ThienNhien.Net – Một nghiên cứu mới đây đã phát hiện ra rằng, chất thải từ các nhà máy nhiệt điện chạy bằng than của Trung Quốc đã làm gia tăng các cơn bão mùa đông ở khu vực tây bắc Thái Bình Dương và gây ra nhiều thay đổi thời tiết ở Bắc Mỹ.
Theo nghiên cứu này, những cơn bão mùa đông ở khu vực tây bắc Thái Bình Dương đã mạnh hơn 10% so với cách đây 30 năm, trước khi các quốc gia châu Á bắt đầu bùng nổ công nghiệp hóa.
Theo tác giả chính của nghiên cứu Yuan Wang, một nhà khoa học khí tượng tại Phòng thí nghiệm máy bay phản lực của NASA ở California, khu vực Bắc Mỹ sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất bởi những cơn bão mạnh di chuyển từ phía Tây sang phía Đông.
“Ô nhiễm gia tăng ở các nước châu Á không chỉ là vấn đề của khu vực, nó có thể ảnh hưởng đến nhiều nơi khác trên thế giới,” Wang cho biết.
Trong những thập kỷ vừa qua, lượng khí thải aerosol đã tăng đột biến ở các nước châu Á. Trung Quốc hiện là thị trường tiêu thụ than đá lớn nhất thế giới, và ở Bắc Kinh, mức độ ô nhiễm không khí đã gấp 400 lần giới hạn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Trong khi đó, lượng khí thải ở Bắc Mỹ và các nước châu Âu lại đang giảm dần do áp dụng các quy định về bảo vệ môi trường.
Wang và các đồng tác giả đã kiểm tra khả năng một phần tử không khí bị ô nhiễm ở châu Á có vai trò thế nào trong việc hình thành mây và những cơn bão đổ bộ phía đông Nhật Bản mỗi mùa Đông tại một khu vực mà bão hình thành ở vĩ độ 30 độ bắc. Những cơn gió mùa sẽ thổi khí thải aerosol từ châu Á tới khu “vườn ươm bão” này vào mùa Đông.
Các nhà nghiên cứu cũng thiết lập một mô hình máy tính của sáu loại ô nhiễm aerosol và thử nghiệm các tác động với mây, lượng mưa và thời tiết toàn cầu. Những loại aerosol khác nhau ảnh hưởng đến các cơn bão theo những cách khác nhau, ví dụ như chặn tia mặt trời hay đóng vai trò như hạt nhân để nước bốc hơi có thể ngưng tụ lại xung quanh tạo thành mưa.
Nghiên cứu phát hiện ra rằng aerosol lưu huỳnh là một trong những tác nhân quan trọng nhất gây ra các cơn bão ở Thái Bình Dương do nó tạo điều kiện cho nhiều hơi ẩm tụ lại thành mây.
Ô nhiễm ở châu Á cũng gây những biến động thời tiết cho khu vực Bắc Mỹ. Mùa Đông lạnh bất thường năm nay ở phía đông dãy núi Rocky có khả năng đã bị ảnh hưởng bởi những cơn lốc mang theo mây ô nhiễm và khí áp cao ở phía bắc Thái Bình Dương.
Những hiện tượng thời tiết này khiến các cơn gió xoáy mạnh lên, mang khí lạnh di chuyển về phía nam, băng qua vùng trung tâm và phía đông nước Mỹ – hiện tượng thường được gọi là gió xoáy vùng cực. Những hiện tượng này cũng có liên quan tới việc nhiệt độ tăng cao ở Alaska trong mùa Đông này.
“Mùa Đông khắc nghiệt ở Mỹ hẳn phải có liên quan tới những cơn bão mạnh ở Thái Bình Dương,” Wang nhấn mạnh.
Các nhà nghiên cứu hiện đang thử nghiệm các mô hình máy tính tinh vi hơn để hiểu rõ hơn những ảnh hưởng của những cơn bão mạnh lên và sự gia tăng ô nhiễm không khí với thời tiết toàn cầu.
