Hệ lụy từ cấp phép khai thác cát tràn lan ở Thừa Thiên Huế – Bài 1

Bài 1: Doanh nghiệp ồ ạt múc cát trắng đi bán

ThienNhien.Net – Chưa có nhà máy chế biến cát trắng, nhưng Công ty TNHH MTV Khoáng sản và Đầu tư Khánh Hòa tại TT-Huế vẫn ngang nhiên khai thác cát thủy tinh vận chuyển đi bán nhiều nơi, dưới danh nghĩa thí nghiệm. Một khối lượng lớn cát “bóc hơi”, trong khi người dân xã Phong Chương (huyện Phong Điền, TT-Huế) cần vài xe cát để xây dựng vẫn không có khiến dân rất bức xúc.

Ngang nhiên xuất bán cát thô

Phản ánh của người dân xã Phong Chương, nhiều tháng nay Công ty TNHH MTV Khoáng sản và đầu tư Khánh Hòa tại TT-Huế (Khamihuco) đã điều động xe múc với hàng chục xe tải trọng lớn đến khu vực trầm Bàu Bàng (xã Phong Chương) để khai thác cát chở đi bán nhiều nơi. Tình trạng khai thác cát rầm rộ, quy mô đã gây nên tình trạng cát bụi bay mù mịt, ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt của nhiều hộ dân. Hiện trường để lại nhiều hố sâu rất nguy hiểm cho trẻ nhỏ, nhưng không có biển cảnh báo. Khai thác cát khiến những cánh rừng keo tràm được người dân địa phương trồng để chống sa mạc hóa vùng cát bắt đầu biến mất dần.

Tháng 3/2015, Bộ TN&MT đã cấp phép cho Khamihuco khai thác khoáng sản ở mỏ cát trắng trầm Bàu Bàng, xã Phong Chương và Phong Bình (huyện Phong Điền). Diện tích khai thác trên 87ha, mức sâu khai thác +2,5m, trữ lượng khai thác là 1,8 triệu tấn cát thủy tinh, với công suất khai thác 60 nghìn tấn. Hoạt động khai thác cát thủy tinh theo đúng tiến độ, diện tích, mức sâu, trữ lượng, công suất, địa chỉ chế biến, tiêu thụ sản phẩm… Báo cáo đánh giá tác động môi trường và dự án cải tạo và phục hồi môi trường khai thác mỏ cát. Thực hiện đúng các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường; thực hiện ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường trong khai thác khoáng sản.

Dù nhà máy chế biến cát trắng của Khamihuco chưa thấy đâu, nhưng ngày 08/4/2016, UBND tỉnh TT-Huế đã có văn bản “ưu ái” đồng ý cho Khamihuco xuất bán nguyên liệu cát từ khu vực trầm Bàu Bàng phục vụ cho dự án chế biến sâu của Công ty TNHH Vitto tại KCN La Sơn (xã Lộc Sơn, huyện Phú Lộc). Cầm được “lá bùa” trong tay, Khamihuco ngang nhiên thuê xe tải trọng lớn khai thác cát thô chở thẳng ra ngoại tỉnh bán lậu, chứ không bán cho doanh nghiệp nào trên địa bàn tỉnh.

Cần giám sát chặt chẽ

Ông Trịnh Đức Hùng – Chủ tịch UBND huyện Phong Điền cho biết, mới đây Khamihuco chuyển cát bán ra khỏi địa bàn tỉnh, lực lượng chức năng đã phát hiện, lập biên bản vi phạm và kịp thời ngăn chặn. Khamihuco đã vi phạm quy định về khai thác, vận chuyển cát thô của tỉnh. UBND tỉnh đã chỉ đạo cơ quan chức năng xem xét, xử lý nghiêm.

Trước đó, tháng 3/2016 trong khi UBND tỉnh TT-Huế chưa cấp quyền khai thác, phía Khamihuco vẫn ngang nhiên khai thác, vận chuyển cát ra khỏi vùng dự án, dưới danh nghĩa vật liệu thí nghiệm. Ông Cái Văn Vinh – Trưởng phòng Tài nguyên khoáng sản (Sở TN&MT) cho biết, Khamihuco chưa hoàn thành các thủ tục, UBND tỉnh chưa có quyết định cho thuê đất. Phía Công ty đang làm tờ trình lên UBND tỉnh xin lấy một ít cát ở mỏ để làm thử nghiệm, tuy nhiên tỉnh vẫn chưa cho phép. Nếu Công ty tự tiện khai thác là trái phép, chở ra khỏi mỏ là sai, (Báo Xây dựng đã phản ánh).

Ông Lê Viết Phước – Chủ tịch UBND xã Phong Chương cho biết, Bộ TN&MT cấp phép, việc thăm dò, lập quy hoạch điểm khai thác cát cho Khamihuco địa phương hoàn toàn không hề hay biết. Cuối năm 2015 về tổ chức cắm mốc ranh giới, biển thông tin dự án, địa phương cứ tưởng đã hoàn thành các thủ tục nên có quyền khai thác, vận chuyển ra ngoài. Khi được cấp mỏ Khamihuco khai thác cát ồ ạt chở đi bán chứ không qua chế biến, trong khi người dân, chính quyền xã cần nguồn vật liệu xây dựng công trình công cộng cũng đành chịu. Cách đây chưa lâu, khi san lấp các ao hồ bỏ hoang để làm công viên trước mặt trụ sở UBND xã, lãnh đạo địa phương đã từng phải xin một chủ trang trại người địa phương chở vài chục xe đất tầng phủ về làm công trình.

Trao đổi với phóng viên, ông Trịnh Đức Hùng – Chủ tịch UBND huyện Phong Điền cho biết, UBND huyện đã mời các Công ty khai thác cát trên địa bàn đến làm việc, yêu cầu phải khắc phục một số tồn tại. Huyện cũng đã yêu cầu Phòng TN&MT huyện tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và quản lý nhà nước về khai thác khoáng sản, nếu phát hiện doanh nghiệp vi phạm phải xử lý nghiêm.