty VIT Hạ Long vẫn phớt lờ hòng che giấu, lấp liếm các sai phạm.
Cụ thể, ngày 24/11/2009, UBND tỉnh Quảng Ninh có văn bản yêu cầu Cty dừng việc san gạt và xây dựng trái phép tại thôn Đông Nam, xã Quan Lạn; đồng ý cho Cty cải tạo nâng cấp hồ chứa nước ngọt tại khu vực núi Đầu Làng; yêu cầu Cty tập trung triển khai xây dựng dự án giai đoạn 1 Khu du lịch sinh thái Quan Lạn theo quy hoạch được phê duyệt. Tiếp đó, ngày 26/7/2011, UBND tỉnh Quảng Ninh có văn bản yêu cầu Cty dừng ngay việc thi công san gạt, khẩn trương hoàn thiện các thủ tục pháp lý và hoàn nguyên cây phủ xanh các diện tích đã san gạt. Cty đã chấp hành nộp phạt hành chính 12 triệu đồng, nhưng Cty VIT Hạ Long vẫn tiếp tục tái diễn việc san gạt, xây dựng công trình trái phép…
Năm 2012, sau hàng loạt kiến nghị, lời kêu cứu, khẩn cầu của nhân dân xã Quan Lạn – Minh Châu. Tỉnh Quảng Ninh đã tiến hành thanh kiểm tra Dự án của Cty VIT Hạ Long. Nhận thấy nhiều sai phạm trong quá trình triển khai dự án khu du lịch nghỉ dưỡng của Cty VIT Hạ Long, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh đã kiến nghị xử lý dứt điểm những tồn tại của Cty trong việc triển khai từng dự án. Cụ thể: Đối với dự án Khu du lịch sinh thái Quan Lạn (giai đoạn 1), yêu cầu Cty khẩn trương hoàn thiện các thủ tục dự án còn thiếu và có văn bản cam kết về tiến độ hoàn thành dự án giai đoạn 1; đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án theo quy hoạch đã phê duyệt. Đối với Dự án hồ chứa nước ngọt, yêu cầu Cty khẩn trương hoàn thiện các thủ tục pháp lý của dự án; dừng hoạt động san gạt đầu tư xây dựng trái phép trên diện tích đất chưa được giao và chấp hành các quyết định xử lý của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Đã 5 năm trôi qua, kể từ sau kết luận thanh tra và những yêu cầu của cấp chính quyền cao nhất tỉnh Quảng Ninh (2012), Cty VIT Hạ Long vẫn “bình chân như vại”. Các hạng mục công trình trong giai đoạn 1 tiếp tục chưa hoàn thiện đã xuống cấp, hư hỏng… Giai đoạn 2 thì dường như Cty không đả động gì đến, bỏ mặc mọi lời nói của chính quyền nhân dân xã Quan Lạn, Minh Châu. Thế nhưng, tỉnh Quảng Ninh vẫn không xử lý một cách triệt để, và người dân Quan Lạn tiếp tục sống trong mòn mỏi.
Như vậy, những sai phạm trên của Cty VIT Hạ Long không chỉ do doanh nghiệp mà còn có một phần của hệ thống chính quyền tỉnh Quảng Ninh. Việc xét duyệt, đánh giá, thẩm định chủ đầu tư cũng như việc giám sát quản lý đã thật sự buông lỏng. Sự yếu kém đó đã tạo nên một dự án du lịch sinh thái kéo dài đã 12 năm, khiến một Quan Lạn vốn đã thiệt thòi vì vị trí địa lý nay lại càng khó khăn hơn với dự án “treo” và lối hành xử tắc trách, chây ì của doanh nghiệp.
Ngồi trong chiếc chòi nhỏ dựng cạnh bờ biển, ông Phạm Quốc Duyệt mở từng lá đơn, từng công văn trả lời, từng cái biên bản họp thôn, họp xã, họp cùng huyện và tỉnh…Tất cả đã úa sang một màu ngà vàng như minh chứng cho quãng thời gian hơn một thập kỷ chờ đợi sự giải quyết thấu đáo của doanh nghiệp của chính quyền: “Kiến nghị, đơn thư đến các cấp nhiều rồi cũng chán… Có lúc muốn buông xuôi nhưng không đành lòng. Chúng tôi già rồi cũng không hy vọng gì nữa. Cái ham muốn tột cùng của chúng tôi lúc này vẫn là mong muốn Quan Lạn đi lên, phát triển du lịch cho con cháu sau này có công ăn, việc làm, xây dựng quê hương giàu mạnh. Nếu Cty VIT không làm được thì tỉnh Quảng Ninh phải xem xét mời nhà đầu tư khác có uy tín, có chất lượng. Bao năm rồi không làm được vẫn cứ giữ khư khư lấy bãi biển của nhân dân”.
Để làm rõ vấn đề này, PLVN đã liên hệ với ông Mạc Thành Luân – Chủ tịch UBND huyện Vân Đồn. Tuy nhiên, thông tin phóng viên có được chỉ là: “Các dự án liên quan đến Khu kinh tế Vân Đồn đều do Ban Quản lý các khu kinh tế của tỉnh quản lý. Các anh liên hệ với Ban Quản lý khu kinh tế sẽ được giải đáp cụ thể hơn”.
Tại buổi làm việc với phóng viên, ông Nguyễn Mạnh Tuấn – Trưởng ban Quản lý khu kinh tế tỉnh Quảng Ninh thừa nhận những tồn tại của Cty VIT Hạ Long trong quá trình hoạt động tại xã Quan Lạn, huyện Vân Đồn là sự thật. “Chúng tôi đã nhiều lần kiểm tra, yêu cầu xử lý. Thời gian tới chúng tôi sẽ tham mưu cho UBND tỉnh đánh giá năng lực của đơn vị này”. Tuy nhiên, do có cuộc họp quan trọng nên ông Tuấn chỉ kịp ghi nhận những phản ánh của phóng viên và thông báo sẽ sớm có câu trả lời cụ thể.
(còn tiếp)
