ThienNhien.Net – Đồng bằng sông Cửu Long với diện tích tự nhiên là 4.051.800 ha, chiếm 12% diện tích của cả nước, cùng với đó, hệ thống sông, kênh rạch dày đặc chính là một lợi thế phát triển kinh tế-xã hội. Tuy nhiên trước tình trạng biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, hệ thống sông ngòi dày đặc lại là nỗi lo sạt lở ngày càng diễn biến phức tạp.
Sạt lở gia tăng
| Theo Cục Phòng chống Thiên tai, cả nước có trên 737 điểm sạt lở bờ sông, bờ biển với tổng chiều dài trên 1.257 km, trong đó khu vực ĐBSCL có 265 điểm với chiều dài trên 450 km, đã và đang gây thiệt hại nặng nề cho người dân ĐBSCL. |
Trước tình trạng sạt lở ngày càng diễn biến phức tạp, số vụ sạt lở gia tăng, mức độ ngày càng nặng nề hơn, mới đây UBND tỉnh Đồng Tháp đã đánh dấu điểm nóng sạt lở ở khu vực sông Tiền thuộc xã An Hiệp, huyện Châu Thành, người dân ở khu vực này luôn trong tình trạng phập phồng lo sợ sụt lún có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Nguy hiểm nhất là thời gian diễn ra sạt lở thường từ đêm khuya đến rạng sáng, rất khó ứng phó. Mới đây vào các ngày 11 đến 13-5, đoạn bờ kè sông Tiền chống sạt lở thuộc xã An Hiệp bị sạt lở 50m, ăn sâu vào đất liền khoảng 20m. Vụ sạt lở đã cuốn trôi hơn 2.000m2 đất, thiệt hại 5 căn nhà, 25 hộ dân phải di dời khẩn cấp.
Thống kê của xã An Hiệp, 2 năm gần đây khu vực bờ sông Tiền đã xảy ra 7 vụ sạt lở, gây thiệt hại gần 2 tỷ đồng. Ông Lê Thanh Hiền, Phó Chủ tịch UBND xã An Hiệp cảnh báo: “Hầu hết các điểm sạt lở đều ở dạng bào mòn rất nguy hiểm. Không riêng gì tỉnh Đồng Tháp mà các tỉnh, thành khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đều lo lắng và cảnh báo với người dân về tình trạng sạt lở có mức độ dày đặc và bất thường hơn vào mùa khô”.
Chỉ chưa đầy 2 tháng nhưng TP. Cần Thơ liên tiếp xảy ra nhiều điểm sạt lở nghiêm trọng, Ngày 23-3, đang mùa nắng nóng (mùa khô), một đoạn bờ kè dài khoảng 40m thuộc khu vực 4 (phường Hưng Thạnh, quận Cái Răng) nằm trong gói công trình kè sông Cần Thơ (có vốn đầu tư hơn 700 tỷ đồng) bất ngờ bị sụp lún. Khoảng 2 tháng sau, ngày 26-5 lại một vụ sạt lở nữa diễn ra tại khu vực Yên Thượng, phường Lê Bình, quận Cái Răng (TP. Cần Thơ) Đến nay người dân sống xung quanh khu vực này vẫn còn sợ hãi khi nhớ lại. Vụ sạt lở này cuốn trôi gần 50m đường đang thi công. 3 ngôi nhà của người dân bị rớt xuống sông.
Tính từ đầu năm 2015 đến nay, khu vực này liên tiếp xảy ra 17 điểm sạt lở lớn nhỏ làm trôi sông hơn 300m đê kè và 1.440 m2 đất, trong đó có các công trình vật kiến trúc, hoa màu và lộ giao thông nông thôn với tổng thiệt hại gần 350 triệu đồng.
Giải pháp
Trước tình trạng sạt lở ngày càng diễn biến phức tạp, ngày 6-6, Bộ NN&PTNN phối hợp với Tổ chức Hợp tác phát triển Đức (GIZ), UBND tỉnh Sóc Trăng tổ chức hội thảo: “Kiểm soát sạt lở vùng ĐBSCL, thách thức và giải pháp” tại huyện Châu Thành (Sóc Trăng) phân tích về tình hình xói lở bờ sông, bờ biển và đề xuất những giải pháp bảo vệ thích hợp.
Theo PGS.TS Trịnh Văn Hạnh, Viện Sinh thái và Bảo vệ công trình – Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam: “Rừng ngập mặn (RNM) có vai trò quan trọng trong việc cân bằng bùn cát, bảo vệ đa dạng sinh học và môi trường ven biển, tuy nhiên hiện nay RNM ven biển nước ta đã và đang tiếp tục bị suy thoái nghiêm trọng. Vì thế bảo vệ và khôi phục RNM là nhiệm vụ bức thiết. Đối với khu vực đã và đang bồi tụ cần tranh thủ trồng cây ngập mặn ngay bằng kỹ thuật Lâm sinh truyền thống; ưu tiên ứng dụng công nghệ tường mềm giảm sóng, gây bồi để kịp thời khôi phục rừng ngập mặn ở các khu vực xói lở; các địa phương cần có chính sách quản lý, bảo vệ đai RNM sau khi trồng phục hồi”.
Ông Hoàng Văn Thắng, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT nhấn mạnh: Tình trạng sạt lở đang diễn biến với xu thế ngày càng tăng, gây ảnh hưởng đến đời sống người dân, làm mất đất đai và tiêu hao nguồn lực quốc gia. Sạt lở có 3 nguyên nhân: Do xây dựng các công trình thượng nguồn sông Mê Kông; biến đổi khí hậu; sử dụng đất đai ven biển, nuôi trồng thủy sản, khai thác cát chưa hợp lý…Vì thế Bộ NN&PTNT đang phối hợp với các tổ chức quốc tế và các đơn vị có liên quan đề xuất các giải pháp phòng chống như: Phục hồi các vùng bị sạt lở thông qua việc phát triển rừng ngập mặn; rà soát lại quy hoạch đê biển, phát triển vùng biển; đẩy mạnh công tác truyền thông và kêu gọi sự chung tay của cộng đồng trong việc phòng chống sạt lở…
Ông Christian Henckes, Giám đốc GIZ (Chương trình quản lý tổng hợp ven biển) nhấn mạnh: “Chính phủ Đức sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam ứng phó với sạt lở nói riêng và biến đổi khí hậu nói chung như: Xây dựng hàng rào chắn sóng, phục vụ bãi bồi, rừng ngập mặn, tiếp cận các nguồn tài chính quốc tế…”.
