ThienNhien.Net – Bộ Công Thương vừa có công văn gửi Thủ tướng Chính phủ về kết quả kiểm tra hoạt động sản xuất, kinh doanh than trên địa bàn một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương bao gồm Quảng Ninh, Bắc Giang, Hải Dương và Hải Phòng.
Qua kiểm tra và báo cáo của các địa phương, Tập đoàn Than- Khoáng sản Việt Nam (TKV) và Tổng công ty Đông Bắc cho thấy, công tác quản lí hoạt động sản xuất, kinh doanh than trên địa bàn các tỉnh trên thời gian qua đã có chuyển biến tích cực, tình trạng khai thác, vận chuyển và kinh doanh than trái phép cơ bản đã được kiểm soát. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tồn tại trong hoạt động sản xuất, kinh doanh than.
Nhiều thủ đoạn khai thác than trái phép
Tại địa bàn tỉnh Quảng Ninh, vẫn còn các cá nhân lợi dụng sơ hở trong công tác quản lí, sử dụng các thủ đoạn tinh vi để khai thác than trái phép.
Trong 8 tháng đầu năm 2016, TKV đã phối hợp với chính quyền địa phương xử lí 31 lượt điểm đào bới khai thác than trái phép; Tổng công ty Đông Bắc đã phối hợp xử lí 9 điểm đào bới khai thác than trái phép. Tại thời điểm kiểm tra cho thấy, một số khu vực có thể có nguy cơ khai thác, kinh doanh than trái phép với quy mô nhỏ lẻ.
Theo báo cáo của UBND tỉnh Quảng Ninh, vẫn còn tồn tại một số hiện tượng vận chuyển than trái phép trên đường quốc lộ, sử dụng phương tiện vận chuyển gắn biển hiệu, logo giả; tình trạng lập các bến bãi để chế biến tại các địa bàn giáp ranh với Quảng Ninh (Hải Dương, Hải Phòng) vẫn còn diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ tái diễn hoạt động kinh doanh trái phép.
Trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh hiện nay đang tồn tại lượng xít than ước tính đến hàng triệu tấn đang được quản lí tại các mỏ, không sử dụng gây khó khăn cho các mỏ về bãi chứa và công tác quản lí.
Còn theo báo cáo của Sở Công Thương tỉnh Bắc Giang, tính đến ngày 7/9/2016, các lực lượng chức năng của tỉnh đã kiểm tra và xử lí 12 vụ vi phạm về điều kiện kinh doanh than với tổng số tiền phạt vi phạm hành chính 274 triệu đồng, tịch thu trị giá 480 triệu đồng. Tỉnh Bắc Giang cũng chưa có quy hoạch bến cảng, kho bãi kinh doanh.
Trên địa bàn TP. Hải Phòng, trong 9 tháng đầu năm 2016, các lực lượng chức năng đã kiểm tra 20 vụ kinh doanh, vận chuyển than với số tiền xử phạt vi phạm hành chính gần 1 tỷ đồng, tịch thu 21.477 tấn than các loại và bán phát mại với giá trị gần 12 tỷ đồng.
Tại thời điểm kiểm tra, nhiều doanh nghiệp chưa cung cấp được các văn bản liên quan tới bảo vệ môi trường, hầu hết các bãi chứa than chưa được che phủ bạt, có nguy cơ phát tán bụi ra môi trường xung quanh…
Rút giấy phép đơn vị vi phạm nhiều lần
Nguyên nhân của những tồn tại này, theo Bộ Công Thương là do công tác phối hợp quản lí, bảo vệ tài nguyên giữa một số đơn vị ngành than với các cơ quan chức năng của tỉnh và chính quyền địa phương ở một số thời điểm còn chưa chặt chẽ, kịp thời.
Sự phối hợp giữa các tỉnh, thành phố trong việc kiểm tra, trao đổi thông tin liên quan đến hoạt động khai thác, chế biến và vận chuyển, kinh doanh than còn chưa chặt chẽ, đồng bộ, liên tục.
Trong ranh giới các đơn vị của ngành than được giao quản lí, bảo vệ và khai thác còn nhiều diện tích chưa được cấp phép khai thác, trong đó có những phần diện tích nằm chồng lấn, đan xen với diện tích nhà, vườn – rừng của người dân thuộc quản lí của nhiều đơn vị, tổ chức, cá nhân khác nhau.
Trong khi cuộc sống của nhiều người dân tại những khu vực có than còn nhiều khó khăn nhưng than lại ở ngay trong nhà, vườn – rừng nên rất khó tránh khỏi vi phạm lén lút khai thác ở quy mô nhỏ. Vì vậy, việc quản lý, bảo vệ tài nguyên chưa khai thác tại các khu vực nêu trên rất phức tạp.
Với những tồn tại nêu trên, Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường sớm hoàn thành khoanh định và công bố các khu vực có khoáng sản phân tán nhỏ lẻ đối với than theo quy định (đặc biệt là khu vực lộ vỉa than nhỏ lẻ trong ranh giới các mỏ than nằm xen kẽ trong các khu dân cư đã giao cho ngành than quản lí, khai thác) làm căn cứ để cấp phép khai thác theo quy định của pháp luật về khoáng sản.
Với các địa phương có hoạt động khai thác và kinh doanh than như Quảng Ninh, Hải Dương, Hải Phòng…, Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các địa phương này phối hợp tạo tính liên kết vùng giữa các địa phương trong việc quản lí hoạt động khai thác và kinh doanh than.
Các địa phương này tổ chức kiểm tra toàn bộ các đơn vị kinh doanh than trên địa bàn quản lí để hướng dẫn các tổ chức, cá nhân kinh doanh hoàn thiện các điều kiện kinh doanh theo quy định, xử lí kiên quyết theo thẩm quyền hoặc rút ngành nghề kinh doanh than trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của những tổ chức, cá nhân kinh doanh vi phạm nhiều lần hoặc vi phạm nghiêm trọng các điều kiện về an toàn, phòng chống cháy nổ…
Bên cạnh đó, Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng giao các địa phương sớm khoanh định, trình Thủ tướng phê duyệt khu vực vùng cấm, khu vực tạm thời cấm hoạt động khoáng sản; thực hiện quản lí hoạt động khoáng sản theo quy định của pháp luật về khoáng sản.
