ThienNhien.Net – Trong một bản thông cáo phát đi ngày 02/10/2014, Tổ chức Sông ngòi Quốc tế cho rằng việc tham vấn xây dựng đập thủy điện Don Sahong của Lào dường như thất bại ngay từ khi chưa bắt đầu.
Tổ chức này nhận xét, việc tham vấn khu vực dự kiến tiến hành trong điều kiện chưa có những nghiên cứu căn bản và với một quy trình tham vấn bị phá vỡ, đây là những vấn đề chưa được giải quyết kể từ dự án thủy điện đầu tiên trên dòng chính Mekong, Xayaburi. Trong khi đó, các công việc xây dựng phục vụ thủy điện Don Sahong vẫn đang được xúc tiến. Tất cả những điều này thể hiện sự sai sót nghiêm trọng.
Ame Trandem, Giám đốc khu vực Đông Nam Á của Tổ chức Sông ngòi Quốc tế, đã dùng hình ảnh “xa tại mã tiền” để ví von sự bất hợp lý của Lào khi đơn phương đưa ra các quyết định ảnh hưởng đến toàn vùng Mê Kông.
“Thời gian 6 tháng thực hiện quy trình Thông báo, Tham vấn trước, và Thỏa thuận (PNPCA) sẽ không mang lại ý nghĩa gì nếu không có các nghiên cứu cơ bản cần thiết, bao gồm một bản Đánh giá tác động môi trường xuyên biên giới và những công cụ hỗ trợ cần thiết khác để đánh giá dự án. Nếu thiếu đi nền tảng vững chắc, quy trình tham vấn này sẽ chỉ là mang tính bề nổi về hợp tác khu vực, song thực chất đã thất bại.” Ame nhận xét.
Theo hướng dẫn của Ủy hội Sông Mê Kông Quốc tế (MRC), PNPCA phải diễn ra trước khi có quyết định triển khai dự án. Ý nghĩa sâu xa của quy trình này là để các quốc gia thành viên có cơ hội đánh giá và đưa ra các kiến nghị đối với đề xuất dự án. Đồng thời, họ buộc phải rà soát một cách thận trọng xem liệu có bất kỳ tác động tiêu cực nào ảnh hưởng lên quyền và lợi ích quốc gia.
Tuy nhiên, tại cuộc họp lần thứ 20 của Ủy hội sông Mê Kông diễn ra vào tháng 6 vừa qua Lào khẳng định họ sẽ tiếp tục xây dựng đập Don Sahong, bất chấp quy trình tham vấn trước. Trong một báo cáo gần đây, nhà thầu Mega-First Cooporation Berhad cũng khẳng định các công việc xây dựng đang tiến triển.
Bản thông cáo của Tổ chức Sông ngòi Quốc tế cho hay, từ tháng 9/2013, khi Lào thông báo cho các quốc gia thành viên MRC về ý định xây dựng đập Don Sahong của họ, chính phủ các nước trong khu vực đã bày tỏ những quan ngại về các tác động trên diện rộng của đập thủy điện này đối với nguồn lợi thủy sản và an ninh lương thực trong khu vực.
Campuchia và Việt Nam đã lên tiếng kêu gọi đánh giá thêm về các tác động xuyên biên giới của dự án và đề xuất nên dừng đưa ra các quyết định về việc xây dựng đập thủy điện trên dòng chính Mê Kông đến khi có kết quả nghiên cứu của MRC và nghiên cứu của Việt Nam được hoàn tất.
Được biết, thời điểm bắt đầu giai đoạn 6 tháng thực hiện tham vấn đối với dự án đập thủy điện Don Sahong dự kiến sẽ được MRC ấn định tại cuộc họp diễn ra ở Phnom Penh trong tuần này.
