ThienNhien.Net – Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa công bố kết luận thanh tra việc thực hiện chức năng, quản lý nhà nước về khoáng sản của Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT). Qua phát hiện nhiều sai phạm trong khai thác khoáng sản, TTCP đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ TNMT cần rà soát lại các giấy phép khoáng sản, kiên quyết thu hồi đối với các mỏ có vi phạm.
Văn bản được ban hành nhưng khó thực hiện
Sau khi vào cuộc thanh tra, TTCP nhận thấy, từ năm 2009 đến 2013, đặc biệt là sau khi Luật Khoáng sản năm 2010 được ban hành, Bộ TNMT đã tham mưu, đề xuất, ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật để góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong hoạt động khoáng sản. Tuy nhiên, tiến độ ban hành văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hướng dẫn còn chậm so với kế hoạch phê duyệt; hoạt động rà soát, sửa đổi, bổ sung một số văn bản chưa kịp thời, chất lượng nội dung một số văn bản còn hạn chế, chưa rõ ràng, chưa đồng bộ và chưa phù hợp với Luật Khoáng sản hiện hành.
TTCP chỉ rõ: “Có văn bản ban hành nhưng khó thực hiện phải sửa đổi, bổ sung, lúng túng trong thực hiện như việc thu nộp tiền điều tra, thăm dò, tăng thủ tục hành chính. Chưa xây dựng được cơ chế phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền như: Bộ Xây dựng, Bộ Công thương để xây dựng ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, định mức kinh tế kỹ thuật áp dụng cho khai thác các loại khoáng sản, đảm bảo mục tiêu chế biến sâu, tiết kiệm tài nguyên khoáng sản”.
Đặc biệt, hoạt động khoanh định và công bố các khu vực có khoáng sản còn phân tán, nhỏ lẻ còn chậm, ảnh hưởng đến hoạt động cấp phép, nguồn thu tiền cấp quyền, phát triển kinh tế-xã hội; chưa thực hiện tốt trong công tác hướng dẫn một số địa phương về khoanh định các khu vực có khoáng sản; chưa kịp thời ban hành Thông tư hướng dẫn theo thẩm quyền và trách nhiệm được giao về bảo vệ khoáng sản chưa khai thác. Thực trạng khai thác khoáng sản trái phép còn diễn ra khá phổ biến trên nhiều tỉnh, thành phố với nhiều loại khoáng sản khác nhau. Trong công tác điều tra cơ bản địa chất, thăm dò đánh giá trữ lượng khoáng sản còn nhiều hạn chế dẫn đến tỷ lệ công việc hoàn thành so với nhiệm vụ được giao đạt tỷ lệ thấp, chỉ đạt 35% khối lượng công việc.
Xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan
TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường tăng cường kiểm tra, thanh tra trách nhiệm chấp hành các quy định của pháp luật trong quản lý khoáng sản đối với các sở, ban ngành cũng như việc cấp phép, quản lý hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông, cửa sông, ven biển, xuất khẩu cát nhiễm mặn.
Ngoài những vấn đề trên, Bộ TNMT cần rà soát lại các giấy phép khoáng sản, kiên quyết thu hồi đối với các mỏ có vi phạm. Xử lý theo thẩm quyền và phối hợp với UBND các tỉnh xử lý đối với 28 doanh nghiệp có vi phạm mà Thanh tra Chính phủ và Tổng cục Địa chất- Khoáng sản đã ghi nhận. “UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đẩy mạnh công tác bảo vệ tài nguyên khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn toàn quốc. Phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường kiên quyết xử lý nghiêm những trường hợp thăm dò, khai thác khoáng sản trái phép, các trường hợp thuê đất vượt giấy phép, các trường hợp chưa tiến hành thuê đất nhưng đã có hoạt động khai thác theo quy định của pháp luật”-TTCP kiến nghị.
Bên cạnh đó TTCP cũng kiến nghị, Bộ TNMT thực hiện và chỉ đạo thực hiện việc kiểm điểm, rút kinh nghiệm, xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân có liên quan trong quá trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật; trong phân giao nhiệm vụ xác định, tính tiền điều tra thăm dò và các nội dung tồn tại, khuyết điểm đã nêu trong kết luận thanh tra.
