Mở đường vào lõi Cát Tiên: “Đòn cân não” cho cơ quan chức năng

ThienNhien.Net – Câu chuyện đánh đổi giữa rừng tự nhiên của Cát Tiên và sự tiện lợi cho lực lượng kiểm lâm đang được các cơ quan chức năng đưa lên “bàn cân”.

Ngày 23-12, tỉnh Đồng Nai đã làm việc với Vườn Quốc gia (VQG) Cát Tiên về việc thực hiện dự án tuyến đường giao thông từ Trạm Kiểm lâm Đăk Lua đến Trạm Kiểm lâm Đà Cộ.

Tỉnh và bộ “chơi chữ”

Ông Nguyễn Văn Diện, Giám đốc VQG Cát Tiên, báo cáo với đoàn làm việc: “Dự án cải tạo, xây dựng đường giao thông trong VQG Cát Tiên gồm hai phần. Phần thứ nhất là cải tạo tuyến đường bên ngoài dẫn vào đường 5,5 km đã hoàn thành và đưa vào sử dụng.

Phần thứ hai là xây dựng đường tuần tra rừng từ Trạm Kiểm lâm Đà Cộ đến Trạm Kiểm lâm Đăk Lua dài 18,2 km đang chuẩn bị thực hiện. Đường rộng 3,5 m, lề hai bên rộng 1,25 m, cấp phối sỏi, nền đường lu lèn như các tuyến đường tuần tra đã có trong VQG. Tổng vốn đầu tư là 63 tỉ đồng từ ngân sách nhà nước, đến nay đã giải ngân hơn 20 tỉ đồng”.

Ông Diện cho biết về mặt môi trường và bảo tồn, tuyến đường này nằm ở phân khu hành chính – dịch vụ, đi qua hiện trạng rừng chủ yếu là trảng cỏ, cây bụi, dây leo và tre lồ ô thứ sinh nên không tác động tiêu cực đến môi trường. Ngược lại, còn giúp bảo vệ rừng tốt hơn, tăng giá trị đa dạng sinh học, đồng thời hỗ trợ tốt việc bảo vệ di sản thiên nhiên thế giới mà địa phương và trung ương đang đề xuất công nhận.

Về giá trị kinh tế – xã hội, tuyến đường đi qua các điểm có cảnh quan thiên nhiên đẹp sẽ thu hút khách du lịch, tạo công ăn việc làm cho người dân vùng đệm, góp phần ổn định cuộc sống, hạn chế xâm hại tài nguyên rừng. Vì thế, ông Diện khẳng định dự án được đề xuất từ nhu cầu thực tiễn với công tác quản lý, bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học.

Đối với địa phương, ông Diện cho biết đã xin ý kiến Sở Giao thông Vận tải (GTVT) tỉnh Đồng Nai và được cơ quan này trả lời bằng văn bản số 2356, ngày 7-6-2012, do ông Lê Quang Bình, Phó Giám đốc Sở GTVT tỉnh Đồng Nai, ký. Trong đó, cho ý kiến là dự án bám sát theo quy hoạch được duyệt của tỉnh Đồng Nai và Nghị định 11/2010 của Chính phủ quy định về quản lý và bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ.

Có mặt tại cuộc họp, ông Bình lên tiếng phản bác ý kiến của ông Diện vì cho rằng văn bản đó là góp ý hồ sơ thiết kế cơ sở với những lưu ý về kỹ thuật xây dựng tuyến đường. “Câu “Dự án bám sát theo quy hoạch của tỉnh Đồng Nai và Nghị định 11/2010” là chúng tôi lưu ý chủ đầu tư về hồ sơ thiết kế công trình chứ không phải nhận xét về dự án. Chúng tôi không hề nhận được văn bản hỏi ý kiến cũng như không có bất cứ góp ý nào về quy hoạch dự án cả!” – ông Bình khẳng định.

Ông Trần Văn Mùi, Giám đốc Khu Bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai, nêu quan điểm riêng là tuyến đường này không cần thiết cho công tác bảo vệ rừng vì khu vực rất khó đi, người ngoài rất khó xâm nhập.

Còn nhiều cổ thụ

Sau cuộc họp, đoàn công tác của tỉnh Đồng Nai đã phối hợp với lãnh đạo và cán bộ VQG Cát Tiên khảo sát thực địa khu vực dự kiến thực hiện dự án.

Từ điểm cuối dự án là Trạm Kiểm lâm Đăk Lua (địa phận xã Đăk Lua, huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai), đoàn khảo sát băng rừng hơn 5 km theo hướng tuyến của đường tuần tra dự kiến mở. Theo ghi nhận của chúng tôi, khu vực này cực kỳ khó đi vì chỉ có vài đoạn đường mòn, một số đoạn phải phát rừng để đi. Đường lầy lội, có nhiều gai và vắt. Hơn 5 km đoàn khảo sát đi qua là hình thái rừng tre nứa lồ ô xen lẫn gỗ, đoạn rừng này vẫn còn khá nhiều cổ thụ, cây gỗ quý như bằng lăng, dầu bóng…

Sau đó, đoàn vượt sông Đồng Nai bằng xuồng qua xã Đạ Lây, huyện Đạ Tẻ, tỉnh Lâm Đồng để đi đường bộ và vượt sông Đồng Nai một lần nữa để qua Trạm Kiểm lâm Đạ Lăk (huyện Tân Phú) rồi về Trạm Kiểm lâm Đà Cộ bằng đường sông.

Ông Trần Văn Bình, Hạt phó Hạt Kiểm lâm VQG Cát Tiên, cho biết kiểm lâm đi tuần cũng theo lộ trình và phương tiện như thế vì 3 trạm kiểm lâm này không được nối với nhau bằng tuyến đường bộ. “Nếu mở tuyến đường bộ, lực lượng kiểm lâm phản ứng nhanh hơn với thông tin có người vào rừng trái phép cũng như đỡ nguy hiểm cho anh em vào mùa mưa lũ, đã từng có 3 kiểm lâm bị thiệt mạng khi qua sông vào mùa mưa lũ” – ông Bình nói.

Theo ông Đặng Hồng Tăng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đồng Nai – trưởng đoàn khảo sát, những thông tin về chuyến khảo sát sẽ được báo cáo với lãnh đạo tỉnh. Đồng Nai cũng sẽ tổ chức một cuộc họp về vấn đề này với sự tham gia của đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Rõ ràng, giữa sự tiện lợi cho lực lượng kiểm lâm với những tác động có thể xảy ra cho VQG Cát Tiên là một lựa chọn không hề dễ dàng và đòi hỏi các cơ quan phải tiếp tục “cân não”.