ThienNhien.Net – Vương quốc Anh đã chính thức trở thành quốc gia ứng viên của Sáng kiến Minh bạch trong ngành công nghiệp khai thác (EITI) vào tháng 10 vừa qua. Đây được coi là tin vui trong bối cảnh lộ trình thực thi Sáng kiến đang đối mặt với những thách thức lớn ở nhiều quốc gia.
Gia nhập cộng đồng các quốc gia EITI có nghĩa là 18 tháng sau công dân nước Anh sẽ được tiếp cận thông tin về các khoản tài chính mà chính phủ nước này thu được từ các công ty khai khoáng và cách thức phân bổ chúng.
Điểm thuận lợi là các công ty, tổ chức xã hội dân sự và cơ quan chính phủ có liên quan của Anh đều đồng thuận công khai chủ sở hữu thực sự của các công ty dầu khí ở nước này, một yếu tố quan trọng để đảm bảo minh bạch. Ban thư ký EITI Anh cũng sẽ xây dựng báo cáo thu chi riêng cho từng dự án dầu khí. Điều này phù hợp với luật pháp của Liên minh Châu Âu (EU) và những quy tắc của Bộ Tiêu chuẩn EITI mới.
Bên cạnh tín hiệu đáng mừng là ngày càng nhiều quốc gia tham gia Sáng kiến EITI, tại nhiều quốc gia, các dự án EITI cũng đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Theo Global Wissness, Ủy ban EITI quốc tế nên tiếp tục thúc đẩy và đàm phán với các chính phủ thành viên về các điều kiện cụ thể để tạo ra một “môi trường thuận lợi” cho các nhóm xã hội dân sự tham gia vào việc giám sát thực thi EITI; đồng thời đánh giá xem liệu các quốc gia EITI có tuân thủ hay không, để tiến hành đình chỉ hoặc loại các quốc gia này ra khỏi danh sách.
Ngoài ra, để giải quyết các thách thức về tín nhiệm, Ủy ban EITI cũng được khuyến cáo nên yêu cầu các quốc gia không được sử dụng quyền thành viên như một phương tiện nhằm trì hoãn các nhu cầu minh bạch hơn nữa và những cải cách khác, cũng không nên thực hiện những báo cáo chỉ mang tính tượng trưng thay cho trách nhiệm thực sự. Đối với các quốc gia chỉ cam kết mà không thực thi các nguyên tắc và thất bại trong việc triển khai thực tế thì Ủy ban EITI cần có những hành động can thiệp để tránh làm mất uy tín của mình.
