ThienNhien.Net – Việc phá vùng lõi Vườn quốc gia Yok Đôn để xây dựng công trình thuỷ điện Đrang Phôk sẽ là bài toán đánh đổi mà tổn thất gây ra rất nghiêm trọng.
TS Đào Trọng Tứ, nguyên Phó Tổng thư ký Uỷ ban sông Mekong Việt Nam đưa ra nhận định trên bởi nguyên tắc là không được xây dựng gì trong khu vực vùng lõi Vườn quốc gia do đây là khu vực phải bảo tồn nghiêm ngặt với nhiều tài nguyên quý hiếm.
Công trình thuỷ điện Đrang Phôk có công suất 26 MW được chủ đầu tư là Công ty cổ phần đầu tư xây dựng và ứng dụng công nghệ mới – TECCO (Thành phố Hồ Chí Minh) lên kế hoạch xây dựng vào cuối năm nay tại xã Krông Na, huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk.
Đây là công trình thứ 8 tại hệ thống bậc thang của chuỗi thuỷ điện nằm trên dòng sông Sêrêpốk. Hiện dự án này đang vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của dư luận cũng như giới khoa học và các nhà quản lý.
Dự án thuỷ điện Đrang Phôk đã được lãnh đạo tỉnh Đắk Lắk đồng ý về mặt chủ trương từ năm 2007 và đang hoàn thiện báo cáo đánh giá tác động môi trường; trong đó đưa ra các giải pháp hạn chế tác động của công trình đối với môi trường trong quá trình khảo sát, thi công, vận hành cũng như các rủi ro đem lại.
Theo đó, thuỷ điện Đrang Phôk chiếm diện tích đất 308,7 ha; trong đó, diện tích sông, suối lòng hồ khoảng 217,8 ha và 28,88 ha đất rừng gồm đất sử dụng tạm thời là 5,3 ha và 23,58 ha rừng khộp nằm trong vùng lõi của Vườn quốc gia Yok Đôn (thuộc các tiểu khu 430, 431, 451 bị chuyển đổi vĩnh viễn để xây dựng công trình).
Hệ sinh thái rừng khộp liền giải trong khu bảo vệ nghiêm ngặt của Vườn quốc gia, là địa bàn hoạt động kiếm ăn của các loài động vật hoang dã, nhất là các loài thú lớn.
Do vậy, theo GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh (Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam) việc chiếm dụng đất rừng vùng lõi của Vườn quốc gia sẽ gây tác động không có lợi đối với một số loài thực vật, động vật, trong đó có các loài thú lớn.
GS Vũ Trọng Hồng, nguyên Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chủ tịch Hội Thuỷ lợi Việt Nam cũng cho rằng, không thể chấp nhận việc xây dựng công trình thuỷ điện trong vùng lõi của Vườn quốc gia.
Hiện Tây Nguyên đang trả giá do ồ ạt xây dựng quá nhiều công trình thuỷ điện. Hạn hán ở Tây Nguyên cũng là do thuỷ điện tích hết nước các dòng sông trong khi thảm thực vật thì không còn. Nếu vẫn cố tình xây dựng công trình thuỷ điện Đrang Phôk, Tây Nguyên nói chung, Đắk Lắk nói riêng sẽ phải hứng chịu tổn hại khôn lường, ông Hồng cảnh báo.
Đánh giá về vấn đề này, ông Trần Việt Hùng, Phó Ban Thường trực ban Chỉ đạo Tây Nguyên cho rằng cần thận trọng khi phá rừng, nhất là rừng trong vùng lõi của Vườn quốc gia để làm thuỷ điện. Phá rừng bằng mọi giá để làm thuỷ điện sẽ để lại hậu quả trước mắt và cả lâu dài với thiên tai, hạn hán ngày càng khủng khiếp…
Theo Hạt phó hạt Kiểm lâm Vườn quốc gia Yok Đôn Trần Tuấn Linh, vị trí dự án thuỷ điện Đrang Phôk nằm tại các tiểu khu 430, 431, 451 là khu vực bảo vệ nghiêm ngặt, nếu xây dựng nhà máy sẽ tác động xấu lâu dài đến Vườn quốc gia trên các lĩnh vực hệ sinh thái, động, thực vật, nguồn nước, suy giảm đa dạng sinh học …
Vườn quốc gia Yok Đôn có tổng diện tích hơn 115.000 ha; trong đó, 93% diện tích là rừng khộp đặc trưng của rừng nhiệt đới Đông Nam Á, được xếp vào loại A trong các khu bảo vệ có tầm quan trọng quốc tế về đa dạng sinh học; đặc biệt là trong số đó có 80.947 ha thuộc phân khu bảo vệ nghiêm ngặt. Vườn có gần 500 loài động vật; trong đó, đặc biệt có 17 loài được ghi trong sách đỏ thế giới như voi, trâu rừng, bò sừng xoắn, hươu sao, sơn dương…
Hệ thực vật của Vườn quốc gia Yok Đôn khá phong phú, đa dạng, với gần 860 loài; trong đó có 116 loài cho gỗ có giá trị kinh tế cao như trắc, cà te, cẩm lai, giáng hương, chiu liu đen…
