ThienNhien.Net – Chỉ trong mấy tháng đầu năm 2015, trên địa bàn tỉnh Đắc Lắc đã có đến 5 cá thể voi chết chưa rõ nguyên nhân. Dự án bảo tồn voi Đắc Lắc nói riêng và cả nước nói chung được triển khai từ năm 2010 nhưng đến nay vẫn chưa phát huy hiệu quả. Điều này làm cho nhiều người lo lắng về số phận của loài động vật quý hiếm này…
Sau một ngày quần quật chở khách du lịch, chiều 15-1-2015, chú voi đực có tên Book Khăm (36 tuổi) của gia đình ông Đàm Năng Long (trú thị trấn Liên Sơn, huyện Lắc) được thả vào rừng kiếm ăn. Đến sáng hôm sau khi gia đình vào rừng định đưa voi về nhà để tiếp tục công việc phục vụ khách du lịch thì phát hiện voi đã chết. Làm việc với gia đình có con voi xấu số, cơ quan chức năng xác định là voi không có biểu hiện gì về bệnh tật nhưng với dấu vết ở hiện trường đã nhận định: voi chết vì bị… ngã (!?). Những tưởng té ngã chỉ xảy ra với con người nhưng đến động vật hoang dã như voi mà cũng té ngã đến chết là điều xưa nay hiếm.
Tiếp đó, ngày 7-3, chú voi có tên là Khăm Thưng (30 tuổi) đang ở thời kỳ sung mãn nhất, được xem là “hạt giống” để thúc đẩy quá trình sinh sản của voi nhà ở Đắc Lắc cũng chết thảm trong rừng. Theo ông Y Ka Tưk (trú Krông Na, Buôn Đôn), chủ voi thì chú voi này có giá khoảng 700 triệu đồng, được gia đình nuôi để phục vụ du lịch nhiều năm qua. Trường hợp con voi nhà tên là Khăm Phu (38 tuổi) cũng bất ngờ gục chết trên đường về nhà. Mới đây nhất, voi Y Lưn (38 tuổi) thuộc sự quản lý của gia đình ông Y Nhuân Hmók (trú Ea Wer, Buôn Đôn) cũng chết thảm vì bị nhiều vết chém vào chân, trước đó nó đã bị chặt trộm đuôi. Đây là con voi nhà cuối cùng của xã…
PGS-TS Bảo Huy, Trưởng nhóm lập dự án bảo tồn voi Đắc Lắc cho biết: Sau nhiều năm nuôi nhốt, tập trung phục vụ du lịch, chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng, voi bị bệnh tật nhưng không được thả vào rừng để nó tự tìm cây thuốc… khiến sức khỏe đàn voi nhà ngày càng giảm sút. Bên cạnh đó do môi trường sống của voi bị giới hạn, rừng bị tàn phá, phải ăn những thức ăn mà voi không ưa thích, khiến sức đề kháng của voi giảm sút.
Thông thường tuổi thọ của voi tương tương với con người nên việc voi chết bất thường ở độ tuổi 30-40 là điều hết sức lo ngại. Có lẽ nguyên nhân trực tiếp là môi trường sống và thức ăn. Dự án bảo tồn voi Đắc Lắc xác định việc thành lập một khu chăn thả tập trung ở khu vực Vườn quốc gia Yok Đôn (H. Buôn Đôn) là điều hết sức cấp bách. Tại đây voi được chăn thả trong khuôn viên 200 ha, có đầy đủ thức ăn, nước uống, cây thuốc nhằm tăng cường sức khỏe cho voi. Bên cạnh đó việc chăn thả tập trung sẽ tạo cơ hội cho voi nhà có điều kiện gặp gỡ, giao phối thúc đẩy sinh sản.
Tuy nhiên do không thống nhất được giữa các cơ quan quản lý nhà nước nên vị trí này không được đưa vào quy hoạch, còn vị trí mới cũng gặp nhiều vướng mắc. Việc chậm trễ này ảnh hưởng rất lớn đến công tác bảo tồn voi nhà ở Đắc Lắc. Theo TTBTV Đắc Lắc thì Trung ương đã bố trí vốn nhưng đến nay vẫn chưa hoàn thành thủ tục để UBND tỉnh giao đất xây dựng cơ sở vật chất. Nguyên nhân là trong quá trình thực hiện các thủ tục về thu hồi đất và giao đất còn vướng mắc về thủ tục pháp lý.
