ThienNhien.Net – Ý kiến thú vị trên đây được GS. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường chia sẻ tại “Tọa đàm chính sách Tiếp cận quyền và sự tham gia của các bên liên quan trong đánh giá tác động môi trường ở Việt Nam” do Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature) phối hợp với Diễn đàn các nhà báo môi trường Việt Nam (VFEJ) tổ chức sáng 20/9 tại Hà Nội dưới sự tài trợ của Tổ chức Quỹ Châu Á.
Giáo sư cho rằng, để tăng cường vai trò và sự tham gia của các bên liên quan, đặc biệt là vai trò và sự tham gia của người dân trong quá trình lập, thẩm định, phê duyệt, giám sát báo cáo đánh giá tác động môi trường, một trong những điều vô cùng quan trọng cần phải nhấn mạnh, đó là sự minh bạch, công khai thông tin.
Việc công khai thông tin – theo Giáo sư – hoàn toàn không khó để thực hiện, ngoài việc công khai thông qua các hình thức truyền tải bằng văn bản, chúng ta có thể “phơi” toàn bộ thông tin lên một trang web cố định, chuyên về đánh giá tác đông môi trường. Kênh thông tin này được coi như một “đường dây nóng” để người dân có thể phản ánh, tìm hiểu các thông tin liên quan. Nếu người dân không biết, các tổ chức xã hội tại địa phương sẽ truyền tải giúp họ để họ hiểu. Tuy nhiên, cần xây dựng cơ chế để duy trì những kênh thông tin dạng này, “bằng không đường dây nóng cũng thành nguội ngay” – Giáo sư khẳng định.
Nhiều chuyên gia tham dự Tọa đàm cũng đồng tình cho rằng cần phải nâng cao vai trò và sự tham gia của các bên liên quan trong đánh giá tác động môi trường nhằm phát huy tối đa hiệu quả của công cụ quan trọng này.
Trên thực tế, sự tham gia của các bên liên quan đã được đề cập phần nào thông qua hoạt động tham vấn cộng đồng, song hoạt động này vẫn mang nặng tính hình thức, đối phó; quy trình, thủ tục tham vấn đôi khi chưa thực sự công khai, minh bạch. Đặc biệt, ở giai đoạn thẩm định và hậu thẩm định đánh giá tác động môi trường, vai trò của cộng đồng gần như là con số không.
Tiến sĩ Nguyễn Nhân Quảng (Trung tâm Phát triển bền vững tài nguyên nước và thích nghi biến đổi khí hậu) cùng một số ý kiến đề xuất cần có cơ chế hỗ trợ về mặt chuyên môn nhằm nâng cao nhận thức của người dân về đánh giá tác động môi trường, đồng thời tăng cường vai trò của các tổ chức xã hội dân sự, các cơ quan báo chí để đưa tiếng nói của người dân đến được với các cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định phê duyệt dự án.
