ThienNhien.Net – Mỗi mùa mưa lũ đến hàng nghìn hộ dân miền tây Nghệ An sống tại các khu vực dễ xảy ra lũ ống, lũ quét, lại phải đối mặt với hiểm nguy. Hiện nay, ở các huyện miền núi tỉnh này có hàng nghìn hộ dân sống dưới tầm lũ quét.
Sống dưới miệng “tử thần”
Dọc tuyến Quốc lộ 7A, từ xã Lưu Kiền, huyện Kỳ Sơn lên đến thị trấn Mường Xén, huyện Kỳ Sơn (hơn 50km) chúng tôi đã chứng kiến hàng trăm ngôi nhà, kể cả nhà 2-3 tầng nằm chênh vênh bên dòng sông Nậm Mộ. Đây là dòng sông, hầu như năm nào cũng xảy ra lũ quét gây thiệt hại rất lớn về người và của. Anh Vi Văn Hậu ở thị trấn Mường Xén lo sợ nhìn dòng Nậm Mộ đang cuồn cuộn chảy tâm sự:
“Chúng tôi biết làm nhà sống bên sông là nguy hiểm, mùa mưa lũ đến, tai họa khó lường có thể bị cuốn trôi nhà cửa, ảnh hưởng đến tính mạng, nhưng là chỗ mặt tiền buôn bán nên ai cũng làm liều ra dựng nhà ở”.
Theo thống kê của Phòng Nông nghiệp huyện Kỳ Sơn, hiện nay vẫn còn 53 hộ hộ dân ở ven dòng Nậm Mộ chưa chịu di chuyển. Ông Bùi Trầm – Chủ tịch UBND huyện Kỳ Sơn cho biết: Toàn huyện có trên 350 hộ ảnh hưởng vùng lũ quét, lũ ống, trên 250 hộ dân ảnh hưởng vùng sạt lở núi. Chỉ tính trong năm 2012, trên địa bàn huyện Kỳ Sơn xảy ra 3 đợt lũ quét gây thiệt hại trên 35 tỷ đồng. Năm 2013, ngay từ đầu mùa mưa đã xảy ra lũ quét 1 người chết, 1 người bị thương.
Huyện Tương Dương nằm sát huyện Kỳ Sơn cũng là huyện thường xuyên phải chịu hậu quả nặng nề do lũ quét, lũ ống. Nhiều điểm nguy cơ xảy ra lũ ống lũ quét ở các xã Yên Hòa, Yên Na, Yên Tĩnh; Khu tái định cư Thủy điện Bản Vẽ ở khe Chóng, khe Ồ cũng đang đối mặt với nạn lở núi. Không chỉ 2 huyện Tương Dương, Kỳ Sơn mà còn hàng ngàn hộ dân ở các huyện Con Cuông, Quỳ Hợp, Quỳ Châu, Quế Phong cũng ngày đêm nơm nớp sống dưới tầm lũ quét. Theo thống kê, tỉnh Nghệ An có 6.228 hộ/28.810 nhân khẩu, trong đó có 1.629 hộ/7.550 nhân khẩu thuộc vùng bị ảnh hưởng nguy cơ lũ ống, lũ quét. Số hộ thường xuyên bị ngập lũ có 1.452 hộ/6.369 nhân khẩu.
Khó di dời dân do thiếu vốn
Ông Bùi Trầm cho biết: Để hạn chế thiệt hại do lũ ống, lũ quét, huyện Kỳ Sơn đang tuyên truyền vận động và yêu cầu những hộ dân sống trong vùng nguy hiểm di dời đến nơi an toàn. Nhưng khó khăn đặt ra hiện nay là Kỳ Sơn rất khan hiếm đất bằng nên việc di dời dân rất khó khăn”. Tại huyện Con Cuông, nguy cơ lũ ống, lũ quét rất cao, chủ yếu tập trung ở các xã Châu Khê, Lạng Khê, Bình Chuẩn, Môn Sơn, Lục Dạ… với 322 hộ dân, 1.932 người có nguy cơ ảnh hưởng lũ ống lũ quét.
| “Xã chúng tôi năm nào cũng xảy ra lũ quét. Chúng tôi sống ở đây bấp bênh lắm, nhưng biết đi đâu bây giờ?” – ông Kha Văn Viên, người dân xã Yên Tĩnh chia sẻ. |
Thời gian qua, Nhà nước đã đầu tư cho huyện xây dựng 2 khu tái định cư di dời cho dân tránh khỏi lũ quét, tuy nhiên thiếu vốn nên đến nay người dân vẫn chưa được di dời.
Được biết, đề án quy hoạch bố trí dân cư cho vùng thiên tai giai đoạn 2011-2020 đã xác định sắp xếp ổn định 77 điểm. Tuy nhiên, các dự án bố trí sắp xếp dân cư vùng ảnh hưởng thiên tai, lũ quét, lũ ống trên địa bàn chưa được nhiều.
Ông Võ Mạnh Hùng – Phòng Kế hoạch Tài chính – Chi cục Phát triển nông thôn Nghệ An cho biết: Sở dĩ các khu tái định cư thi công chậm và nhiều công trình mới được phê duyệt chưa khởi công là do khó khăn về nguồn vốn.
