ThienNhien.Net – Ai cũng biết, mỗi công trình thủy điện khi được xây dựng không chỉ đem lại ánh sáng cho người dân mà nó còn giúp họ nâng cao chất lượng, đổi thay đời sống… Tuy nhiên, đối với người dân xã Ia Dom (huyện Đức Cơ, Gia Lai) thì hoàn toàn trái ngược. Khi nghe thông tin UBND tỉnh chuẩn bị phê chuẩn cho dự án thủy điện Ia Krel 2 tái xây dựng lần 3 thì hầu hết người dân đều cảm thấy lo sợ…
2 lần vỡ đập vẫn xin tiếp tục
Theo tìm hiểu, dự án thủy điện Ia Krel 2 được xây dựng trên địa bàn xã Ia Dom (huyện Đức Cơ, tỉnh Gia Lai) có công suất dự kiến chỉ khoảng 5,5 MW, diện tích xây dựng khoảng 147 ha, dung tích hồ chứa khoảng 10 triệu m3 nước.
Dự án thủy điện Ia Krel 2 được khởi công xây dựng từ cuối năm 2009 do Công ty Cổ phần Công nghiệp và Thủy điện Bảo Long (trụ sở tại TP. Pleiku) làm chủ đầu tư.
Tuy nhiên, trong quá trình thi công rạng sáng ngày 12/06/2013 dù mới tích nước được khoảng 60% dung tích thiết kế nhưng vì chất lượng công trình “có vấn đề” nên thân đập chính bị vỡ, gây ra lũ lụt, cuốn trôi nhiều hoa màu, nhà cửa của người dân, làm thiệt hại gần 3 tỷ đồng.
Trận lũ lụt kinh hoàng trên khiến cho người dân xung quanh dự án thủy điện không chỉ bị thiệt hại nặng nề về kinh tế mà còn khiến họ một phen hoảng hồn. Sau khi sự việc xảy ra người dân nơi đây đã ví vụ vỡ đập thủy điện như một “quả bom nước” bất ngờ từ trên trời rơi xuống đổ xuống đầu người dân khiến họ vô cùng lo lắng.
Sau khi khắc phục hậu quả, đền bù cho người dân, chủ đầu tư tiếp tục tiến hành xây dựng lần 2. Nhưng cũng như lần 1, khi công trình chưa kịp hoàn thành thì vào sáng ngày 1/08/2014, thân đập lại tiếp tục bị vỡ lần 2.
Một lần nữa tất cả nhà cửa, tài sản, cùng hoa màu của người dân tại khu vực xung quanh lại bị “quả bom nước” cuốn trôi đẩy nhiều người dân lâm vào cảnh trắng tay. Ước tính lần vỡ đập thứ 2 này đã làm thiệt hại hơn 5,2 tỷ đồng tài sản của nhân dân.
Theo tìm hiểu thì nguyên nhân dẫn đến việc thủy điện Ia Krel 2 bị vỡ đập đến 2 lần chủ yếu là do chủ đầu tư là Công ty Bảo Long không có kinh nghiệm trong việc xây dựng thủy điện.
Đặc biệt, trong quá trình xây dựng công ty đã thi công không đúng quy trình kĩ thuật, không đảm bảo chất lượng công trình. Sau lần vỡ đập thứ 2 công trình thủy điện Ia Krel 2 đã bị đình trệ hơn 2 năm nay.
Thế nhưng bất chấp 2 lần đẩy người dân vào cảnh trắng tay, thậm chí chút nữa mất nhiều tính mạng thì gần đây chủ đầu tư dự án thủy điện Ia Krel 2 lại tiếp tục xin UNBD tỉnh Gia Lai phê duyệt cho tái xây dựng lần 3.
Đây thực sự là một tin “giật gân” đối với những hộ dân đang sinh sống và làm việc quanh dự án thủy điện này. Bởi chính họ là người hiểu rõ hơn ai hết cái cảm giác ngày đêm thấp thỏm lo sợ vì phải sống ngay dưới một quả bom nước khổng lồ lúc nào cũng trực ập xuống đầu gia đình, người thân.
Ai đảm bảo sẽ không có lần vỡ đập thứ 3?
Mặc dù, những thiệt hại về mùa màng, tài sản của người dân do 2 lần vỡ đập trước đã được chủ đầu tư tiến hành đền bù xong nhưng hậu quả mà nó để lại thì vẫn còn hiển hiện.
Theo đó, sau 2 lần đập thủy điện vỡ, nhiều hộ dân rơi vào cảnh trắng tay, hàng chục ha tiêu, mì của người dân đang phát triển tươi tốt đã bị cuốn trôi chỉ sau một buổi sáng. Số tiền đền bù khó có thể tương xứng với giá trị tài sản đã bị dòng nước cuốn trôi mà chỉ phần nào giúp họ trong việc tái sản xuất.
