ThienNhien.Net – Cách đây gần 1 năm, báo TN&MT đã đăng bài “Xã Vạn Hòa, thành phố Lào Cai: Tiếp tay cho nạn cát tặc?”. Sau bài viết này, việc khai thác và tập kết cát trái phép trên địa bàn đã có nhiều chuyển biến tích cực. Nhưng chỉ được một thời gian ngắn, đến nay nạn khai thác cát trái phép đã lại lan rộng ra 5 xã, phường của thành phố Lào Cai.
Không giấy phép vẫn hoạt động bình thường
Theo báo cáo của Phòng TN&MT thành phố Lào Cai, trên địa bàn thành phố có 9 cơ sở khai thác cát và 13 bãi tập kết. Trong số này, 7 bãi tập kết cát hoàn toàn trái phép, 6 bãi còn lại đều nợ thuế. Chính vì vậy, khi nhận được tin báo của người dân qua đường dây nóng về nạn khai thác, tập kết cát trái phép gây sạt lở đất và gây ô nhiễm môi trường dọc hai bên sông Hồng chảy qua thành phố Lào Cai, nhóm phóng viên Báo TN&MT đã đến thành phố Lào Cai để làm rõ.
Tại xã Vạn Hòa, nơi có nhiều điểm khai thác và tập kết cát trái phép gây nhức nhối hàng chục năm qua, điển hình là hai cơ sở của ông Nguyễn Văn Phất và Đinh Văn Chiến vẫn ngang nhiên hoạt động trong khi không hề có giấy phép khai thác, không thực hiện nghĩa vụ về thuế. Mặc dù trước đó, ngày 13/6/2014, đoàn kiểm tra liên ngành do Sở TN&MT tỉnh Lào Cai dẫn đầu đã đi kiểm tra và yêu cầu chấm dứt mọi hoạt động trái pháp luật của hai cơ sở này.
Tại phường Bình Minh có 4 cá nhân, tổ chức lập bến bãi và sử dụng phương tiện để khai thác, tập kết cát trái phép đó là: Công ty TNHH MTV Hải Đăng; HTX Cửa Ngòi; Công ty An Trường Phú và một cá nhân có biệt danh Quyền “buôn ma”.
Ngoài ra, còn có các bãi tập kết hoạt động trái phép của HTX Nam Cường – phường Nam Cường; DNTN Cường Tuấn – phường Xuân Tăng…
Thiếu sự phối hợp đồng bộ của các đơn vị liên quan
Tiếp nhóm phóng viên tại trụ sở UBND phường Bình Minh, ông Đào Xuân Thu – Phó Chủ tịch UBND phường Bình Minh cho biết: Do thẩm quyền xử phạt của cấp phường rất hạn chế nên việc xử phạt vi phạm hành chính đối với các cá nhân, tổ chức hoạt động khai thác, tập kết cát trái phép trên địa bàn không đủ răn đe đối với các đối tượng. Trong khi đó, nếu muốn dẹp nạn cát tặc thì buộc phải xử phạt mạnh tay, tịch thu phương tiện và tang vật vi phạm. Nhưng điều này thì lại vượt quá thẩm quyền của cấp phường. Chúng tôi đã gửi văn bản lên thành phố đề nghị phối hợp, xử lý dứt điểm các cơ sở này.
Trước đó, ngày 31/10/2014, ông Vũ Văn Cài – Phó Chủ tịch thành phố Lào Cai đã ký ban hành Văn bản số 937/ UBND – VP về việc chấn chỉnh hoạt động khai thác khoáng sản làm VLXD trên địa bàn thành phố. Theo đó yêu cầu “Công an thành phố chủ trì phối hợp với phòng TN&MT, Đội kiểm tra trật tự đô thị, UBND các phường xã Vạn Hòa, Nam Cường, Bắc Cường, Xuân Tăng, Bình Minh lập hồ sơ xử lý các bãi tập kết không đủ điều kiện hoạt động, kiên quyết không để tồn tại và phát sinh thêm bất cứ bãi tập kết trái phép nào trong thời gian tới. Trường hợp xã phường nào để phát sinh thêm đề nghị Chủ tịch UBND xã phường đó kiểm điểm trước UBND thành phố”.
Đối với các cơ sở còn nợ thuế nếu cố tình không thực hiện nghĩa vụ về thuế thì Chi cục thuế thành phố tham mưu cho UBND thành phố đề nghị Sở TN&MT rút giấy phép khai thác.
Được biết, năm 2009, UBND tỉnh Lào Cai đã ban hành Chỉ thị số 15/CT-UBND về việc tiếp tục tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động thăm dò, khai thác, vận chuyển khoáng sản trên sông, suối. Trong đó, giao cho Chủ tịch UBND các xã, phường, thị trấn đẩy mạnh công tác tuyên truyền pháp luật đến nhân dân để phối hợp, giám sát. Khi phát hiện có tàu cuốc hoặc hoạt động khai thác khoáng sản trái phép trên sông, suối, Chủ tịch UBND cấp xã phải có biện pháp ngăn chặn và xử lý theo thẩm quyền đồng thời báo cáo ngay cho Chủ tịch UBND cấp huyện để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Ngọc Sơn – Giám đốc doanh nghiệp tư nhân Sông Hồng đóng trên địa bàn, đại diện cho 4 doanh nghiệp có đầy đủ giấy phép khai thác, bến bãi cho biết: Chúng tôi thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đóng đủ các loại thuế tài nguyên, phí bến bãi, thuế giá trị gia tăng, thuế doanh nghiệp… Nhưng không hiểu vì sao một vài cá nhân, doanh nghiệp khác ở quanh đây không cần giấy phép, thuế phí cũng không phải đóng vậy mà vẫn ngang nhiên hoạt động, không bị tịch thu phương tiện hay số lượng cát khai thác trái phép.
Một chủ doanh nghiệp khác (đề nghị không nêu tên) khẳng định: Việc khai thác và tập kết cát trái phép diễn ra từ nhiều năm nay. Điều đáng ngạc nhiên là năm nào cũng có các đoàn kiểm tra nhưng không hiểu vì lí do gì mà các cơ sở hoạt động trái phép này vẫn không bị xử lý triệt để. Vì vậy đã gây rất nhiều khó khăn trong việc kinh doanh của công ty chúng tôi, những đơn vị thực hiện đầy đủ các yêu cầu theo quy định của nhà nước về khai thác khoáng sản làm VLXD thông thường.
Ông Nguyễn Thành Sinh – PGĐ phụ trách Sở TN&MT tỉnh Lào Cai cho biết: Quan điểm của Sở cũng như tỉnh Lào Cai là không để bất cứ đơn vị nào hoạt động trong lĩnh vực khai thác khoáng sản, vật liệu xây dựng trái pháp luật tồn tại. Tôi sẽ chỉ đạo Thanh tra sở phối hợp với UBND thành phố Lào Cai đi kiểm tra, rà soát nắm tình hình. Nếu phát hiện có sai phạm sẽ cương quyết xử lý các cá nhân, tổ chức theo các quy định của pháp luật. Không thể để tình trạng người làm đúng thì bị gây khó khăn, trong khi người làm sai lại ngang nhiên tồn tại như vậy được.
Hy vọng, với sự chỉ đạo quyết liệt của Sở TN&MT tỉnh Lào Cai cùng các phòng ban có liên quan, tình trạng khai thác cát trái phép trên địa bàn thành phố Lào Cai sẽ chấm dứt trong thời gian tới.
