ThienNhien.Net – Theo phản ánh của người dân trong vùng bị ảnh hưởng, hằng ngày, có từ hai đến ba tiếng nổ lớn, tiếng ồn của trạm trộn bê-tông, máy xay đá phát ra từ khu vực mỏ đá của Công ty CP Đầu tư và Xây dựng 1.5 đóng tại địa bàn thôn Phước Hòa, xã Xuân Phước, giáp ranh với xã Xuân Quang 3, huyện Đồng Xuân, Phú Yên làm rung chuyển nhà cửa, nứt tường, gây ô nhiễm môi trường khoảng 100 hộ dân. Trong đó, có gần 20 hộ chịu ảnh hưởng trực tiếp.
Về xã Xuân Quang 3, huyện Đồng Xuân, chúng tôi đến thẳng một số nhà người dân ở cạnh suối Bà Sào, thuộc thôn Phước Nhuận. Ở đây, dễ dàng nhận thấy từng cột khói do động cơ máy nổ và bụi đá lẫn lộn bốc cao, tràn xuống cả một khu vực rộng lớn. Hiện đang là mùa gió tây nam hoạt động mạnh, máy xay đá lại nằm phía đầu gió càng làm cho không khí ở đây thêm ngột ngạt, khó thở.
Theo quan sát của phóng viên, mỗi nhà ở đây có ít nhất hai đến ba vết nứt, dài từ 0,5 đến hơn 2 m trên tường và móng, có nơi vết nứt hở hơn 1 cm. Bức xúc, nhiều người dân viết đơn phản ánh lên chính quyền xã, huyện, nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết thỏa đáng.
Theo bà Nguyễn Thị Chuyền, ở thôn Phước Nhuận, xã Xuân Quang 3, huyện Đồng Xuân, Phú Yên: “Thấy nhà càng ngày càng nứt vì tiếng nổ quá to. Có bữa trưa đi làm về, đứng ngoài sân mà nó nổ một cái tức ngực. Bà con làm đơn xuống xã, nhưng xã chỉ xuống huyện. Gửi đơn xuống huyện, huyện nói đã có ban giám sát xem xét”.
Làm việc với ông Trịnh Kỳ Phương, Trưởng thôn Phước Nhuận, Xuân Quang 3, Đồng Xuân, Phú Yên, được biết, tại đầu thôn Công ty CP đầu tư Xây dựng 1.5 có thuê lại đất của một số hộ dân để làm mỏ đá, chủ yếu đá phục vụ cho các công trình xây dưng giao thông. Tuy nhiên, do mỏ đá này nằm quá gần với xóm nhà dân, chỉ cách vài trăm mét. Do vậy, việc nổ mìn, xay đá, trộn bê-tông nhựa nóng đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân.
Cụ thể, trong thời gian hoạt động, thứ nhất, tiếng máy xay đá gần khu dân cư quá nên rất ồn, ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt của người dân và những tiếng nổ mìn làm cho người già tức ngực, trẻ em ngất xỉu trong lúc ngủ. Qua những lần tiếp xúc cử tri, việc này là có thật. Ngoài ra, khói bụi mù của máy xay đá ra, gặp gió tây nam thổi mạnh xuống khu dân cư, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân. Thậm chí, khói bụi còn đáp xuống bánh tráng phơi, giếng nước, người dân ăn vào ảnh hưởng đến sức khỏe. Còn việc nổ mìn làm nứt nhà, cần phải có cơ quan chức năng kiểm tra.
Bà Phan Thị Mỹ Dung, ở thôn Phước Nhuận, xã Xuân Quang 3, huyện Đồng Xuân, Phú Yên có nhà nằm cạnh mỏ đá cũng bị ảnh hưởng, cho biết: “Chung quanh ai cũng có nhà bị nứt. Doanh nghiệp bấm nổ lên là rim nhà hết”.
Còn bà Nguyễn Thị Giúp, nay đã 82 tuổi, nói: “Mỗi khi họ nổ mìn phá đá, làm lung lay nhà. Nằm trên giường mà như rớt dưới đất. Trên tầng nhà cũng bị nứt hết”.
