ThienNhien.Net – Thực hiện chủ trương chuyển đổi rừng nghèo sang trồng cây cao su của Chính phủ, tỉnh Gia Lai đã phát triển được 28.300 ha cao su, nâng tổng diện tích cao su hiện có trên địa bàn hơn 100.000 ha, nhiều nhất vùng Tây Nguyên. Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện đã xảy ra nhiều bất cập, đến nay chưa được xử lý dứt điểm.
Theo đánh giá của UBND tỉnh Gia Lai, phần lớn các doanh nghiệp tư nhân được giao quỹ đất trồng cao su đều chưa thực hiện đúng cam kết về trách nhiệm và nghĩa vụ của mình trong việc cùng góp phần chăm lo đến đời sống cộng đồng dân cư trên địa bàn. Tiếp nhận lao động người dân tộc tại chỗ vào làm công nhân cao su trong các đơn vị được coi là khâu yếu nhất, gần như hầu hết các đơn vị còn chưa “mặn mà” với công tác này bởi năng suất lao động của họ làm không cao.
Theo quy định, cứ 5 ha cao su trong thời kỳ kiến thiết xây dựng cơ bản thì phải tiếp nhận 1 lao động quản lý và chăm sóc. Như vậy, với hơn 28.000 ha cao su mới trồng này cần đến 5.600 lao động mà ưu tiên trước hết là lao động dân tộc tại chỗ. Thế nhưng, các doanh nghiệp bước đầu tuyển dụng chưa đến 2.000 lao động vào làm công nhân dài hạn, trong đó số lao động dân tộc chỉ có khoảng 1.000 lao động. Gần 4.000 lao động khác thì các doanh nghiệp chỉ ký hợp đồng mang tính chất thời vụ.
Việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nội vùng dự án của một số doanh nghiệp cũng chưa thật sự quan tâm, hoặc có đầu tư nhưng còn tạm bợ về nhà ở cho công nhân, nhà trẻ, trạm xá, nước sinh hoạt… Theo đó là các chế độ chính sách về tiền lương, bảo hiểm xã hội, an sinh xã hội khác cho người lao động cũng chưa được thực hiện đầy đủ và kịp thời, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống và tâm lý của người lao động.
Việc nợ đọng tiền mua gỗ của các doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi rừng nghèo sang trồng cao su vẫn còn kéo dài, với tổng số tiền nợ hiện nay lên đến gần 9 tỷ đồng; đã có một số vụ khởi kiện từ các Ban Quản lý rừng phòng hộ đối với một số doanh nghiệp còn chây ì đối với số tiền nợ lớn và tòa án đã tiến hành xét xử nhưng song vẫn chưa có chiều hướng chuyển biến tích cực. Một số vụ đã chuyển lên cấp độ xét xử phúc thẩm, như Công ty TNHH MTV Minh Thành có số tiền nợ mua gỗ lên đến gần 4 tỷ đồng.
Ngoài ra, việc “mua – bán” một số dự án trồng cao su giữa các doanh nghiệp hiện nay cũng đang có chiều hướng diễn ra khá phức tạp, làm cho tình hình tồn đọng càng thêm nặng nề. Chẳng hạn như Công ty TNHH 30/4 đã giao toàn bộ dự án hơn 2.000 ha cao su được tỉnh cấp đất chuyển đổi tại địa bàn xã Ia Pnol (huyện biên giới Đức Cơ và xã Ia Ga (huyện Chưprông) cho Công ty kinh doanh Xuất khẩu Quang Đức quản lý với tổng giá trị hơn 90 tỷ đồng. Theo ông Nguyễn Sinh, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Tổng Giám đốc Công ty TNHH 30/4, đây là một hình thức “góp vốn kinh doanh” bởi đơn vị còn nhiều khó khăn về vốn để tiếp tục đầu tư.
Trước tình hình trên, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Gia Lai đã xác định những tồn tại trong việc chuyển đổi rừng nghèo sang trồng cao su là một trong số 13 vấn đề nổi cộm để tập trung giải quyết dứt điểm trong thời gian tới. Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chỉ đạo cho UBND tỉnh và các ngành chức năng quan tâm chấn chỉnh và xử lý nghiêm đối với các hành vi vi phạm để sớm khắc phục các khuyết điểm, hạn chế về vấn đề này.