Ngoài ra, mỗi lần vỡ đập là một lần sự màu mỡ, dinh dưỡng trong đất bị dòng nước bào mòn biến vùng đất vốn tốt tươi trở lên cằn cỗi, cây trồng chậm phát triển.
Khi những hậu quả từ 2 lần vỡ đập trước còn chưa được người dân khắc phục hoàn toàn, khi những kí ức đáng sợ về 2 lần bom nước đổ xuống đầu còn chưa nguôi ngoai trong tâm trí của người dân nơi đây thì họ lại tiếp tục phải đón nhận một thông tin như trên.
Có một câu hỏi luôn hiện hữu trong đầu người dân nơi đây là “Đã có 2 lần vỡ đập rồi, ai có thể đảm bảo rằng sẽ không có lần thứ 3…?”.
Sau 2 lần vỡ đập, lòng tin của người dân đối với chủ đầu tư gần như đã là con số 0. Thế nhưng, bây giờ chính quyền lại chấp nhận tiến hành tái xây dựng lần 3 chẳng khác nào đem tính mạng, tài sản của hơn 200 hộ dân ra “đánh cược”. Mà màn cược này thì chính bản thân chủ đầu tư, hay chính quyền cũng không hoàn toàn tự tin mình sẽ nắm chắc phần thắng.
Còn một vấn đề nữa khiến người dân cảm thấy vô cùng bất an khi nghe tin dự án thủy điện Ia Krel 2 chuẩn bị được tái xây dựng đó là: “Ai có thể đảm bảo ở lần 3 này nếu có sự cố xảy ra sẽ không có thiệt hại về người?”.
Ở 2 lần vỡ đập trước người dân nơi đây vẫn cảm thấy rất may mắn vì sự thiệt hại chỉ dừng lại ở tài sản và hoa màu chứ chưa có ai mất mạng.
Sự may mắn này theo người dân giải thích vì cả 2 lần đập vỡ đều vào buổi sáng nên người dân đã kịp phát hiện và chủ động kêu gọi người dân nhanh chóng di dời nên mới kịp thoát nạn.
Nếu chẳng may đập vỡ vào ban đêm khi mọi người đang ngủ say thì chắc chắn hậu quả sẽ khôn lường và sẽ không dừng lại ở tài sản, hoa màu…
Cơ quan chức năng nói gì?
Liên quan đến vấn đề này, UBND tỉnh Gia Lai đã có văn bản chỉ đạo gửi các sở, ban ngành liên quan để “lấy ý kiến thực hiện dự án thủy điện Ia Krel 2” làm cơ sở xem xét, quyết định.
Trong đó, trực tiếp giao Sở Công thương chủ trì phối hợp với UBND huyện Đức Cơ lấy ý kiến bằng văn bản các sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Thường trực HĐND huyện và Ban Thường vụ Huyện ủy về “thống nhất hay không thống nhất việc tiếp tục triển khai đầu tư dự án”.
Đồng thời, tổ chức họp, lấy ý kiến của người dân có đồng ý hay không. Theo đó, UBND tỉnh yêu cầu Sở Công thương và UBND huyện Đức Cơ nghiêm túc thực hiện và báo cáo kết quả trước ngày 22/8/2016.
Thế nhưng khi PV liên hệ làm việc với Sở Công thương tỉnh Gia Lai về vấn đề này thì được đại diện sở cho biết hiện Sở vẫn đang đợi kết quả lấy ý kiến từ người dân của UBND huyện Đức Cơ nên chưa thể trả lời.
Khi nào, có kết quả từ ý kiến người dân Sở sẽ tiến hành họp tất cả các ban, ngành có liên quan để thảo luận và đưa ra quyết định cuối cùng là có đồng ý để dự án thủy điện Ia Krel được tiếp tục tái xây dựng lần 3 hay không.
Còn đối với UBND huyện Đức Cơ, ông Nguyễn Xuấn Tứ – Chánh Văn Phòng cho biết: “Hiện UBND huyện đã phối hợp với UBND xã Ia Dom tiến hành lấy ý kiến của người dân về vấn đề trên. Lãnh đạo huyện cũng đang tiến hành làm báo cáo để trình lên UBND tỉnh và Sở công thương để có cơ sở đưa ra quyết định cuối cùng”.
Ông Rơ Lan Dút – Phó chủ tịch xã Ia Dom cho biết thêm: Ngày 24/08/2016 UBND xã đã tiến hành mời đại diện của 232 hộ dân trong khu vực dự án thủy điện Ia Krel 2 lên để lấy ý kiến thì tất cả đều đồng ý cho dự án tái xây dựng lần 3 (?!).
Tuy nhiên, người dân vẫn tỏ ra không an tâm và lo ngại về sự an toàn của công trình này. Vì vậy, họ đã yêu cầu chủ đầu tư là Công ty Bảo Long phải kí cam kết về việc đảm bảo an toàn và kĩ thuật trong quá trình tái xây dựng lần 3 này.
