ThienNhien.Net – Suốt một thời gian dài, mỏ đá Bản Muông của Công ty CP Huy Ngọc, địa chỉ ở xã Mường Cang, huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu đã “hành hạ” người dân địa phương. Tiếng mìn, tiếng máy xay rầm rập, khói bụi bay sang khu dân cư, khiến nhà dân liên tục bị nứt. Điều lạ là mỏ đá hoạt động ngay cạnh đường quốc lộ, ngay cạnh khu dân cư.
Nhà nứt, bụi mù trời
Trao đổi với phóng viên, chị Vũ Thị Hòa, nhà đối diện mỏ đá bất bình tố cáo: Mỗi khi mỏ đá nổ mìn, nhà rung bần bật, khiến con cái, vợ chồng hốt hoảng. Căn nhà chính sách của gia đình chị đã nứt toác một phần. Có lần đá văng sang, cửa kính cũng vỡ luôn. Mỗi lần như vậy, gia đình chỉ biết cầu cứu lên xã, rồi phía UBND xã Mường Cang xuống lập biên bản, yêu cầu doanh nghiệp phối hợp cùng để đền bù cho gia đình. Những vết nứt toác được vá lại bởi xi măng. Nhưng vài bữa, tường lại nứt.
Còn chị Lò Thị Thiêm, nhà ở ngay cạnh mỏ đá lại có bức xúc khác: Chị Thiêm cũng như toàn bộ dân làng bản Muông quá khốn khổ với những cơn “bão bụi”, ngày mưa thì đỡ, ngày nắng thì cả bản chìm trong bụi đá. Do nằm chếch phía bên cạnh nên cứ bụi là theo hướng gió, bụi cuốn thẳng vào thôn bản. Nhà cửa, cây cối cứ trắng toát như bụi phấn vậy. Trẻ con, người lớn hít vào, thở không nổi. Chả biết kêu ai, kiến nghị lên xã, lên huyện trong mỗi dịp tiếp xúc cử tri, xong lại thôi, đâu vào đấy. Chị Thiêm cũng “tiết lộ”, nguyên nhân mỏ đá được hoạt động ở đây do một người hàng xóm có khu đất nông nghiệp chuyển nhượng cho chủ mỏ là ông Pho, và ông này biến khu đất thành bãi chứa đá, lắp đặt dàn nghiền, từ đó, ngang nhiên, công khai hoạt động.
Tại hiện trường, PV quan sát thấy: mỏ đá bản Muông do Công ty CP Huy Ngọc khai thác, vận hành có nhiều bất cập như: Một bãi chứa, tập kết đá xay cao như quả đồi, ngay ven đường dân sinh của người dân đổ bê tông đi lại không có tường bao. Máy xay cũng lắp đặt ngay đây, ngày đêm xay đá. Hệ thống tưới nước, phun sương không thấy hoạt động. Ranh giới của mỏ cách nhà dân quá gần, nếu đo khoảng cách 200 m như quy định thì chưa chắc đạt, chưa kể mỏ đá ngay cạnh quốc lộ 32, xe tải của doanh nghiệp hoạt động lên xuống suốt ngày, rất dễ gây nguy hiểm đến các phương tiện giao thông khác. Quy định của khai thác khoáng sản là phải cắt tầng, mỏ phải hạ độ cao từ trên xuống để đảm bảo an toàn lao động cho người lao động. Đằng này, chủ mỏ cho công nhân khoan tay, móc kiểu “hàm ếch” đánh mìn ục vào cho đá từ trên rơi xuống, rất dễ gây nguy hiểm cho người lao động cũng như sai quy định về khai thác mỏ.
Kiến nghị nhiều lắm rồi!
Trao đổi với phóng viên, ông Hà Quang Tâm, Phó chủ tịch Hội đồng nhân dân xã Mường Cang cho biết: Kể từ khi mỏ đá đi vào hoạt động đến nay, hầu như kỳ họp nào, tiếp xúc cử tri, người dân ở thôn bản Muông và thôn bản Giao thông đều có ý kiến, bất bình với các hoạt động khai thác, sản xuất tại đây. Nội dung phản ánh chủ yếu tập trung vào việc nổ mìn vô tội vạ. Vào giờ người dân nấu ăn, nghỉ trưa (khoảng 11 giờ) thì doanh nghiệp này cho công nhân kích điện, nổ mìn khiến nhà dân rung bần bật. Còn ban ngày, xe tải chạy rầm rậm, máy xay đá rệu rạo nghiền đá, tiếng ồn, khói bụi bốc ra, bay lan sang các khu dân cư. Mỗi lần như vậy, người dân lại lên xã kêu cứu. Trách nhiệm của Hội đồng nhân dân xã chỉ biết tổng hợp ý kiến cử tri rồi làm báo cáo gửi lên huyện, lên cấp trên để giải quyết.
Ông Hà Quang Tâm cũng cho biết thêm, về việc giấy phép khai thác khoáng sản trên địa bàn, thực tế Hội đồng nhân dân xã cũng không nắm được, không rõ doanh nghiệp này có giấy phép khai thác khoáng sản, giấy phép nổ mìn hay chưa, ranh giới mỏ đến đâu…Bởi chưa bao giờ thấy ai đến giao đất, cắm phạm vi ranh giới mỏ cả. Do quyền hạn của cấp xã có hạn nên chỉ biết đến vậy. Khi con đường bê tông của nông thôn mới làm vào thôn bản đã phải đi vòng quanh bãi chứa đá của doanh nghiệp khiến cho người dân tham gia giao thông gặp nhiều khó khăn do có một đoạn đi chung với các phương tiện vận tải cỡ lớn.
Dư luận nhân dân địa phương bức xúc đặt câu hỏi: Trách nhiệm quản lý, khai thác mỏ đá này thuộc về cơ quan nào? Ai phải chịu trách nhiệm khi để những tồn tại, vướng mắc kéo dài như vậy?
