ThienNhien.Net – Đại diện Bộ Công Thương khẳng định các ưu đãi dành cho 2 dự án bauxite mà Bộ đề xuất lên Chính phủ là hợp lý theo quy định hiện hành.
Theo ông Vũ Văn Chuyện, Phó Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nặng, Bộ Công Thương cho biết, khai thác và chế biến bauxite là đầu tư hoàn toàn mới ở Việt Nam. Chính phủ đã chỉ đạo và đang làm thí điểm 2 dự án Tân Rai và Nhân Cơ. Trên cơ sở đó, Chính phủ giao Bộ Công Thương rà soát xem xét lại cơ chế chính sách pháp luật để đề xuất bổ sung cho hợp lý.
Đi vào từng vấn đề cụ thể, ông Chuyện giải thích: “Bộ Công Thương thời gian qua đã đề xuất các chính sách thuế, phí cho 2 dự án này. Về thuế, để sản xuất ra 1tấn alumin thì phải sử dụng từ 5-6 tấn bauxit, như vậy, việc sản xuất từ bauxite sang alumin là cả một quá trình chế biến. Theo quy định luật thuế GTGT năm 2013 thì sản phẩm xuất khẩu nếu là tài nguyên khoáng sản nhưng được chế biến thành sản phẩm khác thì được áp dụng thuế VAT 0%. Vì alumin là khoáng sản đã được chế biến nên Bộ Công Thương đề xuất VAT xuất khẩu mặt hàng này là 0%”.
Về phí môi trường, ông Chuyện chia sẻ, khung phí hiện áp là 30.000-50.000 đồng/m3 quặng bauxite, tương đương giá thành khai thác, tỷ lệ tới 100%. Trong khi đó, với các khoáng sản khác, mức phí môi trường chỉ bằng 5-10% giá thành khai thác. Vì vậy, Bộ Công Thương mới đề nghị áp dụng mức phí môi trường với sản phẩm này là 10% so với giá thành khai thác.
Liên quan đền đề nghị thay đổi cơ chế bồi thường, giải phóng mặt bằng trong khai thác mỏ bauxite, ông Chuyện giải thích tiếp, đối với dự án Nhân Cơ, diện tích khoảng 150 -160ha, thời gian khai thác rất nhanh, thời gian hoàn thổ từ 3-5 năm.
“Trong tính toán, vòng đời dự án là 50 năm nhưng chỉ sau 3-5 năm là người dân có thể sử dụng khai thác đất này. Vì thế, Bộ đề xuất giải pháp không chi trả tiền giải phóng mặt bằng theo hiện hành mà để nhà đầu tư thỏa thuận người dân chỉ đền bù tài sản hoa màu có trên đất và thuê lại đất của người dân. Người dân sau 5 năm có thể sử dụng lại loại đất này, đồng thời giảm thuế thuê đất đang áp dụng hiện hành”, ông Chuyện nói.
Vị đại diện này cũng khẳng định, Bộ Công Thương với trách nhiệm xem xét rà soát dự án để đề xuất, bổ sung các chính sách hợp lý hơn chứ không phải là nhằm tăng ưu đãi, giảm lỗ cho dự án. Bộ vẫn đang phối hợp với các Bộ liên quan nghiên cứu mô hình tài chính để sớm cổ phần hóa hai nhà máy bauxite này.
Người phát ngôn của Bộ này, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nói thêm, việc Bộ Công Thương đề nghị các chính sách như vậy cho bauxite không phải xin ưu đãi mà là điều chỉnh những điều chưa hợp lý theo đúng pháp luật và đề xuất thêm chính sách cho đúng thực tế.
Ông cũng cho biết, dự án Tân Rai xác định 5 năm sẽ lỗ và mất 12 năm hoàn vốn, dự án Nhân Cơ cũng đã xác định lỗ 7 năm và hoàn vốn trong 13 năm. Giá bán của dự án với thị trường vẫn thấp hơn, sắp tới cao hơn nữa, nhưng chắc chắn sẽ có thị trường tiêu thụ. Thêm vào đó, tuổi thọ dự án tính 30 năm nhưng thời gian khai thác có thể lên tới 50 năm.
Nói về tính khả thi của việc cổ phần hóa, thứ trưởng Hải cho rằng, nếu là DN thì nhìn vào, kể cả trước mắt lỗ thì không mua nhưng sau 5-7 năm hoàn lại vốn, hết lỗ thì sẽ không khó cho kế hoạch cổ phần hóa. Quan trọng là tính khả thi của dự án ra sao.
Theo ông, việc cổ phần hóa các dự án bauxite sẽ phải theo điều kiện thực tế, như hiện nay đang xin điều chỉnh cơ chế hiện hành, mới là giai đoạn bắt đầu. Chưa thể khẳng định khi nào sẽ là cổ phần hóa, nhưng theo kế hoạch thì sau 5-7 năm, sẽ cổ phần hóa.
Mới đây, Bộ Công Thương đã trình Ủy ban thường vụ Quốc hội báo cáo đánh giá hiệu quả của dự án bauxite do Tập đoàn Than- Khoáng sản làm chủ đầu tư. Trong đó, bên cạnh việc lỗ dài, hoàn vốn lâu, Bộ đã đưa ra nhiều đề nghị ưu đãi miễn, giảm thuế phí cho Vinacomin, khiến dư luận hoài nghi, do dự án không hiệu quả nên phải xin ưu đãi.
Tuy nhiên, tổng quan chung, Bộ này vẫn khẳng định các dự án khai thác bauxite ở Việt Nam sẽ có hiệu quả trong lâu dài.
