ThienNhien.Net – Ngày 24/9, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Kạn đã có cuộc giám sát thực tế tại doanh nghiệp được cấp phép khai thác cát, sỏi và vàng tận thu trên sông Bắc Giang, đoạn qua xã Lương Thành. Đoàn cũng làm việc với huyện Na Rì về tình hình quản lý và khai thác khoáng sản trên địa bàn huyện.
Trước khi đến làm việc với Công ty trách nhiệm hữu hạn Long Phúc – đơn vị được cấp mỏ khai thác cát, sỏi và khoáng sản và vàng tại mỏ Nà Khon, xã Lương Thành, huyện Na Rì, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Kạn đã gửi công văn thông báo cho Công ty và các cơ quan chức năng. Nhưng khi đến làm việc Giám đốc Công ty là Lục Thế Vân không có mặt và cử ông Nông Văn Bàng làm việc với Đoàn. Ông Đoàn tự giới thiệu là Phó Giám đốc Công ty nhưng không chứng minh được tư cách pháp nhân để đại diện cho Công ty. Như vậy ông Bàng không có tư cách pháp nhân đại diện cho Công ty, nên Đoàn đã không làm việc. Bà Phương Thị Thanh, Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội bức xúc: Hành động của ông Lục Thế Vân là cố tình né tránh sự giám sát và coi thường kỷ cương pháp luật.
Ông Hoàng Văn Vi, cán bộ địa chính xã Lương Thành cho biết: Công ty trách nhiệm hữu hạn Long Phúc do một người tên là Hoàng Văn Shâng, ở xã Kim Lư, huyện Na Rì và 7 người khác ở Lạng Sơn đứng tên xin cấp phép. Thực tế là những người này đã “bán” lại cho người khác khai thác, đến Giám đốc Lục Thế Vân đã là người thứ 3.
Theo ông Nguyễn Hữu Thắng, Chủ tịch UBND huyện Na Rì, có 3 doanh nghiệp được cấp phép khai thác cát, sỏi và tận thu vàng sa khoáng trên địa bàn thì cả 3 doanh nghiệp đều đã vi phạm và bị xử phạt. Trong đó mỏ Vằng Khớp – Hát Chặp của doanh nghiệp Toàn Vui bị xử phạt 70 triệu đồng vì vi phạm chỉ giới. Mỏ cát, sỏi và vàng sa khoáng Hợp Thành – Hát Lài của Công ty trách nhiệm hữu hạn Sơn Hà được cấp phép khai thác từ 2009-2016, từ khi hoạt động đã bị xử phạt 2 lần vì vi phạm. Mỏ cát, sỏi và khoáng sản vàng Nà Khon của Công ty trách nhiệm hữu hạn Long Phúc cũng bị xử phạt hành chính hai lần, tước quyền khai thác 6 tháng trong hai năm 2013-2014.
Điều đáng nói là khi phát hiện sai phạm, đoàn kiểm tra liên ngành lập biên bản xử lý các doanh nghiệp với lỗi vi phạm là khai thác ngoài chỉ giới, gây sạt lở đất, ảnh hưởng đến môi trường, khai thác không đúng theo quy định cho phép, nhưng khi xử phạt, Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Kạn lại chỉ xử phạt với sai phạm gây sạt lở, bỏ qua tình tiết vượt chỉ giới. Bà Bùi Thị Thu, Phó phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Na Rì khẳng định việc xác định chỉ giới cho phép rất đơn giản, vì Phòng có máy đo định vị nên không thể sai khi kết luận. Hơn nữa doanh nghiệp khi bị lập biên bản vi phạm cũng không có ý kiến gì.
Huyện Na Rì còn có 5 mỏ vàng, 2 mỏ khoáng sản khác là Anti-Mon và đồng. Đến nay các mỏ vàng đã hết thời hạn khai thác. Có doanh nghiệp thực hiện hoàn thổ, đóng cửa mỏ nhưng gần như tất cả các doanh nghiệp đều không làm đúng theo quy định, không thực hiện đúng cam kết ban đầu nên đất giao cho địa phương không thể sử dụng được. Cũng có doanh nghiệp chưa hoàn thổ, giám đốc doanh nghiệp bỏ đi. Có doanh nghiệp được tỉnh ra hạn đến 3 lần vẫn không hoàn thổ xong. Hiện hàng trăm ha đất để hoang, rất lãng phí trong khi người dân vẫn thiếu đất sản xuất.
Việc cấp mỏ và khai thác khoáng sản trên địa bàn Na Rì gây bức xúc cho người dân và cả chính quyền sở tại. Cơ quan có thẩm quyền cấp phép là Bộ Tài nguyên và Môi trường và UBND tỉnh, trong khi cấp xã, cấp huyện thực hiện giám sát, đề xuất mức xử phạt nhưng không có quyền xử phạt theo luật định.
