ThienNhien.Net – Gần đây, tình trạng khai thác cát, lập các bến bãi tập kết cát trái phép diễn ra công khai tại khu vực hạ du sông Bồ (đoạn qua TX Hương Trà và H. Quảng Điền, TT-Huế). Nạn khai thác cát trái phép ồ ạt trên không những gây ô nhiễm môi trường, thất thoát nguồn tài nguyên mà còn gây sạt lở, khiến đời sống hàng trăm hộ dân sống dọc sông bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Công khai khai thác, lập bến bãi trái phép
Rạng sáng 15-4, đoạn sông Bồ qua thôn Vân Cù (xã Hương Toàn, TX Hương Trà), tiếng máy nổ của 5 thuyền khai thác cát “lậu” diễn ra rầm rập. Sau gần 1 giờ, các thuyền đã “ăn” đầy cát và chạy về điểm tập kết ở một bãi đất trống cách đó không xa rồi tiếp tục quay trở lại vị trí cũ sục vòi xuống lòng sông. Khi cảnh sát đường thủy (CSĐT) ập đến, chủ đò Võ Công Mãi (trú xã Phú Mậu, H.Phú Vang, TT-Huế) đã tắt máy, bỏ trốn để lại trên thuyền người vợ. Vợ ông Mãi không những không chấp hành các biện pháp cưỡng chế của lực lượng chức năng, ngược lại còn thóa mạ và có những hành xử thô tục đối với lực lượng chức năng. Mãi đến khi được giải thích, vận động, vợ ông Mãi mới biết hành động sai trái của mình và chấp hành theo lệnh đình chỉ hoạt động.
Người dân ở thôn Vân Cù cho hay, các thuyền hút cát thường khai thác từ 3 giờ sáng cho đến gần trưa. Bình quân mỗi sáng, đoạn sông qua địa bàn có khoảng 5-10 thuyền và sà lan loại lớn đến hút cát. Đi dọc hai bên bờ sông Bồ đoạn qua TX Hương Trà và H. Quảng Điền, có khoảng 15 bến bãi tập kết chuyên thu mua cát từ các thuyền khai thác trái phép. Bãi ít có vài trăm khối cát, bãi nhiều lên đến cả ngàn khối.
Thiếu tá Lê Hồng Hà, Trưởng phòng CSĐT cho biết, tất cả các bãi tập kết trên đều không được cấp thẩm quyền nào cấp phép để hoạt động. Ngay trong ngày, CSĐT đã buộc đình chỉ hoạt động tất cả các bến bãi, phương tiện khai thác cát trái phép ở khu vực hạ du sông Bồ. Nhiều người dân sống dọc sông Bồ cho rằng, việc khai thác cát “lậu” và việc hàng chục bãi tập kết cát trái phép diễn ra công khai giữa ban ngày, chính quyền địa phương xã biết rõ nhưng vẫn không hề dẹp.
Dân thấp thỏm
Tình trạng khai cát sỏi trái phép trên sông Bồ đoạn qua xã Quảng Thành, xã Quảng Thọ (H. Quảng Điền) vẫn tiếp diễn khiến cho người dân sống dọc 2 bên bờ sông rất hoang mang. Nghiêm trọng hơn, do việc khai thác cát lậu diễn ra thường xuyên nên lòng sông Bồ bị khoét sâu, sạt lở bờ sông trực tiếp đe dọa đến diện tích hoa màu, nhà cửa của người dân địa phương.
Từ đầu năm 2015 đến nay, Phòng CSĐT đã phát hiện hơn 30 trường hợp khai thác cát sỏi trái phép (chủ yếu sông Hương và sông Bồ). Phòng đã đề xuất Sở TN & MT xử phạt 23 trường hợp với số tiền 121 triệu đồng, đề xuất Chủ tịch UBND tỉnh ra quyết định xử phạt 1 trường hợp với số tiền 120 triệu đồng. Ngoài ra, còn một số trường hợp đang hoàn tất các thủ tục xử lý theo quy định.
Ông Huỳnh Quang (64 tuổi, trú làng La Vân Thượng, xã Quảng Thọ) cho biết, trước đây, tình trạng khai thác cát ở khu vực này diễn ra ít nhưng những năm gần đây, do nhu cầu về xây dựng lớn, nguồn tài nguyên nơi khác cạn kiệt nên các chủ đò về khai thác trái phép tại đây. Ông Quang cho biết thêm, cát ở sông Bồ có chất lượng tốt hơn nhiều so với các nơi khác, vì vậy tình trạng khai thác cát trái phép đang diễn ra phức tạp. Còn anh Phan Bình (trú xã Hương Xuân, TX Hương Trà) lo lắng: “Lòng sông Bồ đã bị khoét sâu, lấn vào đất nhà của người dân. Nhà tôi ở ngay cạnh bờ sông, các công trình phụ đã bị nghiêng ra theo hướng bờ sông khiến chúng tôi luôn nơm nớp lo sợ nhà đổ, đặc biệt mỗi lần có mưa lớn”.
Trước vấn nạn khai thác cát sỏi trái phép ở lòng sông Bồ, Chủ tịch UBND tỉnh TT-Huế đã có nhiều văn bản chỉ đạo quyết liệt tuy nhiên tình trạng này vẫn tiếp tục xảy ra. Mới đây, Chủ tịch tỉnh yêu cầu Giám đốc CA tỉnh chỉ đạo các lực lượng liên quan tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm tình trạng khai thác cát sỏi trái phép. Đối với các trường hợp cố tình vi phạm, cố tình lặp lại vi phạm cần có giải pháp kiên quyết theo quy định của pháp luật với hình thức xử lý cao nhất. Chủ tịch tỉnh yêu cầu Chủ tịch huyện, chủ tịch xã thực hiện trách nhiệm quản lý địa bàn, giải quyết dứt điểm các điểm “nóng” về khai thác cát, sỏi trái phép. Thiếu tá Lê Hồng Hà cho rằng, việc ngăn chặn khai thác cát trái phép không chỉ là việc riêng của cơ quan CA mà cần sự vào cuộc của nhiều lực lượng chức năng khác, nhất là lực lượng cơ sở.
