ThienNhien.Net – Trả lời phỏng vấn báo chí tại Diễn đàn Chính sách Nông nghiệp thường niên 2015, GS. TS Võ Tòng Xuân cho rằng, nhiều năm qua, người nông dân Việt Nam vẫn phải hứng chịu nhiều rủi ro vì chưa sẵn sàng tham gia chuỗi mắt xích bốn nhà: nhà nông – nhà khoa học – nhà quản lý – doanh nghiệp để góp phần tạo ra những thương hiệu xứng tầm cho nông nghiệp Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Diễn đàn Chính sách Nông nghiệp thường niên 2015 với chủ đề “Nền nông nghiệp và nông dân Việt Nam đối diện thách thức hội nhập” diễn ra ngày 4/11/2015 tại Hà Nội. Liên minh Nông nghiệp, Diễn đàn chính sách Nông nghiệp Việt Nam, Chương trình hỗ trợ Liên minh và Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn) phối hợp tổ chức đã thu hút sự tham gia của các nhà quản lý, các chuyên gia nghiên cứu, đại diện các tổ chức trong nước, quốc tế và các doanh nghiệp…
Vẫn loay hoay trước những vấn đề cũ
Những vấn đề của nông nghiệp Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng của Việt Nam, đặc biệt khi Hiệp định TTP được thông qua, đã được các chuyên gia đề cập tại Diễn đàn.
GS. TS Võ Tòng Xuân (ĐH Nam Cần Thơ, thành viên Liên minh Nông nghiệp) cho rằng, hiện nay người nông dân Việt Nam vẫn còn loay hoay trước những vấn đề cũ như trồng cây gì, nuôi con gì mà chưa được hỗ trợ gì trước những tác động của thị trường trong nước và quốc tế. Việc liên kết bốn nhà nhà nông – nhà khoa học – nhà quản lý – doanh nghiệp chưa được thiết lập một cách chặt chẽ. Các doanh nghiệp trong nước mới chỉ dừng lại ở khâu cung cấp sản phẩm đầu vào như giống, thuốc trừ sâu… cho nông dân mà chưa đủ năng lực hoặc chưa muốn thực hiện việc đảm bảo đầu ra, những sản phẩm nông nghiệp hoàn chỉnh. Họ cần phải có trách nhiệm tham gia xây dựng thương hiệu cho sản phẩm nông nghiệp Việt Nam để góp phần nâng cao giá trị và sức cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường quốc tế.
Đồng tình với nhận định này, ông Phạm Quang Tú, Trưởng nhóm Chương trình liên minh của tổ chức Oxfarm, đưa ra một kết quả nghiên cứu gần đây của Oxfarm: cấu trúc thị trường nông nghiệp Việt Nam bất hợp lý với những dấu hiệu thao túng thị trường và phân phối thiếu công bằng. Người nông dân phải mua các sản phẩm phục vụ chăn nuôi, sản xuất với giá cả không ngừng tăng cao trong khi đến ngày thu hoạch phải đối mặt với việc bị ép giá. Vì vậy thu nhập từ các hoạt động sản xuất của người nông dân ngày càng suy giảm. Do phần lớn nông dân Việt Nam vẫn chỉ quen sản xuất trên quy mô nhỏ nên họ ít được thụ hưởng những giá trị đem lại từ thay đổi chính sách hay chuyển hướng đầu tư phát triển trong ngành nông nghiệp.
Giảm phụ thuộc vào những thị trường truyền thống
Đánh giá những tác động của hội nhập quốc tế đến nông nghiệp Việt Nam, ông Đỗ Huy Thiệp, Viện Chính sách và Chiến lược phát triển Nông nghiệp nông thôn (Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn”, đề xuất những giải pháp trên ba góc độ sản xuất, thị trường và nâng cao nhận thức của các bên tham gia. Theo ông Thiệp, doanh nghiệp Việt Nam cần tìm hiểu kỹ về thị trường tiêu thụ nông sản mới trong khối TTP, mở rộng khả năng kết nối các doanh nghiệp xuất khẩu trong nước với doanh nghiệp cung cấp nguyên liệu trong khối TPP để đảm bảo nguồn gốc xuất xứ… Hiện có nhiều thị trường mới mà các doanh nghiệp cần tìm hiểu thêm như thị trường Mỹ Latin, trong đó Mexico là quốc gia tiềm năng với 90% lượng gạo tiêu thụ trong nước là nhập khẩu… Việc tìm hiểu thêm những thị trường mới sẽ góp phần giải quyết khâu đầu ra cho các mặt hàng nông sản Việt Nam, vốn nhiều năm qua chỉ phụ thuộc vào một số thị trường quen thuộc.
Những vấn đề quan trọng khác của nông nghiệp Việt Nam cũng được đề cập đến tại các phiên thảo luận bàn tròn về Định hướng phát triển nông nghiệp Việt Nam, Tác động của hội nhập đến các ngành hàng nông nghiệp Việt Nam, Tổ chức sản xuất và liên kết nông nghiệp trong bối cảnh hội nhập.
TS. Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách(ĐH Kinh tế, ĐH Quốc gia Hà Nội), thành viên Liên minh Nông nghiệp cho biết, sau thành công của lần tổ chức đầu tiên này, Liên minh sẽ tiếp tục tổ chức các Diễn đàn định kỳ hàng năm để cùng phân tích và đề xuất những giải pháp cho những vấn đề lớn của nông nghiệp Việt Nam.
