“Cấp phép khoáng sản thế này là chết rồi!”

ThienNhien.Net – Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng đã thốt lên đầy lo ngại như vậy tại buổi chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Nguyễn Minh Quang trong phiên họp của Ủy ban Thường vụ QH ngày 20-8.

Theo báo cáo của Bộ TN&MT, năm 2013 Bộ đã kiểm tra 957 giấy phép khai thác khoáng sản, phát hiện rất nhiều sai phạm như: cấp phép không đúng thẩm quyền, cấp phép khi chưa có quy hoạch được phê duyệt, cấp phép khai thác khi hồ sơ không có báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc bản cam kết bảo vệ môi trường…

“Đề nghị Bộ trưởng nói rõ trách nhiệm trong việc cấp giấy phép khai thác khoáng sản sai?” – Phó Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân đặt câu hỏi. Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang trả lời: “Việc cấp giấy phép sai trách nhiệm chủ yếu là của địa phương, có địa phương đã cố tình làm trái. Các địa phương phải rút kinh nghiệm”. Nghe vậy, bà Ngân góp ý: “Dù không trực tiếp cấp giấy phép nhưng với trách nhiệm quản lý nhà nước về việc này thì Bộ cũng phải thấy được trách nhiệm của mình đã không kịp thời phát hiện, xử lý, chấn chỉnh những trường hợp cấp giấy phép sai”.

Bạt núi san đồi để khai thác khoáng sản (Ảnh: Hoàng Chiên)
Bạt núi san đồi để khai thác khoáng sản (Ảnh: Hoàng Chiên)

Đại biểu (ĐB) Đinh Công Sĩ (Sơn La) tiếp tục truy: “Thời gian gần đây, khai thác khoáng sản tràn lan khắp các tỉnh, thành gây thất thoát tài nguyên, ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống người dân. Nguyên nhân một phần do có sự buông lỏng của cơ quan quản lý”. ĐB Đàm Thị Mỹ Hương (Ninh Thuận) cũng đặt vấn đề: “Người dân được hưởng lợi gì trong việc khai thác khoáng sản? Người dân cho rằng lẽ ra họ ở nơi có khoáng sản thì phải được hưởng lợi nhưng thực tế thì không mà còn bị ảnh hưởng đến sức khỏe. Việc tham nhũng trong lĩnh vực này Bộ trưởng bảo hỏi địa phương, vi phạm về khoáng sản được nhiều người quan tâm nhưng báo cáo của Bộ lại rất mờ nhạt…”

Đến đây, Bộ trưởng TN&MT thừa nhận: “Để xảy ra việc cấp phép sai, khai thác khoáng sản trái phép diễn ra nhiều có một phần trách nhiệm của chúng tôi, chúng tôi xin nhận khuyết điểm. Tới đây chúng tôi sẽ kiểm tra nhiều hơn. Nhưng phải nhấn mạnh vai trò kiểm soát của địa phương, trách nhiệm của các chủ tịch tỉnh là rất quan trọng”.

Trước những vi phạm trong việc cấp phép khoáng sản, Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng lo ngại: “Cấp phép khoáng sản như thế này là chết rồi! Cấp hàng ngàn giấy phép mà tới trên 50% có vi phạm. Tham nhũng, tiêu cực, phá hoại môi trường cũng từ đây. Vậy thì vai trò của thanh tra, của quản lý nhà nước ở đâu?”. Theo Chủ tịch QH, các đoàn ĐBQH cũng phải tăng cường giám sát, không thể để tình trạng vi phạm xảy ra ở địa phương mình nhưng tới khi chất vấn bộ trưởng thì mới biết.

“Vi phạm về cấp giấy phép khoáng sản nhiều như thế, vi phạm trong lĩnh vực tài nguyên nhiều như thế mà vẫn chưa thấy xử lý được ai. Cứ để như thế này, tài nguyên khoáng sản còn đâu. Trời cho, tạo hóa cho chúng ta tài nguyên, khoáng sản, bản thân chúng ta không làm sinh sôi nảy nở ra được. Chúng ta chỉ làm mất đi, môi trường thì bị phá hoại” – Chủ tịch QH nói.

“Đào xới bao nhiêu, thiệt hại bấy nhiêu”

Các tỉnh đề nghị khu vực được khai thác khoáng sản rất nhiều. Nhiều tỉnh rất hăng hái, đề xuất rất nhiều điểm được cấp phép. Nhưng tôi cũng xin đề nghị với các đồng chí ở tỉnh, chúng ta phải hết sức kiềm chế! Chúng ta càng đào xới bao nhiêu thì chúng ta sẽ càng thiệt hại bấy nhiêu. Hôm nay, tôi xin có một thông điệp như vậy. Tôi cũng có thời kỳ ở tỉnh nhưng đến giờ tôi thấy đó là sai lầm. Người dân không được gì, ngân sách nhà nước cũng không được bao nhiêu nhưng thiệt hại hết sức to lớn.

Bộ trưởng TN&MT NGUYỄN MINH QUANG