Ngôi nhà mới giúp bảo tồn loài gấu đang có nguy cơ bị tuyệt chủng

ThienNhien.Net – Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam ở Vườn quốc gia Tam Đảo (Vĩnh Phúc) là trung tâm đầu tiên trên cả nước có mô hình nuôi gấu bán hoang dã với quy mô lớn, các cá thể gấu được chăm sóc trong điều kiện tốt, với đội ngũ chuyên gia thú y quốc tế giàu kinh nghiệm và nhiệt huyết. Giờ đây, trung tâm là một địa chỉ tham quan lý thú để giáo dục cộng đồng trong việc bảo tồn loài gấu đang có nguy cơ bị tuyệt chủng tại Việt Nam.

Vừa qua, Tổ chức Động vật châu Á phối hợp với Cục Kiểm lâm tổ chức lễ khánh thành nhà gấu đôi số 9 và 10 với hai khu bán tự nhiên chăm sóc gấu tại Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam – một trong những hạng mục quan trọng cuối cùng trong Dự án xây dựng và hoàn thiện Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam với chủ dự án là Cục Kiểm lâm, đơn vị tài trợ và vận hành là Tổ chức Động vật châu Á.

Nằm trong vùng đệm Vườn quốc gia Tam Đảo, Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam đi vào hoạt động từ 4/2008, có tổng diện tích 1,2ha được đầu tư với số tiền trên 3,3 triệu USD, có thể nuôi nhốt 200 cá thể gấu cùng một lúc.
Một góc khu nuôi gấu bán tự nhiên có diện tích hơn 5.600m2.
Ngày 19/1/2010, tổ chức Động vật châu Á đã cứu hộ 19 cá thể gấu bị nuôi nhốt trong 3 container mà chủ trang trại này buộc phải giao nộp do không đáp ứng được yêu cầu về quản lý gấu nuôi. Trong ảnh là một trong 3 chiếc container nuôi nhốt gấu trái phép được trưng bày trong khuôn viên Trung tâm cứu hộ Gấu Việt Nam.
Nhân viên nuôi gấu đều phải mang thêm một đôi ủng, mặc áo vô trùng của trung tâm và bước lần lượt qua ba thùng nước dung dịch tẩy rửa, sát trùng ở cửa.

 

Bên trong, mỗi chuồng gấu đầy đủ tiện nghi, chẳng khác nào một ”khách sạn” cho động vật. Các nhân viên chăm sóc gấu còn bố trí cả võng, xích đu để khi hứng chí, các chú gấu tự trèo lên làm một giấc nồng, hoặc đung đưa như leo cành cây trong rừng.

Nhân viên vệ sinh của trung tâm phun nước rửa, vệ sinh chuồng gấu trong lúc đàn gấu đi ăn.
Trong quá trình sinh hoạt chung ở khu bán tự nhiên, những chú gấu dần phục hồi bản năng như sở hữu, bảo vệ ”địa bàn” của mình.
Những chiếc cầu thang gỗ được dựng lên trong khu bán tự nhiên để gấu tập lại khả năng leo trèo.

Mỗi khu bán tự nhiên đều được bố trí bể bơi cho gấu chơi đùa, tắm mát.

Tổ chức Động vật châu Á đã cố gắng giữ lại nguyên vẹn rất nhiều cây xanh hiện có trong khu đất xây dựng hai khu bán tự nhiên. Địa hình của khu bán tự nhiên cũng được giữ gần như ban đầu, với các quả đồi nhỏ, tạo độ dốc cho gấu vận động và dần phục hồi được bản năng tự nhiên.

Hiện tại, Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam còn mở cửa miễn phí chào đón khách tham quan vào một số ngày ấn định trong tháng.

Khi vào tham quan, đầu tiên du khách sẽ được ghé thăm khu cách ly, phục hồi. Để vào bên trong, mỗi người phải mang thêm một đôi ủng, mặc áo vô trùng của trung tâm và bước lần lượt qua ba thùng nước dung dịch tẩy rửa, sát trùng ở cửa.

Khu nhà này hiện có hơn 20 con gấu đang trong thời kỳ dưỡng bệnh. Hai dãy nhà dài, được chia nhiều ô rộng rãi. Bên trong, mỗi chuồng gấu đẹp và đầy đủ tiện nghi, chẳng khác nào một khách sạn cho động vật. Các nhân viên chăm sóc gấu còn bố trí cả võng, xích đu để khi hứng chí, các chú gấu tự trèo lên làm một giấc nồng, hoặc đung đưa như leo cành cây trong rừng. Bên dưới, chuồng trại được lau chùi, quét dọn sạch thường xuyên. Đây là tiêu chuẩn chung của các trung tâm chăm sóc và phục hồi sức khỏe gấu trên thế giới.

Tiếp đến du khách sẽ được tham quan khu vực dành cho những chú gấu đã được chữa bệnh, phục hồi sức khỏe, có không gian để vận động và tập lại những thói quen. Để đề phòng gấu có thể leo rào ra ngoài, bao quanh khu gấu đôi có hai lớp rào, bên ngoài bằng lưới thép cao hơn 2m, bên trong bằng dây điện trần.

Để gấu có thể phục hồi sức khỏe và phát triển tốt, việc chuẩn bị và cho gấu ăn là rất quan trọng. Thực đơn của gấu bao gồm rất nhiều loại rau, củ quả và không thể thiếu những món ăn khoái khẩu của gấu như nước mật ong ướp đá, yến mạch chứa trong hồ lô, sữa chua trộn lẫn quả khô, kem phết, dầu mẻ xịt… Thức ăn được cho vào trong ống tre, hộp nhựa, gáo dừa, được treo cao trong chuồng để gấu trèo lên nhâm nhi, liếm láp, vừa tốt cho sức khỏe gấu, vừa giúp chúng lấy lại bản năng.


Một số hoa quả được cho đông thành đá để gây khó khăn cho gấu khi ăn, mục đích để phục hồi bản năng tìm kiếm thức ăn của gấu.

Nhân viên chăm nuôi gấu của trung tâm bố trí thức ăn ở những vị trí khó tìm để gấu tự đánh hơi tìm kiếm thức ăn.
Một số thức ăn được treo cao để gấu phải tìm cách đứng lên với mới lấy được.
Thức ăn được ghim chặt vào những thân gỗ được đục lỗ sẵn bên trong khu bán tự nhiên.
Những củ cà rốt được găm vào những thanh tre có thể di động khiến gấu phải vất vả hơn khi lấy để ăn.
Khi bố trí thức ăn tại một điểm nào đó, nhân viên chăm nuôi sẽ nhỏ thêm một vài giọt dầu mè để giúp gấu đánh hơi ra nơi giấu thức ăn.
Những thức ăn được các nhân viên chăm nuôi gấu vất vả giấu kín đã nhanh chóng được các chú gấu tìm ra.
Một chú gấu ngựa to lớn đứng thẳng bằng hai chân bên cạnh ”cây” thức ăn như để canh chừng những chú gấu khác có thể giành mất.

Hoạt động tham quan trung tâm cứu hộ gấu với trọng tâm là giáo dục cộng đồng, làm cho du khách có nhận thức tích cực đối với môi trường sống và cơ hội bảo tồn loài gấu. Hiện nay Trung tâm cứu hộ Gấu Việt Nam đã nhận được sự ủng hộ của nhiều tổ chức phi chính phủ cùng chung tay bảo vệ loài vật đang đứng bên bờ tuyệt chủng trong môi trường tự nhiên ở Việt Nam và thế giới.