Xung đột voi – người

ThienNhien.Net – Đàn voi rừng xuất hiện tại khu dân cư trong những ngày qua cho thấy quần thể voi hoang dã ở Đắk Lắk đang phát triển tốt

Trong những ngày qua, 2 đàn voi rừng khoảng 25 con thường xuyên xuất hiện ở các khu dân cư tại Đắk Lắk và Đắk Nông để tìm kiếm thức ăn. Ngày 16-12, ông Huỳnh Trung Luân, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn voi Đắk Lắk, cho biết sau 5 đêm tổ chức lực lượng xua đuổi, hiện đàn voi ở huyện Ea Súp đã rút vào khu vực rừng của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Cư M’lanh.

Có thể quay lại

Từ ngày 10-12, đàn voi rừng hơn 20 con đã vào khu vực thôn 6, thị trấn Ea Súp để tìm kiếm thức ăn. Nhận được tin báo, UBND huyện Ea Súp đã chỉ đạo lực lượng phối hợp với Trung tâm Bảo tồn voi Đắk Lắk tổ chức xua đuổi voi về lại rừng. Tuy nhiên, đàn voi rất lì lợm, lại chỉ xuất hiện vào ban đêm nên việc xua đuổi không mấy hiệu quả.

Bên cạnh đó, các dụng cụ tạo âm thanh, lửa đều không còn làm voi rừng sợ hãi như trước nên phải mất 5 đêm, cơ quan chức năng mới tạm thời đuổi được chúng về lại rừng. “Khu vực thôn 6 giáp với rừng và trồng nhiều loại cây mà voi ưa thích nên rất có thể trong vài ngày tới, chúng sẽ tiếp tục quay lại” – ông Luân cảnh báo.

Trước đó, tháng 9-2013, đàn voi này cũng về khu vực thôn 5, thị trấn Ea Súp phá nát nhiều diện tích cây trồng. Theo thống kê của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Ea Súp, tổng cộng trong 2 đợt xuất hiện, voi rừng đã phá nát gần 20 ha cây trồng của người dân thôn 5 và thôn 6.

Ông Nguyễn Minh Khôi – ngụ thôn 6, thị trấn Ea Súp – lo lắng: “Tôi sống ở đây gần 20 năm nhưng chưa bao giờ thấy voi rừng về quậy phá dữ dằn như năm nay. Vào tháng 9 vừa qua, voi đã phá nát hơn 2 sào lúa của tôi; còn lại một ít, đợt này chúng cũng phá nốt. Bà con đã tìm đủ cách để xua đuổi nhưng không hiểu sao chúng rất lì lợm, nhiều lúc còn xông thẳng vào người”.

Trong khi người dân thị trấn Ea Súp thấp thỏm lo đàn voi rừng quá đông quay lại phá hại cây trồng thì người dân xã Đắk Drông, huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông cũng đang mất ăn, mất ngủ để đuổi 2 mẹ con voi rừng. Theo người dân địa phương, 2 con voi này xuất hiện từ tháng 3-2013 nhưng khoảng một tháng nay, hầu như đêm nào chúng cũng ra khu vực canh tác của họ để tìm kiếm thức ăn.

Ông Trần Văn Thành, Chủ tịch UBND xã Đắk Drông, cho biết hiện đã có 2 căn nhà, 7 chòi rẫy và hàng chục hecta cây trồng của người dân bị voi phá nát. Chính quyền địa phương đã tổ chức lực lượng phối hợp với người dân xua đuổi nhưng không hiệu quả.

Trước tình hình này, Cục Kiểm lâm đã chỉ đạo kiểm lâm địa phương phối hợp với Trung tâm Bảo tồn voi Đắk Lắk tiếp tục dùng các biện pháp thủ công, nếu không được sẽ thuê voi nhà xua đuổi.

Vừa lo vừa mừng

So với đợt tháng 9-2013, trong lần xuất hiện này, có một cá thể voi con trong đàn hơn 20 con về phá hại cây trồng của người dân thị trấn Ea Súp. Theo ông Huỳnh Trung Luân, đàn voi này có cấu trúc quần thể cân đối, đầy đủ con đực, con cái, con trưởng thành, 2-3 tuổi và cả voi mới sinh. Con voi mới sinh nặng chưa đến 1 tạ lần đầu tiên xuất hiện cùng đàn về khu dân cư là tín hiệu vui cho công tác bảo tồn đàn voi hoang dã ở Đắk Lắk.

Tuy nhiên, ông Luân cũng lo lắng vì người dân rất bức xúc khi bị phá hoại mùa màng nên có thể họ sẽ làm tổn hại đến đàn voi. Ngược lại, đàn voi cũng “không vừa” nên người đi rừng gặp chúng thì rất nguy hiểm. Thực tế, do quá phẫn nộ vì bị phá nát 2 ha hoa màu của gia đình, một hộ dân ở xã Đắk Drông đã làm 6 tấm chông rồi phủ lên một lớp lá đặt tại vị trí voi thường vào. Rất may, voi đã phát hiện và dùng vòi bới, vứt những tấm chông nên không sa bẫy.

Trước tình hình này, Trung tâm Bảo tồn voi Đắk Lắk đang phối hợp với chính quyền địa phương tiếp tục tuyên truyền, vận động để người dân hiểu và không xâm hại đến đàn voi. PGS-TS Bảo Huy, Khoa Lâm nghiệp Trường ĐH Tây Nguyên, cho rằng liên tục trong thời gian gần đây, voi rừng nhiều lần về phá hoại cây trồng, còn người dân dùng các biện pháp “mạnh” để xua đuổi cho thấy xung đột giữa voi và người đã dâng cao.

“Để giải quyết vấn đề này, trước hết tỉnh Đắk Lắk cần có những quy hoạch cụ thể khu vực sinh cảnh của voi để không tác động vào đó. Việc giao cho các công ty lâm nghiệp hàng chục ngàn hecta rừng để trồng cao su đã phá nát “nhà” của voi, buộc chúng phải mở rộng khu vực để tìm kiếm thức ăn. Bên cạnh đó, ngoài việc tuyên truyền, chúng ta cần bồi thường, hỗ trợ thỏa đáng cho người dân khi bị voi phá hoại tài sản để họ không còn xót của mà có những hành động xâm hại đến voi” – PGS-TS Huy đề xuất.