ThienNhien.Net – Ô nhiễm đất, ô nhiễm nước và ô nhiễm không khí, là hậu quả mà dự án khu kinh tế muối công nghiệp và xuất khẩu Quán Thẻ, nay là Công ty cổ phần Muối Cà Ná – Ninh Thuận gây ra. Nhiều năm qua, dự án đã làm đảo lộn cuộc sống của gần 1.000 hộ dân ở xã Phước Minh, huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận.
Từ khi dự án đi vào sản xuất năm 2005 đến nay, hơn 3/4 diện tích đất nông nghiệp của xã Phước Minh bị phủ bởi muối. Ngay từ khi bắt đầu thực hiện dự án, do chủ đầu tư trước đây là Tổng công ty Muối Việt Nam không đánh giá tác động môi trường nên dẫn đến tình trạng nhiễm mặn tràn lan. Tiếp nhận dự án từ Tổng công ty Muối Việt Nam, Công ty TNHH Đầu tư phát triển sản xuất Hạ Long, nay là Công ty cổ phần Muối Cà Ná – Ninh Thuận tiếp tục đầu tư thực hiện dự án sản xuất muối với diện tích hơn 2.500 ha. Từ khi đi vào hoạt động, việc nhiễm mặn tại khu vực này đã lan sang hàng trăm ha đất sản xuất nông nghiệp không thuộc dự án, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh kế của hàng trăm hộ dân nơi đây.
Ông Trần Xuân Hòa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận khẳng định, dự án muối này đã gây nhiều vấn đề phức tạp, gây bức xúc trong nhân dân, tạo không ít khó khăn cho các cấp chính quyền. Sản xuất muối là để đảm bảo an ninh lương thực; Chính phủ và các bộ, ngành cũng đã có nhiều chính sách hỗ trợ, từ giải phóng mặt bằng đến hỗ trợ thiệt hại, hỗ trợ tái định cư… nhưng dự án này vẫn chưa “thuận buồm xuôi gió”, nguyên nhân chính là do dự án gây nhiễm mặn, ô nhiễm môi trường.
Theo ông Hòa, hơn 2 tháng nay, tại trạm bơm số 9, việc người dân ngăn chặn, không cho công ty bơm nước biển vào ruộng sản xuất muối là có lý do. Cụ thể, việc xây dựng trạm bơm chưa có biện pháp kỹ thuật tốt, chưa kiểm tra kỹ, để nước biển thẩm thấu vào khu vực đất sản xuất của người dân gây nhiễm mặn, thiệt hại về cây trồng, tài sản và đất sản xuất, làm ảnh hưởng đến đời sống người dân trong thời gian dài. UBND tỉnh Ninh Thuận đã đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công ty cổ phần Muối Cà Ná – Ninh Thuận phải khẩn trương có hướng xử lý, ngăn chặn không để nước biển thẩm thấu, gây ra ô nhiễm môi trường. Công ty cổ phần Muối Cà Ná – Ninh Thuận phải có trách nhiệm hỗ trợ đất bị nhiễm mặn cho người dân nơi đây theo đúng Luật môi trường. Do diện tích hơn 60 ha ở quanh trạm bơm số 9 không thuộc dự án làm muối nhưng giờ đất không sản xuất được, nên UBND tỉnh Ninh Thuận cũng đang rà soát thu hồi đất để giao cho các doanh nghiệp khác thực hiện dự án sau này.
Ông Trần Xuân Hòa cũng nhấn mạnh, việc Công ty cổ phần Muối Cà Ná – Ninh Thuận xin Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn mở rộng sản xuất muối phần diện tích 442 ha còn lại trong số hơn 2.500 ha thuộc dự án là không thể chấp nhận được. UBND tỉnh Ninh Thuận không đồng ý cho công ty tiếp tục mở rộng sản xuất do việc gây nhiễm mặn hiện tại của công ty vẫn chưa có hướng khắc phục, xử lý triệt để.
| Hiện nay, vùng đất xã Phước Minh, huyện Thuận Nam đã trở thành vùng đất chết. Hệ lụy từ việc sản xuất muối không khoa học đã làm toàn bộ 600 giếng nước ngọt và các hồ chứa nước ngọt ở Phước Minh trở thành nơi chứa nước mặn, nhà cửa mục nát, cây cối chết khô, hàng trăm ha đất nông nghiệp tiếp giáp với dự án muối đang dần bị phủ trắng bởi muối. Cuộc sống của gần 1.000 hộ dân bị đảo lộn. |
Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Thuận Nguyễn Đức Thu cho rằng, không những việc nhiễm mặn chưa được giải quyết, việc thực hiện các hạng mục đầu tư từ nguồn ngân sách Trung ương như hợp phần giải phóng mặt bằng, tái định cư, xây dựng cơ sở hạ tầng đồng muối vẫn chưa được triển khai, do nguồn vốn chưa kịp thời hỗ trợ. Để giải quyết căn bản, triệt để và sớm hoàn thành dự án theo đúng kế hoạch đã được phê duyệt, đồng thời để ổn định cuộc sống lâu dài cho người dân vùng nhiễm mặn, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng các bộ, ngành liên quan sớm xem xét những nội dung liên quan đến dự án muối tại tỉnh theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại thông báo số 150/TB – VPCP ngày 25/4/2015.
Qua kiểm tra tình hình nhiễm mặn tại đồng muối Cà Ná – Ninh Thuận, ông Hoàng Văn Thắng, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã yêu cầu Công ty cổ phần Muối Cà Ná – Ninh Thuận phải khẩn trương tập trung xử lý ô nhiễm môi trường đang xảy ra. Đồng thời, công ty phải có hướng đầu tư xây dựng kênh mương, xây tường ngăn để giảm thiểu xâm nhập mặn. Công ty phải tính toán, giải quyết công ăn việc làm thường xuyên cho lao động tại địa phương bởi hiện nay chỉ có 260 lao động là dân địa phương làm việc trong công ty, trong khi còn hơn 1.000 lao động lại không có việc làm ổn định.
Qua báo cáo đánh giá tác động môi trường của đề tài “Dự báo tình hình nhiễm mặn và đề xuất các giải pháp khắc phục tình trạng nhiễm mặn đất, nước mặt, nước ngầm, không khí tại đồng muối Quán Thẻ”, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hoàng Văn Thắng đề nghị tỉnh Ninh Thuận phải kịp thời có nguồn vốn xây dựng khu tái định cư, hỗ trợ định canh cho dân. Tỉnh cũng phải xây dựng đề án phát triển sản xuất muối thật cụ thể, đồng thời cần rà soát việc giải phóng mặt bằng tái định cư cho các hộ dân vùng trũng bị ảnh hưởng do nhiễm mặn muối và hoàn chỉnh công trình đầu tư cơ sở hạ tầng khu tái định cư thôn Quán Thẻ 2 cũ.
