ThienNhien.Net – Để phục vụ cho hàng trăm hộ dân ở ấp 12, xã Vĩnh Hậu A, huyện Hòa Bình, tỉnh Bạc Liêu lấy nước nuôi tôm, Nhà nước đã đầu tư nạo vét con kinh thủy lợi đi qua ấp (kinh 9). Thế nhưng vài năm trở lại đây, con kinh này gọi là “kinh chết” vì bị Nhà máy Chế biến vỏ đầu tôm của Cty TNHH Anh Tuấn (trước đây là Cty TNHH Gia Khang) đầu độc bằng cách xả nước thải chưa qua xử lý ra môi trường.
Việc xả thẳng nước thải ra sông đã gây ô nhiễm nặng nguồn nước ở kinh 9, người dân sống trong khu vực này không còn nguồn nước sạch để phục vụ cho việc nuôi tôm. Trước thực trạng này, hàng trăm hộ nông dân ở địa phương đã nhiều lần kêu cứu đến các cơ quan chức năng nhiều năm qua nhưng vẫn chưa được giải quyết. Mặc dù Cty này đã bị ngành chức năng lập biên bản nhiều lần, nhưng nước “bẩn” thì hàng ngày vẫn xả thẳng ra sông.
Bất chấp pháp luật
Nhà máy chế biến vỏ đầu tôm của Cty TNHH Anh Tuấn được đặt ngay đầu kinh 9 thuộc ấp 12, xã Vĩnh Hậu A và bắt đầu hoạt động từ năm 2010. Điều này đồng nghĩa với việc người dân trong khu vực phải sống chung với ô nhiễm không khí và nguồn nước dưới con kinh 9.
Ngay từ khi đặt chân đến đầu kinh 9, ấp 12, chúng tôi đã ngửi được mùi hôi thối nồng nặc trong không khí do vỏ đầu tôm ủ lâu ngày. Theo người dân địa phương, quy trình sơ chế vỏ đầu tôm là dùng các bồn chứa a xít (HCl), rồi sau đó cho nguyên liệu vào. Cứ mỗi đơn vị vỏ đầu tôm cần ít nhất 2 đơn vị nước hóa chất, phải qua 3 lần khử bằng hóa chất mới đạt tiêu chuẩn sản phẩm sơ chế.
Nhiều người dân địa phương khẳng định, vỏ đầu tôm sau khi sơ chế xong được công nhân của Cty vớt ra, còn nước trong các bồn chứa sẽ theo một lỗ xả nước thải, được nối với ống xả chung xả thẳng ra sông, diễn ra nhiều năm như vậy khiến nguồn nước dưới con kinh 9 bị ô nhiễm trầm trọng.
Việc xả nước thải chưa qua xử lý là hoạt động của Cty TNHH Anh Tuấn (tiền thân là Cty TNHH Gia Khang). Trước đó, Cty TNHH Gia Khang bị chính quyền địa phương lập biên bản đến 5 lần.
Cụ thể, ngày 28/06/2012, UBND xã Vĩnh Hậu đề nghị Cty phải xử lý nước thải trước khi xả ra kinh nhưng doanh nghiệp này không chấp hành. Đến ngày 12/7/2012, UBND xã Vĩnh Hậu A tiếp tục lập biên bản đề nghị Cty Gia Khang không được xả nước thải chưa xử lý ra môi trường nhưng vẫn không có kết quả. Tiếp đến ngày 3/8/2012, chính quyền địa phương lại lập biên bản nhưng Cty Gia Khang vẫn không thực hiện. Sau đó, chính quyền địa phương đã liên tiếp 2 lần lập biên bản xử phạt hành chính đối với Cty Gia Khang, nhưng ông Nguyễn Văn Linh (giám đốc công ty lúc bấy giờ) bất hợp tác.
Đến ngày 27/05/2013, khi Cty Gia Khang đã đổi chủ và đổi tên thành Cty TNHH Anh Tuấn, đại diện UBND xã Vĩnh Hậu A cùng Sở Tài nguyên – Môi trường tỉnh Bạc Liêu tiếp tục lập biên bản về hành vi xả nước thải trực tiếp ra môi trường đối với Cty này. Lãnh đạo Cty cũng đã từng hứa sẽ khắc phục.
Tôm tép chết sạch
Trao đổi với chúng tôi, ông Lại Văn Tích, ngụ ấp 12, xã Vĩnh Hậu A, cho biết: “Lúc chưa có nhà máy, nguồn tôm ngoài tự nhiên nhiều vô số. Quân bình mỗi con nước người dân nơi đây thu hoạch tôm tự nhiên khoảng 5kg/ha, nhưng kể từ khi nhà máy chế biến vỏ đầu tôm của Cty Gia Khang (nay là Anh Tuấn) đi hoạt động thì nguồn tôm tự nhiên mất dần (mỗi con nước thu hoạch chưa tới 1kg/ha). Đó là chưa nói đến việc người dân nuôi tôm công nghiệp. Tôm cứ thả nuôi được khoảng 20 ngày là chết sạch”.
Ông Tích nhẩm tính về kết quả đánh giá của người dân trực tiếp lấy nước từ dòng kinh 9 để nuôi tôm: “Năm 2010, tôm nuôi bị thiệt hại là 50%; năm 2011 là 70%; năm 2012 là 90% và hiện nay tôm chết hàng loạt, phải tạm ngưng sản xuất”.
Còn ông Vũ Xuân Huy, ngụ ấp 15, xã Vĩnh Hậu A, nói buồn: “Không phải khoe chứ trước khi có nhà máy chế biến này năm nào tôi cũng đạt danh hiệu nông dân sản xuất giỏi. Nhưng kể từ khi công ty chế biến vỏ đầu tôm hoạt động, nguồn nước bị ô nhiễm, tôm nuôi của tôi cứ thả là chết”.
Không còn cách nào khác, ông Huy cũng như một số người dân nơi đây đành phải bỏ đất trống không dám thả nuôi tiếp vì sợ thua lỗ. Đối với những hộ dân làm nghề nuôi sò huyết dưới kinh 9 cũng phải bỏ nghề vì sò không lớn nổi. “Lúc trước sò giống thả nuôi chỉ sau 8 tháng là thu hoạch, bây giờ thả gần 2 năm mà vẫn chưa thu hoạch được con nào”. Ông Tích nói.
Theo ông Phạm Quốc Nam, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên – Môi trường Bạc Liêu: “Chúng tôi đã cử cán bộ đến Cty TNHH Anh Tuấn tìm hiểu thì phát hiện tình trạng ô nhiễm ở đây là rất nghiêm trọng. Hệ thống xử lý nước thải của nhà máy không đảm bảo và nhà máy có xả thải nước chưa qua xử lý trực tiếp ra môi trường. Chúng tôi sẽ đề xuất UBND tỉnh sớm xử lý theo pháp luật đối với hành vi vi phạm của công ty này chứ không chỉ dừng lại ở việc xử phạt hành chính.
