Ngày 29/5, Hiệp định FTA Việt Nam-EAEU chính thức được ký kết. Tính đến nay, Việt Nam đã kí 10 FTA với các nước, trong năm 2015 đã kí kết với Hàn Quốc và khối EAEU.
Phù hợp với các sản phẩm thế mạnh của Việt Nam
Bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO-VCCI cho biết EAEU là một thị trường tiềm năng, phù hợp với các sản phẩm thế mạnh của Việt Nam. Hơn nữa, đây là Hiệp định đầu tiên của EAEU kí kết.
Theo đó, Hiệp định cam kết cắt giảm thuế với mặt hàng dệt may ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực, 82% tổng số dòng thuế cam kết cắt, giảm, trong đó 42% số dòng thuế được xoá bỏ hoàn toàn, có lộ trình, tối đa trong 10 năm; giày dép, túi xách: 77% dòng thuế cắt giảm ngay, trong đó 73% xoá bỏ hoàn toàn và lộ trình tối đa 5 năm. 100% dòng thuế của các mặt hàng túi xách sẽ về 0%.
Thuỷ sản với 95% dòng thuế mở cửa hoàn toàn, lộ trình tối đa trong 10 năm; đồ gỗ 76% số mặt hàng được cắt giảm thuế; Nhựa 100% cắt, giảm thuế.
Bên cạnh đó, EAEU có nhu cầu lớn về thịt, thuỷ sản, đồ uống có cồn.
Bà Đào Thu Hương, Vụ Hợp tác Quốc tế (Bộ Tài chính) cho biết, cơ cấu xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và EAEU hầu như không cạnh tranh trực tiếp mà mang tính bổ sung cho nhau.
Trên thực tế, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai bên từ năm 2009 (1,564 tỷ USD) đến năm 2013 xuống còn 995,54 triệu USD. Theo đó, các mặt hàng EAEU quan tâm: Sản phẩm chăn nuôi như thịt, sữa, sản phẩm từ sữa; thuốc lá; đồ uống có cồn; xăng dầu; sắt thép; máy móc thiết bị; phụ tùng ô tô và một số loại ô tô tải và xe buýt.
Hiện nay, Việt Nam nhập khẩu từ các nước EAEU chủ yếu ở các mặt hàng sau: Xăng dầu, phân bón, sắt thép, máy móc thiết bị, quặng, cao su, thuỷ sản, gỗ giấy, phương tiện vận tải và phụ tùng, nông sản.
Lộ trình giảm thuế
Theo hiệp định, khoảng 53% tổng số dòng thuế sẽ về 0% ngay sau khi hiệp định có hiệu lực. Riêng với mặt hàng xăng dầu, tỷ trọng xuất nhập khẩu xăng dầu đạt 1/3 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu từ EAEU. Theo hiệp định, hai bên cam kết xoá bỏ thuế vào năm 2027.
Với các sản phẩm sắt thép, hiện tỷ trọng nhập khẩu mặt hàng này chiếm 12% tổng kim ngạch xuất khẩu từ EAEU. Theo đó, hai bên cam kết xoá bỏ ngay các nguyên liệu thô, ống thép hàn, ống thép không hàn, thép cuộn cán nóng, thép đặc biệt và thép hợp chế tạo cơ khí. Theo lộ trình 5 năm, sẽ tiếp tục xoá bỏ thuế với thép không gỉ, sản phẩm sắt thép… Lộ trình 7-10 năm xoá bỏ thuế đối với phôi thép, thép cán nguội, thép mạ kim loại và phủ màu, thép xây dựng…
Đối với máy móc thiết bị, hai bên cam kết xoá bỏ ngay dòng thuế của các dụng cụ, thiết bị quang học, sản phẩm công nghiệp, kĩ thuật cao, hàng gia dụng, sản phẩm điện tử và linh kiện… Về phương tiện vận tải và phụ tùng cũng cam kết xoá bỏ trong vòng từ 5-10 năm tuỳ loại mặt hàng.
Với nông sản, hai bên cam kết xoá bỏ ngay thuế đối với thịt bò, sản phẩm sữa, bột mì. Trong lộ trình 3-5 năm là thịt, cá đóng hộp, thịt gà, thịt lợn… Về thuỷ sản, xoá bỏ thuế ngay đối với tôm, cua, hàu, mực…
Tuy nhiên, theo bà Đào Thu Hương, doanh nghiệp Việt cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức do năng lực cạnh tranh chưa cao, khu vực tư nhân vẫn còn nhỏ và gặp khó khăn lớn về tài chính. Các ngành sản xuất trong nước phải đối mặt với sức ép cạnh tranh về chất lượng và giá cả của hàng hoá nhập khẩu.
Vì vậy, doanh nghiệp Việt cần phải xác định được lợi thế của mình, định vị được ngành hàng, từ đó tăng cường đầu tư và nâng cao năng lực cạnh tranh. Đồng thời, nắm bắt đầy đủ về lộ trình cắt giảm thuế nhập khẩu liên quan đến lĩnh vực sản xuất kinh doanh, chủ động xây dựng chiến lược sản xuất, kinh doanh phù hợp trong ngắn hạn…
