ThienNhien.Net – Ngân hàng Thế giới (WB) đầu tuần qua đã tuyên bố sẽ tập trung mạnh hơn vào vấn đề sở hữu đất đai và đầu tư nông nghiệp bền vững.
Sau nhiều thập kỷ bị các nhà đầu tư quốc tế bỏ qua, lĩnh vực nông nghiệp trong những năm gần đây nổi lên thành mối quan tâm của nhiều nhà đầu tư và thể chế tài chính.
Theo nghiên cứu năm 2011 của WB, chỉ riêng trong năm 2009 đã có khoảng 60 triệu ha đất tại các quốc gia đang phát triển được các nhà đâu tư tư nhân mua hoặc thuê lại. Và xu hướng này vẫn đang tiếp diễn.
Điều đáng nói là trong nhiều trường hợp, những giao dịch này không được thực hiện theo các tiêu chuẩn quốc tế và không mang lại lợi ích cho người nông dân có đất.
Chủ tịch WB, ông Jim Yong Kim trong tuyên bố nói trên đã khẳng định: “Tiếp cận đất đai là vấn đề quan trọng đối với hàng triệu người nghèo. Các chính sách hiện đại, hiệu quả và minh bạch về quyền đất đai là sống còn để giảm nghèo và thúc đẩy phát triển, sản xuất nông nghiệp, cung cấp dinh dưỡng đầy đủ hơn và phát triển bền vững” và vì vậy WB đã đặc biệt quan tâm tới xu hướng “chiếm dụng đất đai” (land grab) của các nhà đầu tư nước ngoài tại các quốc gia đang phát triển.
Ông Jim Yong Kim cũng cho biết WB đã tăng cường đầu tư vào các dự án nông nghiệp, tập trung vào xây dựng năng lực và giải pháp bảo vệ quyền đất đai, đồng thời tăng cường sức mạnh cho các tổ chức dân sự để thúc đẩy trách nhiệm của các chính phủ.
Theo dự đoán của WB, dân số toàn cầu sẽ tăng thêm hai tỷ người vào năm 2050, đòi hỏi sản xuất nông nghiệp toàn cầu tăng lên 70%. Trong bối cảnh giá lương thực và nhiên liệu tăng gấp đôi cùng sự bất thường của biến đổi khí hậu, WB khuyến cáo áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế và quốc gia chặt chẽ hơn đối với các khoản đầu tư, đồng thời đảm bảo quyền đất đai, như một cách giúp nông dân trên toàn cầu tăng sản lượng.
WB cũng thừa nhận tình trạng có quá nhiều nhà đầu cơ và nhà đầu tư thiếu trách nhiệm đang bóc lột những hộ nông dân yếu thế, đặc biệt là ở các quốc gia có hệ thống quản lý đất đai yếu kém.
Chính vì vậy, WB sẽ tăng cường nỗ lực nhằm cải thiện tình trạng quản lý đất đai, bảo vệ quyền của chủ đất và thúc đẩy các chính sách thừa nhận quyền sở hữu đất đai.
Theo WB, hiện nay đã có 33 quốc gia bắt đầu sử dụng Khung đánh giá Quản trị đất đai(1), một công cụ mà Ngân hàng đã phát triển để giúp các nước phân tích tình trạng sở hữu đất đai và các quy phạm pháp luật liên quan.
Ngoài ra, hiện nay ngân hàng cũng đang hỗ trợ triển khai Hướng dẫn Tự nguyện về quản trị sở hữu có trách nhiệm đối với đất đai, thủy sản và rừng trong bối cảnh An ninh lương thực quốc gia(2).
Được biết, hiện nay đã có ít nhất 22 quốc gia yêu cầu hỗ trợ kỹ thuật thực hiện hướng dẫn tự nguyện này mặc dù dự án vẫn trong giai đoạn thí điểm.
Hội nghị Ngân hàng Thế giới lần thứ 14 trong tuần này với chủ đề “Hướng tới quản trị đất đai minh bạch” dự kiến sẽ có hàng chục phiên thảo luận về quản trị đất đai, tính minh bạch và việc thực hiện các Hướng dẫn tự nguyện liên quan đến quản lý đất đai.
(2) Land Governance Assessment Framework