Kết quả kiểm tra của các ngành chức năng huyện Đồng Xuân cho thấy, từ tháng 4 đến ngày 22-6, Công ty CP Đầu tư và Xây dựng 1.5 đã thực hiện tám lần nổ mìn phá đá, vào khoảng thời gian từ 16 giờ 30 đến 16 giờ 50 phút. Mỗi ngày, nổ mìn từ hai đến ba lần, mỗi lần cách nhau 10 phút. Tuy nhiên, theo người dân, mìn được Công ty này cho nổ một loạt, kể cả vào buổi trưa. Việc nổ mìn đã gây rung chấn mạnh làm nứt nhà cửa, giàn xay đá và trạm trộn bê-tông phát bụi, khói đen và mùi dầu nhựa đường rất khó chịu, ảnh hưởng đến khu vực chung quanh cách xa hơn 500 m.
Trả lời kiến nghị của người dân về vụ việc trên bằng văn bản, ông Phạm Trung Chánh, Phó Chủ tịch UBND huyện Đồng Xuân thừa nhận, hầu hết sai phạm của Công ty CP Đầu tư và Xây Dựng 1.5. Song, việc tường nhà của nhiều hộ dân ở khu vực trên bị nứt, lại không xác định được nguyên nhân cụ thể.
Thế nhưng, theo ông Trịnh Kỳ Phương, Trưởng thôn Phước Nhuận, Xuân Quang 3, Đồng Xuân, Phú Yên: “Nếu mà hoạt động về lâu dài, xưởng đá này quá gần khu dân cư. Khi thường xuyên nổ mìn hoặc xay đá liên tục, khói bụi bay ra 100% ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân. Đề nghị cấp trên xem xét và làm thế nào để người dân được ổn định cuộc sống. Còn mùi dầu hắc (nhựa đường) ai cũng biết là rất khó chịu. Thậm chí, không chịu nổi kể cả ở trong nhà và ra ngoài sân, ảnh hưởng đến sức khỏe trầm trọng. Việc nổ mìn, theo biên bản kết luận của huyện cũng chưa xác định được những vết nứt nhà có phải là tiếng nổ gây ra hay không, cũng chưa khẳng định được. Vì vậy, tôi đề nghị, cần phải có cơ quan chức năng vào cuộc làm rõ việc này và giải thích cho dân thỏa mãn”.
Từ thực tế trên, trước mắt, UBND huyện Đồng Xuân đề nghị Công ty CP Đầu tư và Xây dựng 1.5 điều chỉnh lượng thuốc nổ phù hợp, bảo đảm độ rung chấn không lớn, tiếng ồn không vang xa, gây ảnh hưởng đến người dân; thông báo cho chính quyền địa phương trước khi nổ mìn; khắc phục bụi; bố trí thời gian xay đá hợp lý, tránh vào giữa trưa và ban đêm; xây dựng hố thu gom nước thải sinh hoạt cho công nhân, tránh chảy tràn ra đường gây ô nhiễm môi trường; khắc phục ngay bụi, khói đen, mùi nhựa đường tại trạm trộn bê-tông nhựa nóng…
Điều đáng nói, khi phát hiện hàng loạt các sai phạm, nhưng không hiểu sao UBND huyện Đồng Xuân lại không ra quyết định xử phạt Công ty này; không có kết luận rõ ràng về nguyên nhân dẫn đến hàng loạt nhà dân bị nứt tường, móng, khiến dư luật bất bình. Hơn thế nữa, mới đây, Công ty này lại đưa thêm trạm trộn bê-tông nhựa nóng vào hoạt động, càng ảnh hưởng đến môi trường, càng gây bức xúc trong nhân dân.
Được biết, Công ty CP Đầu tư và Xây dựng 1.5 được UBND tỉnh Phú Yên gia hạn phép khai thác mỏ đá vật liệu xây dựng thông thường tại thôn Phước Hòa, xã Xuân Phước, huyện Đồng Xuân, từ ngày 23-3 đến 23-6-2015. Tuy nhiên, đến thời điểm ngày 13-7, Công ty này vẫn tiếp tục hoạt động xay và vận chuyển đá, nhưng không bị các ngành chức năng ngăn chặn. Đó là chưa kể, mới đây, chính quyền địa phương lại tiếp tục cho phép doanh nghiệp này lắp đặt và đưa trạm trộn bê-tông nhựa nóng vào họat động.
Đề nghị chính quyền huyện Đồng Xuân kiểm tra, xử lý và có biện pháp khắc phục, bảo đảm đời sống cho nhân dân.
