ThienNhien.Net – Được đầu tư gần 1 tỷ đồng nhưng công trình thủy lợi chảy qua địa bàn thôn 1A (xã Hòa An, huyện Krông Pắk. tỉnh Đắk Lắk) đã không phát huy tác dụng khi tuyến kênh dẫn nước thấp hơn mặt ruộng từ 0,5 – 0,7m, khiến nước không thể chảy vào đồng ruộng. Cùng với đó, việc thi công dang dở và lấy đất vô tội vạ đã làm cho nhiều diện tích cà phê bị chia cắt bởi những mương nước sâu, người dân buộc phải bắc cầu để sang rẫy canh tác.
Khốn khổ vì kênh
Công trình thủy lợi N1 (nhánh 1) do UBND huyện Krông Pắk làm chủ đầu tư, lấy nước từ kênh chính T15 do Ban Quản lý công trình thủy lợi 8 – thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quản lý (gọi tắt là T15-N1), có tổng chiều dài thiết kế là 690m, vốn đầu tư 956 triệu đồng, phục vụ tưới tiêu cho 22,3 ha lúa, hoa màu và cây trồng lâu năm. Trong đó, 150m đầu kênh là kênh đắp có chiều cao trung bình 0,5m, còn lại là 440m là kênh đào. Đoạn cuối kênh có chiều dài khoảng 200m, thấp hơn mặt ruộng từ 0,5m – 0,7m. Theo phản ánh của người dân, mặc dù nằm sát với nhánh kênh nhưng ruộng lúa của họ luôn đối mặt với tình trạng “khát nước”.
Theo ông Trần Hữu Ngọc (thôn 1A, xã Hòa An), trước đây để lấy nước tưới, bà con chỉ cần khơi thông bờ ruộng là nước tự chảy vào. Nhưng từ ngày công trình thủy lợi này được triển khai, tưởng rằng được hưởng lợi, nhưng lại gây cản trở hoạt động sản xuất của bà con nông dân, trong đó nặng nhất là những hộ dân ở cuối dòng kênh (khoảng 200m) vì đoạn này ngập sâu dưới đất từ 0,5 – 0,7m, nước không thể tự chảy vào ruộng.
Cùng chung tâm trạng như ông Ngọc, bà Trương Thị Lê (thôn 1, xã Hòa An) bức xúc: “Khi triển khai công trình thủy lợi này, chúng tôi đã yêu cầu đơn vị thi công nâng cao dòng kênh nhưng họ khăng khăng nói làm đúng thiết kế. Tôi không hiểu họ đang xây dựng cái gì? Kênh cấp nước tưới cho lúa nhưng lại xây thấp hơn mặt ruộng từ 0,5 – 0,7m. Mùa mưa thì ruộng ngập chìm trong nước do nước không kịp thoát ra ngoài, còn mùa khô thì ruộng không lấy được nước do bờ kênh quá thấp so với mặt ruộng. Nếu công trình thủy lợi này làm xong, người dân muốn lấy nước vào ruộng phải tốn thêm khoản tiền để sắm máy bơm và tiền dầu chạy máy nổ”.
Được biết, cánh đồng lúa có kênh T15-N1 chảy qua có diện tích khoảng 90ha của 400 hộ dân của 3 thôn (1A, 1B, 1C) canh tác. Trước đây, người dân vẫn dùng mương nội đồng (cũ) lấy nước sản xuất (2 vụ) nhưng khi tuyến kênh T15-N1 được triển khai đã khiến nhiều diện tích lúa không lấy được nước.
Không những gây khó khăn cho người dân khi lấy nước, đơn vị thi công tuyến kênh này còn cho máy múc đất đá hai bên các mương thoát nước sâu khoảng 3 – 4m, rất nguy hiểm cho người dân và phương tiện đi lại. Các mương nước khi được múc lên không được gia cố nên nhiều vị trí đã bị sạt lở nghiêm trọng, nhiều vị trí nước chảy qua bị xói mòn, lấp đất xuống mương. Ông Trần Hữu Ngọc cho biết thêm: “Trước kia, chúng tôi đi lại, vận chuyển nông sản rất thuận tiện. Tuy nhiên, từ khi công trình thi công, lấy đất vô tội vạ làm cho nhiều héc-ta cà phê bị chia cắt với đường giao thông bởi mương nước sâu, người dân muốn sang rẫy canh tác phải bắc cầu, rất khó khăn và nguy hiểm. Chưa kể đến mùa thu hoạch, dân chỉ biết đứng nhìn hoặc bỏ tiền túi tự lắp cầu mới mong vận chuyển được cà phê về”.
Bỏ ngỏ hiệu quả?
Trao đổi với PV, ông Nguyễn Nam Thanh – Phó Chủ tịch UBND xã Hòa An, cho biết: “Công trình thủy lợi T15-N1 do UBND huyện làm chủ đầu tư, còn xã Hòa An chỉ có nhiệm vụ vận động nhân dân nhận tiền đền bù để bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công. Trước phản ánh của người dân nơi nhánh kênh chảy qua, UBND xã cũng đã cử cán bộ xuống kiểm tra, làm tờ trình đề nghị UBND huyện xây dựng phương án khắc phục, nhưng đến nay vẫn chưa triển khai”.
Còn ông Nguyễn Văn Hà – Giám đốc Ban quản lý dự án xây dựng huyện Krông Pắk (đơn vị thi công nhánh 1, kênh T15) cho biết: “Theo tính toán của đơn vị thiết kế, trong quá trình triển khai dự án phải dựa vào tình hình thực tế của ruộng đồng, nghĩa là kênh phụ thuộc vào độ dốc và cống đầu kênh. Cống đầu kênh phải phù hợp với đầu kênh của công trình thủy lợi T15 (do Ban Quản lý Thủy lợi 8 làm chủ đầu tư), không thể cao hơn hoặc thấp hơn. Bắt buộc cống đầu kênh phải phù hợp với cao độ khống chế theo quy định, vì thế ở cuối kênh bắt buộc phải đào thấp hơn so với mặt ruộng từ 0,5 – 0,7m. Ruộng lúa 2 bên đoạn cuối kênh sẽ không lấy nước ở tuyến kênh này mà lấy nước từ những khu khác, nghĩa là người dân phải thiết kế các cầu, máng chuyền nước từ khu khác về hoặc phải tưới động lực (dùng máy bơm)”.
Cũng theo ông Hà, trước mắt Ban Quản lý các dự án xây dựng huyện sẽ xây cao tuyến kênh để người dân lấy nước dễ dàng, còn tới tháng 7/2015 công trình mới hoàn thành và bàn giao cho địa phương, khi đó mới đánh giá được hiệu quả công trình?
